Elastyczność psychologiczna i sprawność poznawcza, a odporność na stres

Ludzie różnią się pod względem reagowania w sytuacjach stresowych i możliwości radzenia sobie z przeciwnościami życiowymi. Celem opisanego w pracy badania było znalezienie różnych czynników wiążących się z odpornością na stres, uwzględniając zarówno sprawność poznawczą, badaną testami neuropsychologicznymi, jak i konstrukty psychologiczne badane kwestionariuszowo. W badaniach neuropsychologicznych skupiono się przede wszystkim na ocenie funkcji wykonawczych, w szczególności elastyczności poznawczej i stabilności poznawczej/hamowania (distractor inhibition condition w StabFlex), badanych za pomocą Testu Łączenia Punktów (TMT) oraz programu StabFlex. Sprawdzono także poziom elastyczności psychologicznej badanych za pomocą Kwestionariusza Elastyczności Psychologicznej (PFQ). Odporność na stres oceniano zarówno przez kwestionariuszowy pomiar poziomu rezyliencji (Brief Resilience Scale i Connor-Davidson Resilience Scale) jak i w stresującej sytuacji eksperymentalnej. Do badania zakwalifikowano 54 osoby. Uzyskane wyniki nie dały jednoznacznej odpowiedzi. Większość zmiennych związanych ze sprawnością poznawczą nie korelowała istotnie z odpornością na stres. Wyjątkiem była szybkość psychomotoryczna, która istotnie korelowała z niższym poziomem stresu. Związek elastyczności poznawczej był niejednoznaczny, ponieważ koreluje ona istotnie zarówno z wyższą rezyliencją mierzoną CD-RISC-10, jak i wyższym deklarowanym poziomem stresu przy badaniu. Dodatkowo sprawdzono czy w grupie badawczej są istotne różnice płciowe pod względem poziomu stresu, rezyliencji i elastyczności psychologicznej. Jedyną istotną statystycznie różnicą był większy wzrost poziomu stresu przy zadaniu stresującym u kobiet niż u mężczyzn.

People differ in terms of how they react in stressful situations and their ability to cope with life adversities. The aim of the study described in the paper was to find different factors associated with resilience to stress, taking into account both cognitive ability, as tested by neuropsychological tests, and psychological constructs. The neuropsychological questionnaires focused primarily on the assessment of executive functions, in particular cognitive flexibility and cognitive stability/inhibition (distractor inhibition condition in StabFlex), as tested by the TMT and the StabFlex program. The participants' level of psychological flexibility was also tested using the Psychological Flexibility Questionnaire (PFQ). Stress resistance was assessed by both the Brief Resilience Scale and the Connor-Davidson Resilience Scale, as well as in a stressful experimental situation. 54 people were enrolled in the study. The results did not give a clear answer. Most of the variables related to cognitive functioning did not correlate significantly with stress resistance. The exception was psychomotor speed, which correlated significantly with lower stress levels. The association of cognitive flexibility was ambiguous, because it correlates significantly with both higher resistance measured by CD-RISC-10 and higher declared stress levels in the study. In addition, it was checked whether there are significant sex differences in the research group in terms of stress level, resilience and psychological flexibility. The only statistically significant difference was a greater increase in stress levels on a stressful task in women than in men.