Zasięg własności nieruchomości gruntowej i złóż kopalin w świetle orzecznictwa i doktryny

Zagadnienie ścisłego rozgraniczenia granic przestrzennych nieruchomości gruntowej w górotworze, a zatem określenia jej dolnej granicy jest ciągle istotnym problemem teoretycznym i praktycznym. Ustawa prawo geologiczne i górnicze z 2011 r. przesądza bowiem w art. 10 jedynie o tym, które ze złóż kopalin należą do własności górniczej ergo do Skarbu Państwa, niezależnie od miejsca występowania złóż tych kopalin. Pozostałe złoża kopalin (nie wymienione w art.10 ustawy pgg) należą do właściciela nieruchomości gruntowej, o ile w jej granicach się znajdują. Władztwo to jest jednak ograniczone dolną granicą nieruchomości gruntowej. Nie ma definicji lub uregulowanego sposobu (przesłanek i ustalania) na jakiej głębokości znajduje się ta granica. Normy prawa cywilnego odsyłają w tej sprawie do klauzuli generalnej opisującej, że dolna granica nieruchomości gruntowej zależy od społeczno-gospodarczego przeznaczenia gruntu. Dolna granica powinna każdorazowo być wyznaczona indywidualnie rozstrzygnięciem sądowym dla konkretnej nieruchomości gruntowej, w przypadku wątpliwości czy sporu. Autorzy analizują orzecznictwo sądów w tej sprawie i wyciągają wnioski o niedoskonałości rozwiązań w polskim ustawodawstwie. Wskazują także we wnioskach de lege ferenda potrzeby zmian w przyszłości.

The issue of the precise delimitation of the spatial boundaries of the landed property in the rock mass and therefore below the lower boundary of the landed property is still an important theoretical and practical problem. Indeed, the 2011 Geological and Mining Law only determines in Article 10 which mineral deposits belong to the mining property ergo to the State Treasury, regardless of where the deposits of these minerals are located. Other mineral depositss (not listed in Article 10 of the Pgg Act) belong to the landowner. However, this ownership is limited by the lower boundary of the landed property. There is no precise definition of what depth this limit is. The civil law norms refer in this case to the general clause describing that the lower limit of the land property depends on the socio-economic use of the land. The lower property limit should in each case be determined individually for the land by a court decision. The authors analyse the jurisprudence of the courts on this issue and draw conclusions about the inadequacies of the solutions in Polish legislation. They also indicate in de lege ferenda proposals the need for future changes.