Фэмiнiзацыя беларускай мовы.

W niniejszej pracy po raz pierwszy w językoznawczym i socjolingwistycznym obszarze Białorusi podjęto globalną, wielokierunkową i interdyscyplinarna próbę systematyzacji i poszerzenia wiedzy o feminizacji języka. Zjawisko feminizacji nazw zawodów rozpatrywane jest nie tylko pod względem językowym, lecz także wpływu nań czynników zewnętrznych, pozajęzykowych. Praca składa się z trzech części. Część pierwsza obejmuje teoretyczno-metodologiczne pole badań. Część druga składa się z analizy różnych dyskursów dotyczących feminizacji języka: historii języka białoruskiego, dialektologii, wymiaru socjolingwistycznego, a także analizy feminizacji przez pryzmat dwóch standardów języka: taraszkiewicy i narkomówki. Dodatkowo feminizację omówiono w aspekcie komparatystycznym – porównano feminizację zawodów w językach białoruskim, ukraińskim, rosyjskim, polskim, litewskim i francuskim. W części trzeciej rozpatrywany jest socjolingwistyczny, polityczny i genderowy aspekt zagadnienia, które analizowane jest przez pryzmat kolonializmu czy imperializmu językowego (wpływ języka rosyjskiego) oraz patriarchalności (męskiej dominacji). Jak wynika z historii rozwoju języka białoruskiego, analizy utworów literatury pięknej oraz badań socjolingwistycznych, feminizacja była i nadal pozostaje ważnym i naturalnym komponentem języka białoruskiego na przestrzeni ostatnich sześciu stuleci. Brak równości językowej i marginalizacja feminizacji nazw zawodów na Białorusi stały się możliwe nie w rezultacie wewnętrznych właściwości języka białoruskiego, lecz wskutek polityki językowej prowadzonej zarówno wewnątrz Białorusi, jak i w sąsiedniej Rosji.

It is the first global, multi-faceted and interdisciplinary attempt to organise and expand the knowledge and understanding of language feminisation in the Belarusian linguistics and sociolinguistics. For the first time ever, the phenomenon of feminisation of occupational title names is considered as an issue which is not only and primarily linguistic but also as an issue of extralinguistic factors.The work consists of three chapters.The first chapter covers the theoretical and methodology part of the research. The second chapter consists of the analysis of different (linguistic, literary, feminist) discourses concerning language feminisation. It also includes specific linguistics aspects of the language feminisation research: historical grammar, dialectology, sociolinguistics as well as the analysis of feminisation from the perspective of the two standards of Belarusian: Taraškievica and Narkamaŭka. Besides, the second chapter includes the comparative approach to feminisation: feminisation of occupational title names is compared in Belarusian, French, Lithuanian, Polish, Russian, and Ukrainian.The third chapter examines the sociolinguistic, political, and gender aspects of the issue analysed from the perspective of colonial studies or linguistic imperialism (influence of Russian) and patriarchy (male dominance).According to the results of the historical, literary, sociolinguistic analysis, feminisation has been an important and natural component of Belarusian for the last six centuries. That linguistic inequality and marginalisation of feminisation of occupational title names has been possible in Belarus not as a result of certain linguistic features of Belarusian and Russian but as a result of a certain policy in relation to Belarusian (marginalisation, disregard) and Russian (special support) in the country as well as in the neighbouring Russia.