Polityka rodzinna w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej w dobie kryzysu dzietności

Przedstawiona poniżej praca „Polityka rodzinna w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej w dobie kryzysu dzietności” podejmuje tematykę przemian dzietności w krajach Unii Europejskiej oraz omawia instrumenty wybranych państw w zakresie polityki rodzinnej, ze szczególnym uwzględnieniem działań pronatalistycznych. Przyjęto hipotezę, że działania w ramach polityki rodzinnej w Polsce, Niemczech oraz Szwecji wspierają rodziny w niewystarczającym zakresie, w konsekwencji nie przekładając się na wzrost dzietności w tychże krajach. W celu wyjaśnienia podłoża zmian prokreacyjnych współczesnych społeczeństw europejskich w pracy przedstawiono i omówiono niezbędne definicje związane z problematyką drugiego przejścia demograficznego oraz politykami publicznymi. Podjęto próbę analizy modeli polityki społecznej według klasyfikacji Espinga-Andersena oraz ukazano przyczyny coraz większego zainteresowania polityką rodzinną wśród władz państw unijnych na przełomie ostatnich lat. Praca skupia się na charakterystyce działań w zakresie polityki rodzinnej w trzech państwach: Polsce, Niemczech oraz Szwecji. Omówiono w szczególności konkretne świadczenia na rzecz rodzin, które w założeniu miały być odpowiedzią na negatywne trendy demograficzne i zachęcać do posiadania potomstwa. Podniesiono także kwestię urlopów macierzyńskich oraz rodzicielskich, których długość różni się w zależności od danego państwa. W ostatniej części pracy ukazano ewaluację prowadzonych polityk rodzinnych w wyżej wymienionych państwach oraz przeanalizowano współczynniki dzietności by odpowiedzieć na pytanie, czy instrumenty pronatalistyczne skutecznie wpłynęły na wzrost liczby ludności. Podjęto także problematykę imigracji, jako potencjalnej alternatywy dla prowadzenia przez państwa polityki na rzecz rodzin oraz negatywne konsekwencje jakie mogą się z tym rozwiązaniem wiązać.

The work presented below, 'Family Policy in Poland and Selected EU Countries in the Age of Fertility Crisis', takes up the subject of fertility transitions in EU countries and discusses the family policy instruments of selected countries, with particular emphasis on pro-natalist measures. The hypothesis is that family policy measures in Poland, Germany and Sweden support families to an insufficient extent and, consequently, do not translate into fertility growth in these countries. In order to explain the background of fertility changes in contemporary European societies, the paper presents and discusses necessary definitions related to the issue of the second demographic transition and public policies. An attempt is made to analyse social policy models according to Esping-Andersen's classification and to show the reasons for the growing interest in family policy among the authorities of EU countries at the turn of the last years. The paper focuses on the characteristics of family policy measures in three countries: Poland, Germany and Sweden. In particular, it discusses specific benefits for families, which were intended to respond to negative demographic trends and encourage having children. It also raises the issue of maternity and parental leave, the length of which varies from country to country. The final part of the paper evaluates the family policies pursued in the above-mentioned countries and analyses the fertility rates in order to answer the question of whether pro-natalist instruments have been effective in increasing the population. It also addresses the issue of immigration as a potential alternative to family policies and the negative consequences this may entail.