Principle of proportionality and (re) insurance captives in the EU and Polish regulation

Przedmiotem rozprawy jest problematyka stosowania zasady proporcjonalności w unijnej i polskiej regulacji działalności ubezpieczeniowej. Zasadniczym celem rozprawy jest zweryfikowanie efektywności stosowania zasady na przykładzie wewnętrznych zakładów ubezpieczeń i reasekuracji (tzw. keptywów). Zgodnie z hipotezą postawioną na wstępie, zasada proporcjonalności umożliwia stosowanie przepisu prawa w taki sposób by nie był on nadmiernie uciążliwy dla zakładu ubezpieczeń, jednocześnie zapewniając, aby cele przepisu zostały prawidłowo osiągnięte. W celu weryfikacji tej hipotezy, główne rozważania w niniejszej rozprawie zostały zaprezentowane w 4 rozdziałach. Po przedstawieniu koncepcji rozprawy w rozdziale 1., rozdział 2. analizuje zasadę proporcjonalności jako ogólną zasadę prawa Unii Europejskiej. Przedstawiona została ewolucja zasady proporcjonalności, jej natura, funkcje oraz rola jaką odgrywa w systemie prawa UE. Analizując proces oceny wpływu regulacji wykazano również w jaki sposób zasada znajduje swoje odzwierciedlenie w praktyce. Uwagi poczynione w tym rozdziale pozwoliły na dokonanie rozróżnienia pomiędzy proporcjonalnością stosowaną przez Trybunał Sprawiedliwości UE a proporcjonalnością stosowaną przez prawodawcę unijnego w procesie legislacyjnym. W rozdziale 3. uwaga została skierowana na szczególną postać zasady proporcjonalności stosowaną w unijnej i polskiej regulacji działalności ubezpieczeniowej. Szczegółowej analizie poddane zostały wybrane przepisy dyrektywy 2009/138/EC (Wypłacalność II) oraz transponującej ją ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (UDUiR). Analizę przepisów uzupełnia ocena stosowania proporcjonalności w praktyce przez organy nadzoru ubezpieczeniowego, w tym KNF. Pozwoliło to na zauważenie, że zasada proporcjonalności obecna w regulacjach działalności ubezpieczeniowej nie jest tą samą zasadą, która omówiona została w rozdziale drugim. W konsekwencji, autorka wprowadza pojęcie “proporcjonalności ubezpieczeniowej” i wyjaśnia relację pomiędzy proporcjonalnością stosowaną w procesie legislacyjnym UE a proporcjonalnością ubezpieczeniową. W celu zbadania zasadności i efektywności proporcjonalności ubezpieczeniowej na przykładzie keptywu, rozdział 4. wprowadza zagadnienie “wewnętrznego zakładu ubezpieczeń”. Szczegółowej analizie poddano pojęcie i funkcjonowanie wewnętrznych zakładów ubezpieczeń oraz zbadano, w jaki sposób różnią się one od tradycyjnych zakładów ubezpieczeń. Analiza ta wykazała, że z powodu znaczących różnic między keptywami a tradycyjnymi zakładami ubezpieczeń nie powinny one podlegać tej samej regulacji. Wniosek ten dał asumpt dla badań nad optymalną regulacją działalności keptywów. W tym celu analizie poddane zostały dostępne środki legislacyjne, w tym proporcjonalność ubezpieczeniowa. Analiza środków legislacyjnych wykazała, że proporcjonalności ubezpieczeniowa, choć nie jest optymalnym rozwiązaniem z punktu widzenia interesów keptywów, to jest środkiem spełniającym wymogi zasady proporcjonalności. Na tej podstawie, w rozdziale 5. autorka weryfikuje efektywność zastosowania proporcjonalności ubezpieczeniowej wobec keptywów zarówno na gruncie dyrektywy Wypłacalność II, jak i UDUiR. Weryfikacja następuje w procesie 4 etapowego testu. Całość wywodu doprowadziła do wniosków zaprezentowanych w zakończeniu rozprawy. Po pierwsze, hipoteza została pozytywnie zweryfikowana tylko częściowo. Trudności związane ze stosowaniem zasady w praktyce powodują, że zarówno organy nadzoru, jak i zakłady ubezpieczeń nie stosują zasady w pełnym zakresie. Po drugie, choć zastosowanie proporcjonalności ubezpieczeniowej umożliwia w teorii zmniejszenie obciążeń regulacyjnych wobec keptywów, ostateczna ocena efektywności uzależniona jest od sposobu implementacji zasady do porządków krajowych oraz jej praktycznego zastosowania przez organy nadzoru.

The thesis presents the results of research on the principle of proportionality applied in the EU insurance regulation. The main objectives of the study are to understand the meaning of the principle, its application within the EU and Polish insurance regulation and to verify whether the current way in which the principle is applied makes the EU and Polish insurance regulation adequate for (re-)insurance captive undertakings ((re-)insurance captives). The analysis of proportionality is coupled with the concept of (re-)insurance captives because, as the research demonstrates, a correct application of proportionality is indispensable for (re-)insurance captives to operate. Consequently, the regulation of captives is considered a true test of the effectiveness of the principle. Following the introduction, Chapter 2 addresses proportionality as a general legal principle of the EU law. The author traces back the evolution of the principle, its rationale, and functions. Subsequently, by analyzing the impact assessment process, it is demonstrated how the principle is applied in practice by the EU legislator. The findings of the Chapter allow offering a distinction between judicial proportionality and legislative proportionality. In Chapter 3 the focus switches to the EU and Polish insurance regulation. The analysis of the proportionality embedded in the Solvency II Directive (and the Polish implementing act) and its practical use demonstrates the importance of the principle for the insurance regulation and proves that it is not the same proportionality as the one set out in the Treaty on EU. Based on this, the author coins the term ‘insurance proportionality’ and explains the relationship between insurance proportionality and legislative proportionality. Having clarified the position on the meaning and role of insurance proportionality, Chapter 4 introduces the concept of (re-)insurance captives. The analysis starts by explaining the specificity of captives and how they differ from traditional insurance undertakings. It is concluded that for these differences, captives and traditional insurers cannot be subject to the same regulation. In search for the optimal regulation of the captives’ activity, different possible policy options, including the application of the insurance proportionality are analyzed. Considering that the EU legislator chose the application of the insurance proportionality as the optimal policy option, Chapter 5 turns to the 4 steps analysis designed to verify the effectiveness of the proportionality with respect to (re-)insurance captives and to answer the question of whether the current application of proportionality makes the EU and Polish insurance regulations adequate for (re-)insurance captives. More specifically, whether the application of proportionality is truly effective in easing the burden of the regulation for captives. Chapter 6 summarizes the findings and provides the conclusions. The author puts forward 2 main arguments. First, although the insurance proportionality holds the potential to make the regulation flexible, it does not work in practice. The difficulties surrounding its practical application lead to the situation where both regulated entities and national supervisory authorities do not follow the principle to the full extent possible. Second, the insurance proportionality does provide the opportunity to minimize the regulatory burden for captives. However, because whether this opportunity is seized depends on the national supervisory authorities, the end result differs among the EU Member States. Therefore, the effectiveness of the insurance proportionality for captives will depend on the way the principle is implemented to the national legislation and the supervisory approach in applying the principle. In Poland, both the general application of the insurance proportionality and regulation of captives require substantial improvement.