William S. Burroughs’s Fiction and Michel Foucault’s Theory of Power

Niniejsza praca analizuje wybrane powieści Williama S. Burroughsa w kontekście postmodernistycznych idei Michela Foucaulta i Gillesa Deleuze’a oraz dynamicznych zmian ekonomicznych i społecznych w powojennych Stanach Zjednoczonych. W obliczu propagandy amerykańskiego snu, w nowojorskiej bohemie artystycznej narastało niezadowolenie związane z niepohamowanym konsumpcjonizmem, konserwatywną indoktrynacją i ograniczaniem wolności. Rozczarowanie tym stanem rzeczy oraz apokaliptyczna wizja przyszłości zdefiniowały pokolenie bitników, którego czołowym przedstawicielem był Burroughs. Jego powieści, pełne brutalnego realizmu, demitologizują starannie tuszowaną rzeczywistość mechanizmów władzy poprzez różnorodne przedstawienia uzależnienia. Użycie języka marginesu oraz technika „cut-up” ukazują, jak zerwać z automatyzmem myślenia, inspirując kolejne pokolenia do walki o wolność i autonomię. Dzieła takie jak Junky, Queer, Naked Lunch i The Soft Machine splatają tematy uzależnienia, queerowości oraz kontroli systemowej, będąc zarówno krytyką, jak i wezwaniem do wolności poprzez twórczy bunt.

This thesis analyses a selection of William S. Burroughs’s works in view of Michel Foucault’s theory of power and Gilles Deleuze’s concept of the societies of control against the dynamic economic and social changes in the post-war US. In the face of the pervading propaganda of the American Dream, in the New York bohème, increased dissatisfaction with reinless consumerism, conservative indoctrination, and increased control emerged. This apocalyptic vision of the future is what determined the Beat Generation with Burroughs in the lead. In his novels, he exposes the brutal realism of the mechanisms of control comparing them to the processes governing addiction. Through the use of “jive talk” and the cut-up technique, he demonstrates how to cease collateral, automated thinking. Junky, Queer, Naked Lunch, and The Soft Machine touch upon addiction, queerness, and control, subjects often considered taboo, providing both criticism and encouragement to revolt against the status quo.