Własny głos w autorstwie kobiecym w pierwszej połowie XIX w. na przykładzie Klementyny z Tańskich Hoffmanowej i Narcyzy Żmichowskiej

W artykule przeanalizowano postawy autorskie dwóch polskich pisarek pierwszej połowy XIX w. – Klementyny z Tańskich Hoffmanowej i Nar- cyzy Żmichowskiej. Jako podstawę analizy przyjęto koncepcję własnego głosu, wyodrębnioną na podstawie teoretycznych założeń Virginii Woolf odnośnie historii autorstwa kobiecego. Analizowane teksty obejmują wybrane dzienniki oraz listy pisarek, jak też niektóre ich utwory pedagogiczne i literackie. Przykład K. Hoffmanowej pokazuje, że autorki, które jako pierwsze przecierały ścieżki na rynku wydawniczym podejmowały się na ogół gatunków uważanych za mniej prestiżowe, a w swoich utworach powielały ustalone społecznie i kulturowo wzory ról kobiecych. Własny głos autorek dał się słyszeć wyraźniej w następ- nym pokoleniu publikujących kobiet, co zostało zilustrowane na przykładzie N. Żmichowskiej

The article analyses the approaches to authorship of two female Pol- ish writers of the early 19th century: Klementyna Hoffmanowa née Tańska and Narcyza Żmichowska. The analysis is based on the concept of the voice of one’s own, borrowed from Virginia Woolf ’s theoretical assumptions about the history of female authorship. The analyzed texts include a selection of the authors’ diaries and letters as well as several of their pedagogical and literary works. The case of Hoffmanowa shows that pathbreaking female authors on the publishing market usually wrote about less prestigious subjects and reproduced social and cultural stereotypes about women’s roles. Female authors’ own voices made themselves heard more clearly in the next generation of publishing women as illustrated in the article on the case of Żmichowska.