„Dyplomacja muzeów” na przykładzie działalności wybranych instytucji muzealnych w Polsce w latach 1918–2023

Celem pracy jest zbiór i uporządkowanie stanu wiedzy na temat zagranicznej działalności polskich muzeów w latach 1918–2023 oraz jej analiza, w kontekście pojęcia dyplomacji. Wzięte pod uwagę zostały tylko instytucje posiadające statut muzeum, zgodnie z polską Ustawą o muzeach z 1996 r, wyselekcjonowane subiektywnie. Poddane analizie zostały Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie oraz Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie. Scharakteryzowano okres 1918–2023 ze względu na odrodzenie suwerennego państwa polskiego wraz z aparatem państwowym po I wojnie światowej oraz rozwój dyscypliny dyplomacji. W pracy podjęto próbę odpowiedzi na następujące pytania badawcze: jaką rolę pełnią muzea w stosunkach międzynarodowych? Jaka jest relacja dyplomacji muzeów i kulturalnej? Czy w Polsce występuje dyplomacja muzeów? Jakie działania podejmowano w międzynarodowej działalności polskich instytucji muzealnych? Jakie są cele podejmowanych działań w kontekście dyplomacji? W pracy niniejszej przyjęto tezę, iż w Polsce instytucje muzealne prowadzą działalność o charakterze dyplomatycznym, jednakże nie odgrywa ona jeszcze znaczącej roli, ponieważ jest to dyscyplina dopiero kształtująca się. Biorąc pod uwagę, iż temat dyplomacji muzeów jest nowym w kontekście badań naukowych, niniejsza praca może stanowić istotne uzupełnienie, zwłaszcza ze względu na chronologiczne uporządkowanie podejmowanych działalności przez polskie instytucje muzealne, zebranie w jednym miejscu przykładów tychże, czego nikt nie podjął się dotychczas w Polsce.

The aim of the dissertation is to collect and organize the state of knowledge about the foreign activities of Polish museums from 1918 to 2023 and to analyze it, in the context of diplomacy. Only institutions with a museum statute, in accordance with the Polish Act on Museums of 1996, selected subjectively, were taken into account. The National Museum in Warsaw, the Museum of Sports and Tourism in Warsaw and the Warsaw Uprising Museum in Warsaw were analyzed. The period 1918–2023 was characterized in terms of the rebirth of the sovereign Polish state with its state apparatus after World War I and the development of the discipline of diplomacy. The text attempted to answer the following research questions: what role take museums part in international relations? What is the relationship between museum and cultural diplomacy? Does museum diplomacy exist in Poland? What activities were undertaken in the international activities of Polish museum institutions? What are the goals of the activities undertaken in the context of diplomacy? In this dissertation, the thesis was adopted that in Poland museum institutions conduct diplomatic activities, however, it does not play a significant role yet, because it is a discipline that is still in the process of formation. Considering that the subject of museum diplomacy is new in the context of scientific research, this research can be an important supplement, especially due to the chronological ordering of activities undertaken by Polish museum institutions, collecting examples of these in one place, something that no one has never done in Poland so far.