Metody dywersyfikacji źródeł energii w prawie unijnym

Niniejsza praca porusza tematykę metod dywersyfikacji źródeł energii na gruncie prawa energetycznego Unii Europejskiej. Zakres unijnego prawodawstwa, który ulegał stałemu rozwojowi na przestrzeni wielu dekad, stworzył wiele możliwości, zarówno w aspekcie podmiotowym jak i przedmiotowym. Prawo energetyczne przestało być domeną współpracy wyłącznie państw członkowskich. Swój udział mają również pochodzące z nich jednostki – głównie osoby prawne, a także (obecnie co raz częściej) – osoby fizyczne jako prosumenci energii odnawialnej. Problem zmian klimatycznych oraz bezpieczeństwa dostaw energii był obecny od wielu lat i stanowi jedno z największych wyzwań z jakim musi stale mierzyć się Unia Europejska. Środki takie jak traktaty międzynarodowe (np. traktat ustanawiający EWEA czy Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) wyznaczyły w tym zakresie ramy prawne dla dalszej kooperacji. Dzięki kluczowej roli orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz aktom prawa pochodnego (np. dyrektywy 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. czy wielu decyzjom Komisji dotyczących pomocy publicznej) prawodawstwo unijne jest bardziej efektywne. Niestety, nawet wymienione regulacje posiadają wady natury prawnej i faktycznej. Należy skupić się nie tylko na rozwoju unijnych regulacji w omawianej tematyce, ale także przeanalizować faktyczne wykorzystywanie narzędzi prawnych oraz kwestię tego, czy służą one realnie dywersyfikacji. Opisany problem może być rozpatrywany zarówno na płaszczyźnie decyzji politycznych, jak i w kontekście okresów przejściowych i ryzyk, które się z nimi wiążą. Co więcej, równie ważny jest aspekt aksjologiczny, gdyż ukazuje on w jaki sposób przebiegał proces rozwoju regulacji, jakie osiągnięto cele oraz w jaki sposób wspomniane narzędzia prawne zostały wykorzystane. Z powyższych względów zasadne staje się zbadanie tematu metod dywersyfikacji źródeł energii w prawie unijnym.

This paper will discuss the matter of EU energy law concerning the issue of methods established for diversification of energy sources. The scope of EU legislation, which has been experiencing constant development through many decades, opened many possibilities, both in subjective and objective aspect. No longer only Member States can cooperate on the energy law ground, but also their citizens – mostly legal entities and (more frequently today) – natural persons as so called prosuments of renewable energy. The issue of climate change or energy supply security was present through many years and is one of the most challenging topics that European Union has to constantly face. Means as international treaties (like the one establishing EAEC or Treaty on the Functioning of the European Union) set a legal frame for further cooperation in this matter. With vital judicial interpretation of European Court of Justice or acts of secondary law (f.e.x. Directive 2018/2001 from 11th of December 2018 or many Decisions of the Commision concerning public aid) the legislation is more effective. Yet, even aforementioned regulations have their flaws of both legal and factual nature. Not only one should focus on the development of EU regulations in this scope, but also to analyze the factual usage of legal tools and if they are used for real diversification as well. This problem can be viewed on the ground of political decisions, but also in context of transitional periods and their risks. In addition, the axiological aspect is no less important, as it shows how the process of the development was made, what purposes were achieved and how the aforementioned tools were utilized. These are the reasons which prove that studying the subject of methods concerning diversification of energy sources on EU legislation ground is necessary.