„Zwierciadło jest zatem potrzaskane”. Poszukiwania początku starości w twórczości Czesława Miłosza

Celem mojej pracy była próba odpowiedzi na pytanie o początek starczej twórczości Czesława Miłosza. Początkowo skupiłam się więc na powszechnym rozumieniu końcowego etapu życia, jakim jest starość. Przyglądając się temu tematowi, wzięłam pod uwagę opinie i refleksje filozofów, socjologów, psychologów i artystów. W drugim rozdziale mojej pracy konieczne było przyjrzenie się życiu polskiego noblisty, ze szczególnym naciskiem na ostatni etap jego egzystencji. Początkowo postanowiłam skupić się na samym prywatnym życiu poety - bliskie było mi założenie, że najpierw należy zbadać tę sferę, by stwierdzić, jaki wpływ miała ona na twórczość Czesława Miłosza. W dalszych rozważaniach doszłam jednak do wniosku, że bycie poetą było mocno wpisane w sposób istnienia polskiego noblisty. Zastanawiałam się nad trudami życia poety. W tym rozdziale pisałam również o najważniejsze tematach , które poruszał Czesław Miłosz w swojej twórczości. Wzięłam również pod uwagę jego strategie pisania i cele, które przyświecały jego poezji. Utworzenie bardzo ogólnego studium jego twórczości było konieczne po to, aby zauważyć, czym różni się na jej tle starcza twórczość Czesława Miłosza, a więc ta, której początku szukałam. Doszłam do wniosku, że tematyka, jak i sposób pisania typowy dla osoby starszej, są widoczne w całej twórczości Czesława Miłosza. Rozdział drugi zakończyłam podrozdziałem, który traktował o stanie badań na temat starczej twórczości polskiego noblisty. Okazało się, że badacze i badaczki literatury, pisząc o doświadczeniu starości w twórczości Czesława Miłosza, powołują się zwykle na kilka ostatnich tomików jego poezji (co nie stanowi nawet połowy twórczości poety, którego można byłoby już posądzać o bycie starym). W ostatnim rozdziale mojej pracy próbowałam odpowiedzieć na pytanie, kiedy zaczyna się starcza twórczość Czesława Miłosza. Z moich analiz wyniknęło, że symptomy starości w twórczości polskiego noblisty można znaleźć już w jego wczesnych wierszach. czego przykładem jest respektowana przez niego postawa mędrca. Samego Miłosza określiłam mianem młodego starca. Poszukiwanie więc typowych dla starości symptomów okazało się nie być dobrą metodą badawczą w przypadku twórczości polskiego noblisty. Charakterystyczną dla starczej twórczości Czesława Miłosza kategorią okazało się wątpienie. Mam na myśli stan, który towarzyszył mu w sferze prywatnej, światopoglądowej, jak i pisarskiej. Postawiłam więc tezę, że początku starczej twórczości polskiego noblisty należy poszukiwać tam, gdzie zaczyna się wątpienie, wkrada się chęć obiektywizmu i obserwacji z boku własnego życia, jak i dziejów całej cywilizacji. Co więcej, jak się okazało, stary Miłosz to ten, który naprzemiennie i wierzy i wątpi. To właśnie w tekstach napisanych w latach 50. udało mi się dostrzec najwięcej wyżej wymienionych postaw i symptomów. Ten też czas określiłam jako początek twórczej starości Czesława Miłosza.

The aim of my work was to try to answer the question about the beginning of Czesław Miłosz's senile work. Initially, I focused on the common understanding of the final stage of life, which is old age. When looking at this topic, I took into account the opinions and reflections of philosophers, sociologists, psychologists and artists. In the second chapter of my work, it was necessary to look at the life of the Polish Nobel Prize winner, with particular emphasis on the last stage of his existence. Initially, I decided to focus on the poet's private life itself - I believed that this sphere should first be examined to determine as objectively as possible what influence it had on Czesław Miłosz's work. As it later turned out, it can be safely said that being a poet was strongly embedded in his way of existence. I was thinking about the hardships of a poet's life. In this chapter, I also wrote about the most important topics that Czesław Miłosz touched upon in his works. I also took into account his writing strategies and the goals that guided his poetry. Creating a very general study of his work was necessary in order to notice how the older work of Czesław Miłosz differs from it ( the one whose beginning I was looking for). My considerations led to the conclusion that the themes and way of writing typical of an older person are visible throughout Czesław Miłosz's work. I ended the second chapter with a subchapter that dealt with the state of research on the older works of the Polish Nobel Prize winner. It turned out that literature researchers, when writing about the elderly work of a Polish Nobel Prize winner, usually refer to the last few volumes of his poetry (which does not constitute even half of the poet's work, which could be considered to be old). In the last chapter of my work, I tried to answer the question when Czesław Miłosz's work begins to become obsolete. My analyzes showed that the symptoms of old age in the works of the Polish Nobel Prize winner can already be found in his early poems. an example of which is the attitude of a sage he respects. I described Miłosz himself as a young old man. Therefore, searching for symptoms typical of old age turned out to not be a good research method in the case of Miłosz's works. Doubt turned out to be a characteristic category of Czesław Miłosz's senile work. I mean the state that accompanied him in his private, ideological and writing sphere. Therefore, I put forward the thesis that the beginning of Czesław Miłosz's senile work can be found where doubt begins, where the desire for objectivity and a side-observation of his own life and the history of the entire civilization creeps in. Moreover, as it turned out, old Miłosz is the one who alternately believes and doubts. It was in the texts written in the 1950s that I managed to notice most of the above-mentioned attitudes and symptoms. I also described this time as the beginning of Czesław Miłosz's creative old age.