Funkcje neuropsychologiczne u młodszych i starszych mężczyzn zakażonych wirusem HIV w dobie wysoce skutecznej terapii antyretrowirusowej

Od początku trwania epidemii HIV, choroba związana z zakażeniem pokazuje różnorodne oblicza. Dzięki wprowadzeniu skutecznej terapii antyretrowirusowej, pacjenci przestali umierać na AIDS; coraz dłużej żyją z infekcją HIV i doświadczają wielu zdrowotnych, emocjonalnych i społecznych problemów związanych zarówno z przewlekłym zakażeniem, jak i coraz starszym wiekiem. Pomimo dobrze poznanych już mechanizmów klinicznych, skutecznych metod leczenia to jednym z ważniejszych aktualnie problemów osób zakażonych HIV jest kondycja poznawcza i emocjonalna, która przekłada się na jakość życia. Wiele współczesnych doniesień naukowych, a także własne obserwacje w pracy klinicznej z pacjentami HIV/AIDS, odsłaniają dysfunkcje neuropsychologiczne. Prezentowane wyniki są pierwszą w Polsce próbą wielopłaszczyznowego zobrazowania funkcjonowania neuropsychologicznego osób zakażonych HIV, w odniesieniu do osób zdrowych. W niniejszej rozprawie doktorskiej podjęto próbę scharakteryzowania funkcjonowania poznawczego, emocjonalnego oraz subiektywnie odczuwanej jakości życia w grupie zakażonych mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami (MSM), w młodszym i starszym wieku. Wyłoniono istotne czynniki kliniczne, neurobiologiczne i emocjonalne, potencjalnie wpływające na dysfunkcje neuropsychologiczne osób seropozytywnych. Ważnym aspektem pracy było zwrócenie uwagi na powszechne zjawisko starzenia się populacji, w tym także osób zakażonych HIV. Konkluzje wynikające z niniejszej rozprawy mogą stanowić przydatny materiał w tworzeniu rekomendacji holistycznego modelu opieki nad pacjentami zakażonymi HIV oraz mogą być użyteczną wskazówką w codziennej pracy lekarzy i innych osób zawodowo zajmujących się tą dziedziną.

Since the beginning of HIV epidemic, the disease associated with infection has shown multivariable faces. Patients have stopped dying of AIDS due to the introduction of highly active antiretroviral therapy (HAART). They are living longer with HIV infection, experiencing much more health, emotional, and social problems due to older age and having a chronic infection. The most noteworthy problems of HIV-infected people are cognitive and emotional condition which influence quality of life. Scientific evidence and my own clinical experience in working with HIV-infected patients have shown that they also demonstrate neuropsychological dysfunctions. The dissertation has aimed to characterize functioning in cognitive, emotional, and quality of life domains in the group of HIV-positive men who have sex with men (MSM) in younger and older age. There were identified significant medical, neurobiological, and emotional factors potentially affecting to neuropsychological functioning among HIV-positive MSM. Despite effective antiretroviral treatment (ART), cognitive performance and emotional condition turned to be lower in HIV-positive MSM than in HIVuninfected controls. Older age was a significant factor influencing cognitive performance regardless of serological status in both groups. According to this observation, HAND continues to occur in HIV-infected individuals, especially among elderly individuals. Nadir CD4+ cells count, the highest HIV-1 RNA in history, duration of HIV infection and cART are the most important risk factors of cognitive decline. In conclusion, the main goal of this research was to draw attention to the widespread aging problems HIV infected subjects and obtained results add to the scientific understanding of this disease. The results will be helpful to formulate recommendations for a holistic model of care dedicated to HIV-infected subjects and may provide useful guidance for clinical practice and other professionals in the field.