Koronawirus a relacje centro-peryferyjnew gospodarkach Unii Europejskiej

W badaniach nad integracją europejską problematykę podziałów centro-peryferyjnych długo marginalizowano. Chociaż w dyskursie unijnym od dawna obecne są koncepcje „ela- stycznej integracji”, „koncentrycznych kręgów” czy „Europy wielu prędkości”, to ich przesłanki i implikacje przedstawiane były zwykle jako „neutralne” systemowo. Rzadko rozpatrywano oddziaływanie heterogeniczności UE na asymetryczne wpływy polityczne państw i subre- gionów w Brukseli. Z kolei dominacja perspektywy konwergencyjnej powodowała, że zróż- nicowanie procesów społeczno-ekonomicznych nie przekładało się adekwatnie na refleksję akademicką, decyzje polityczne i zmiany instytucjonalne1 . Załamanie procesów konwer- gencji podczas kryzysu finansowego z lat 2008–2010 ujawniło jednak znaczące odrębno- ści w trajektorii rozwoju gospodarczego, których przejawem jest pogłębiający się rozpad na centra i peryferie w UE2 . Pandemia koronawirusa, która pojawiła się w 2020 roku, radykalnie zaostrzyła tego rodzaju podziały, a także nadała im zupełnie inny, dramatyczny charakter. Bez ich zatrzymania i wypracowania nowych mechanizmów konwergencji proces integra- cji europejskiej będzie wchodził w kolejne fazy kryzysu strukturalnego, mogące prowadzić do podziału bądź rozpadu UE.