Albo idę tam, bo chcę, albo idę tam, bo mi każą. Postrzegany wpływ wychowawców na uczniowskie poczucie przynależności do szkoły. Badanie jakościowe

Mając na uwadze omawiane w literaturze korzyści związane z poczuciem przynależności uczniów do szkoły, specyfikę polskiego systemu edukacji, a także zaangażowanie nauczycieli w ich pracę przeprowadzono badanie identyfikujące postrzegane przez polskich nauczycieli korzyści płynące z wysokiego poczucia przynależności uczniów do szkoły oraz sposoby oddziaływania mające na celu jego kształtowanie. W ramach procedury badawczej przeprowadzono trzynaście wywiadów częściowo ustrukturyzowanych, które poddano analizie tematycznej. Badani nauczyciele poruszali w swoich wypowiedziach tematy zorganizowane wokół dwóch kluczowych zagadnień: Jakie są korzyści z przynależności ucznia do szkoły? oraz Jak wspierać kształtowanie poczucia przynależności ucznia do szkoły? Nauczyciele identyfikują korzyści związane z poczuciem przynależności uczniów do szkoły odnoszone przez uczniów, nauczycieli, szkołę oraz polepszające jakość relacji nauczycieli z uczniami. Wymieniane korzyści, zdaniem uczestników badania, pozytywnie wpływają zarówno na młodzież jak i dorosłych w obszarach przebiegu procesu edukacyjnego, doświadczania bycia w szkole, rozwoju indywidualnego, budowania obustronnego szacunku i zaufania oraz zaangażowania w społeczność szkolną. Nauczyciele identyfikują zróżnicowane sposoby wspierania procesu kształtowania się poczucia przynależności do szkoły. Można wśród nich wyróżnić rozwiązania systemowe takie jak integracja uczniów klas pierwszych czy tutoring oraz rozwiązania dopasowywane do sytuacji dobierane na podstawie uważnej obserwacji ucznia. Ważnym elementem skutecznych działań dla poczucia przynależności ucznia do szkoły jest głęboka relacja nauczyciela z uczniem oparta na uznaniu jego podmiotowości, obdarzeniu go szacunkiem i zaufaniem.

Taking into account the benefits of students' sense of belonging to school discussed in the literature, the specifics of the Polish education system, and teachers' engagement in their work, a study was conducted to identify the benefits perceived by Polish teachers related to a high sense of belonging among students to the school, as well as the methods used to foster it. The research procedure involved conducting thirteen semi-structured interviews, which were subjected to thematic analysis. The teachers discussed topics organized around two key questions: What are the benefits of students' sense of belonging to the school? and How can the formation of a student's sense of belonging to the school be supported? Teachers identified benefits related to students' sense of belonging to the school that affect students, teachers, the school itself, and improve the quality of teacher-student relationships. According to the study participants, these benefits positively influence both youth and adults in areas such as the educational process, the experience of being in school, individual development, building mutual respect and trust, and engagement in the school community. Teachers also identified various ways to support the process of forming a sense of belonging to the school. These include systemic solutions like the integration of first-year students or tutoring, as well as situation-specific approaches chosen based on careful observation of the student. An important element of effective actions for fostering a student's sense of belonging to the school is a deep relationship between the teacher and the student, based on recognizing the student's individuality, respecting them, and trusting them.