Dlaczego nie mieszkamy w Polsce? Polscy emigranci w Argentynie po II wojnie światowej (historie i pamięć)

Celem tej pracy jest zbadanie grupy polskich emigrantów, którzy po II wojnie światowej wyjechali do Argentyny. Aby odsłonić jak największą część rzeczywistości społecznej, postawiono zarówno konkretne pytania badawcze, jak i przedstawiono ustalenia faktograficzne, których brakowało w literaturze przedmiotu. Dzięki analizie różnorodnych źródeł (m.in. relacji biograficznych, list pasażerów statków, korespondencji urzędników, archiwów prywatnych) opisano zarówno historie konkretnych emigrantów, jak i historię całej grupy. Pierwszy rozdział stanowi wprowadzenie do opisywanego tematu. Historia polskiego osadnictwa w Argentynie przed II wojną światową, charakterystyka grup, z których rekrutowali się przyszli emigranci (dipisi oraz żołnierze Polskich Sił Zbrojnych) oraz sytuacja polityczno-gospodarcza w Argentynie w latach 40. i 50. XX wieku to kontekst historyczny niezbędny do zrozumienia przedstawionych w tej pracy badań. W drugim rozdziale zbadano indywidualne motywacje emigrantów, które wpłynęły na decyzję o emigracji. Na podstawie relacji biograficznych, wyodrębniono grupy powodów wyjazdu z Europy i przyjazdu do Argentyny. Z jednej strony pozwoliło to zbadać, w jakich kategoriach kwalifikowali swoje decyzje sami emigranci, z drugiej − wyodrębnić cechy charakterystyczne dla tej grupy. Następny rozdział dysertacji określa skalę migracji do Argentyny – przedstawiono w niej ustalenia dotyczące liczby polskich emigrantów w tym kraju. Te informacje zostały pogłębione analizą demograficzną przeprowadzoną na podstawie autorskiej bazy polskich pasażerów statków, które przybiły do Argentyny w drugiej połowie lat 40. XX w., a potem – opisaniem grup charakterystycznych dla tej społeczności. W czwartym rozdziale zostały opisane działania rządów, organizacji i konkretnych osób, które przyczyniły się do tego, że emigracja do Argentyny stała się możliwa, a po przybyciu do nowego kraju sprawiły, że emigranci zostali otoczeni opieką. Kolejny rozdział dotyczy obecności Polaków w Argentynie w trzech momentach − w chwili podróży, tuż po zejściu ze statku oraz kilka dni, miesięcy, a nawet lat, po przekroczeniu argentyńskiej granicy. Łączy się to z badaniem szoku kulturowego, a więc kwestii, które emigrantów − pozytywnie lub negatywnie − zaskoczyły. W drugiej części tego rozdziału zostały zbadane strategie integracyjne emigrantów. Pracę zamyka analiza konsekwencji polskiej emigracji dla gospodarki i kultury Argentyny oraz dla polskiej diaspory, która zamieszkała w tym kraju przed II wojną światową.

The aim of the dissertation is to examine a group of Polish emigrants who relocated to Argentina after World War II. In order to unveil as much of the social reality as possible, I asked specific research questions and presented the previously unknown facts. Thanks to the analysis of various sources (including interviews, ship passenger lists, official correspondence, private archives), I presented both the stories of individual emigrants and the history of the entire group. The first chapter is an introduction to the topic of the dissertation. A few historical contexts needed to be sketched in order to understand the main topic of this thesis, notably the history of Polish settlement in Argentina before World War II, the characteristics of the groups from which future emigrants were recruited (DPs and soldiers of the Polish Armed Forces), and the political and economic situation in Argentina in the 1940s and 1950s. The second chapter examined the individual motivations of emigrants that influenced the decision-making process. Based on biographical interviews, I distinguished various types of reasons for leaving Europe and coming to Argentina. Such a taxonomy allowed, on the one hand, to examine the categories in which the emigrants themselves qualified their decisions, and on the other - to isolate features characteristic of this group. The next chapter of the dissertation estimates the scale of migration to Argentina - it presents findings regarding the number of Polish migrants in this country. In order to present these numbers to the fullest, I also conducted a demographic analysis derived from a database of Polish passengers of ships that had arrived in Argentina in the second half of the 1940s, together with a description of groups characteristic of this community. The fourth chapter describes the actions of governments, organizations, and specific people who made emigration to Argentina possible and, after arriving to the new country, ensured that the emigrants were taken care of. The next chapter concerns the presence of Poles in Argentina at three moments - during the journey, right after disembarking from the ship and several days, months and even years after crossing the Argentine border. This is combined with the study of culture shock, i.e. issues that surprised emigrants - positively or negatively. The second part of this chapter examines the integration strategies of emigrants. The thesis ends with an analysis of the consequences of Polish emigration for the economy and culture of Argentina and for the Polish diaspora that lived in this country before World War II.