Problemy z użyciem dopełniacza i biernika w tekstach dziennikarskich

W niniejszej pracy dokonana została analiza wybranych błędów z użyciem dopełniacza i biernika. Materiałem badawczym były różnorodne teksty dziennikarskie, przede wszystkim artykuły opublikowane w prasie internetowej oraz transkrypcje i zapowiedzi pochodzące z portali nadawców radiowych i telewizyjnych. W pracy nie uwzględnione zostały fora oraz amatorskie wpisy blogowe. Zebrane cytaty podzielone zostały na kategorie pod względem przyczyn popełnionej omyłki: (1) czasowniki o rekcji zróżnicowanej w zależności od znaczenia, (2) czasowniki z rekcją dopełniaczową, zbliżone semantycznie lub brzmieniowo do czasowników z rekcją biernikową, (3) czasowniki z rekcją pozostającą w związku z kategorią partytywności, (4) czasowniki występujące z rzeczownikami męskimi nieżywotnymi, przechodzącymi do klasy rzeczowników męskich żywotnych oraz pozostałe czasowniki, które trudno było zaklasyfikować do jednej kategorii, które wciąż posiadają jednak istotny wpływ na całokształt pracy. Omówienie przykładów skupia się zarówno na ukazaniu popularnych błędów popełnianych przez współczesnych dziennikarzy, jak i wskazaniu ich potencjalnych przyczyn i skutków dla rozwoju polszczyzny, uwzględniając fakt, że jest ona językiem, który przechodzi nieustanne przemiany, a nie każde odstępstwo od normy stanowi błąd podlegający obiektywnemu potępieniu. Uwaga poświęcona została również nasilającej się rozbieżności pomiędzy normą wzorcową a uzusem – w tym kontekście ocenie poddano obecny stan zawodu dziennikarza oraz potencjalny kierunek dalszego rozwoju polszczyzny.

This paper analyses selected errors with the use of genitive and accusative. The research material consisted of a variety of journalistic texts, primarily articles published in the online press and transcripts and announcements from various portals of radio and television broadcasters. Forums and amateur blog posts were not included in the study. The collected quotations were categorised according to the reasons for the mistake: (1) verbs with differentiated recursion depending on the meaning, (2) verbs with complementary recursion, semantically or sonorously similar to verbs with past tense recursion, (3) verbs with recursion remaining related to the category of partitive, (4) verbs occurring with non-vital masculine nouns, moving to the class of vital masculine nouns, and other verbs that were difficult to classify into one category, but still have a significant impact on this work as a whole. The discussion regarding all selected examples focuses both on showing popular mistakes committed by contemporary journalists and on indicating their potential causes and consequences for the development of the Polish language, taking into account the fact that it is a language that undergoes constant transformations and not every deviation from the norm constitutes an error subject to objective condemnation. Attention was also given to the increasing divergence between the model norm and the usus – in this context the current state of the journalistic profession and the potential direction of further development of the Polish language were assessed.