Various voices: Bernardine Evaristo’s Girl, Woman, Other in Aga Zano’s Polish translation

Niniejsza praca magisterska ma na celu analizę sposobów odtworzenia głosów mniejszości w tekście docelowym na przykładzie „Girl, Woman, Other” w tłumaczeniu Agi Zano na język polski. Część teoretyczna pracy składa się z pięciu rozdziałów. Zostały w niej przedstawione stosowne obszary badań nad głosem w przekładzie i rolą paratekstu w tłumaczeniu. Przygotowuje ona grunt pod zbadanie, w jaki sposób tłumaczka odtworzyła idiolekty postaci w tekście docelowym. W oparciu o literaturę z zakresu translatoryki podjęto próbę odpowiedzenia na pytanie, jak powinno się przekładać język kreolski. Na tym etapie pracy przedstawiono również wyzwania związane z płcią w tłumaczeniu, przede wszystkim w kontekście feminizmu i niebinarności. Część analityczna obejmuje cztery rozdziały. Ma ona na celu poszerzenie badań nad widocznością tłumacza, a także nad wpływem faktycznego paratekstu na recepcję książki w oryginale i przekładzie. Pokazano w niej, jak slang i wypowiedzenia nacechowane potocznością zostały oddane w polskim tłumaczeniu powieści. Rozważone zostały też kwestie nieprzekładalności od dawna poruszane przez badaczy – czy elementy kulturowe można oddać w tekście docelowym? W jaki sposób uwidocznione zostały społeczne i kulturowe konteksty osobiste postaci? W świetle postkolonializmu i różnych definicji pojęcia języka kreolskiego omówiono etyczne zagadnienia związane z tłumaczeniem Pidżynu Nigeryjskiego poprzez dialekt nielokalizowany. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy strategia ta umożliwia podkreślenie obecności Innego w przekładzie czy powoduje negatywne skojarzenia. W niniejszej pracy pokazano również metody przekładu języka niebinarnego i na ich tle umiejscowiono rozwiązania tłumaczki.

The aim of the present thesis is to show the methods of retaining the voices of minorities in the target text on the example of Aga Zano’s Polish rendition of Bernardine Evaristo’s ‘Girl, Woman, Other’. The theoretical part of the thesis comprises five chapters. It provides an overview of relevant areas of research on voice and signals the role of paratext in translation. It also prepares the ground for examining the idiolects of the protagonists in the Polish version of the novel. Drawing on the literature on the subject, it attempts to answer the question how to recreate creoles in the receptor language. Gender-related issues in translation are discussed as well, especially in regards to feminism and non-binary identity. The analytical part consists of four chapters. It expands the study on the visibility of the translator and on the influence of factual paratext on the reception of the original and its translation. In the chapter dedicated to slang and colloquial language, the response to the long-standing question of untranslatability is sought – can culture-bound terms be conveyed in the target text? In what way are the differences in cultural and social background of the characters apparent in Zano’s rendition? Drawing on postcolonial theory and on various definitions of the concept of creole, the present thesis establishes the ethical implications of recasting Nigerian Pidgin with an unlocalised dialect. It is necessary to decide whether it acknowledges the presence of the Other or whether it has a negative connotation. Finally, the translator’s methods of conveying non-binary language are situated against the considerations made in the corresponding theoretical chapter.