Rozdział w monografii
Brak miniatury
Licencja

ClosedAccessDostęp zamknięty

Populizm konstytucyjny a realizacja zasady suwerenności ludu

Autor
Kaleta, Krzysztof
Data publikacji
2023
Abstrakt (PL)

Artykuł dotyczy sposobu rozumienia i realizacji zasady suwerenności ludu na gruncie ideologii i praktyki populizmu konstytucyjnego. Odwołując się do doświadczeń rządów populistycznych na Węgrzech oraz Wenezueli Autor zwraca uwagę, że model populizmu konstytucyjnego opiera się na reinterpretacji trzech elementów zasady suwerenności ludu: tożsamości ludu, formy jego reprezentacji oraz sposobu artykułowania jego woli. Populiści postrzegają lud jako homogeniczną jedność wyrażającą za pomocą reguły większości jednolitą wolę. W ten sposób ruchy populistyczne zmierzają do zajęcia w sferze publicznej przestrzeni zarezerwowanej dla władzy konstytuującej redukując konstytucyjne „We, the people” do kategorii tymczasowej większości. Zdaniem Autora, choć idea suwerenności ludu zajmuje istotne miejsce w populistycznej retoryce, w animowanej przez populistów praktyce konstytucyjnej nie znajduje ona efektywnych form realizacji, najczęściej zaś poddawana jest daleko idącej instrumentalizacji. Charakterystyczny dla populizmu konstytucyjnego sposób identyfikowania tożsamości ludu oraz artykułowania jego woli sprawia, że właściwe demokracji konstytucyjnej napięcie między rządami ludu a rządami prawa (oparte na wzajemnym ograniczaniu się) zastępuje bezwarunkowa nadrzędność specyficznie rozumianej zasady suwerenności ludu. W konsekwencji mechanizmy państwa prawa przestają być postrzegane jako instrumenty ochrony mniejszości przed większością, czy jednostki przed arbitralnością władzy, lecz służą ochronie większości przed tyranią mniejszości, co prowadzi do petryfikacji nieograniczonej władzy większości.

Słowa kluczowe PL
populizm
populizm konstytucyjny
suwerenność ludu
konstytucja
konstytucjonalizm
demokracja
Dyscyplina PBN
nauki prawne
Tytuł monografii
Prawo w epoce populizmu
Strony od-do
105-122
Wydawca ministerialny
Wydawnictwo Naukowe Scholar
Licencja otwartego dostępu
Dostęp zamknięty