Bezeichnungen der sexuellen Minderheiten in den deutschen Regenbogen- und allgemeinen Zeitschriften am Beispiel des Lexems „Schwul“ (1930-2020)

Celem niniejszej pracy jest diachroniczna leksykologiczna analiza leksemu schwul” w niemieckojęzycznych czasopismach pod kątem zmian jego cech semantycznych oraz zmian w jego użyciu na przestrzeni 90 lat. Ze względu na specyfikę badanego leksemu wykorzystano w analizie czasopismo o ogólnokrajowym zasięgu Die Zeit oraz periodyki Die Freundin, Südwind oraz LEO, których grupą docelową są osoby nieheteronormatywne. Korpus użyty w analizie składa się z 466 przykładów użycia leksemu schwul zaczerpniętych z wyżej wspomnianych trzech czasopism oraz z internetowego korpusu tygodnika Die Zeit, który do celów naukowych został udostępniony na stronie internetowej DWDS. Analizę rozpoczęto w latach trzydziestych XX wieku i kontynuowano w 30-letnich odstępach aż do roku 2022. Leksem był analizowany pod kątem zmian znaczenia denotacyjnego oraz konotacyjnego. Badanie wykazało istotne zmiany znaczeniowe badanego leksemu oraz znaczące wahania w jego użyciu będące niewątpliwie efektem tych zmian.

The aim of this study is a diachronic lexicological analysis of the lexeme schwul in German periodicals in terms of changes in its semantic features and changes in its usage over 90 years. Due to the peculiarities of the lexeme under study, the analysis used the nationwide magazine Die Zeit and the periodicals Die Freundin, Südwind and LEO, whose target group are non-heteronormative people. The corpus used for the analysis consists of 466 examples of the use of the lexeme schwul taken from the above-mentioned three magazines and from the online corpus of Die Zeit, which was made available on the DWDS website for research purposes. The analysis began in the 1930s and continued at 30-year intervals until 2022. The lexeme was analyzed in terms of changes in denotational and connotational meaning. The study revealed significant changes in the meaning of the lexeme under study and significant fluctuations in its use that are undoubtedly the result of these changes.

Das Ziel der vorliegenden Analyse ist eine Untersuchung des Gebrauchs vom Lexem „schwul” in den deutschen Regenbogen- und allgemeinen Zeitschriften, um Veränderungen seiner Semantik in diachroner Perspektive zu verfolgen. Das Korpus enthält 466 Verwendungsbeispiele aus 4 Zeitschriften (Die Freundin, Südwind, LEO, Die Zeit), wobei die drei ersteren primär an Homosexuelle gerichtet waren (Die Freundin, Südwind, LEO); die letztere ist eine bundesweit herausgegebene Allgemeinzeitschrift. Die Analyse wurde in den 1930er Jahren angefangen und alle 30 Jahre bis 2020 fortgesetzt. Das Lexem wurde im Hinblick auf Veränderungen in der denotativen und konnotativen Bedeutung analysiert. Die Untersuchung ergab signifikante Veränderungen in der Bedeutung des untersuchten Lexems und erhebliche Schwankungen in seinem Gebrauch, die zweifellos das Ergebnis dieser Veränderungen sind.