Charyzmatyczni działacze społeczni

W książce przedstawiono życiorysy czterech działaczy społecznych, których działalność przypadała na I połowę XIX w. i I połowę XX w. Dziedzinami ich zainteresowań były osoby i grupy społeczne wykluczone społecznie, dotknięte biedą i bezradnością. Wszyscy z nich działali w strukturach Kościoła katolickiego i pod wpływem motywacji religijnych. W opracowaniu wykorzystane zostały głównie korespondencja albo świadectwa osób, które ich znały i zostawiły je w formie wspomnień, dotychczasowe publikacje biograficzne, a w odniesieniu do Marvellego i Frassatiego również źródła archiwalne. W dotychczasowych opracowaniach przeważa podejście faktograficzne, polegające na dążeniu do szczegółowego dokumentowania ich życia i pracy na rzecz dotkniętych ubóstwem osób i upośledzonych pod względem ekonomicznym warstw społecznych. Mniejszą uwagę przywiązuje się do ich przeżyć wewnętrznych i formacji religijnej, decydującej o ukierunkowaniu psychicznych struktur poznawczo-oceniających, a przecież z nich właśnie czerpali inspiracje i ona wyróżnia ich spośród innych charyzmatycznych działaczy społecznych. Dlatego też odtworzenie przeżyć duchowych potraktowano jako integralną i ważną część ich życiorysów. Aczkolwiek wewnętrzna strona życia człowieka z trudem poddaje się badaniom w ogóle, a historycznym szczególnie, to jest to zadanie możliwe do przeprowadzenia. Zwykle biografowie odwołują się wtedy do licznie nagromadzonych świadectw zewnętrznych, a więc opinii przełamanych przez mentalność ich autorów, mimo że wszyscy zaprezentowani tu społecznicy zostawili po sobie dość dużo dokumentów pisanych, w której obszernie i wylewnie opisują swoje stany emocjonalne, przeżycia metafizyczne i rozterki moralne. Te świadectwa własnej introspekcji są wystarczającym materiałem do odtworzenia ich sylwetek duchowych. Dlatego też w treści ich życiorysów zostały rozbudowane i wydzielone w osobne sekwencje jako ideowe nadbudowanie ich zaangażowania i czynów.