Pamięć o dynastii Samsi-Addu i jego państwie w materiale epistolarnym z Mari w pierwszych latach po rozpadzie Królestwa Górnej Mezopotamii

Praca stanowi studium pamięci o dynastii Samsi-Addu i jego państwie obecnej w materiale epistolarnym archiwów Mari za panowania Zimri-Lima (1775-1761 r. p.n.e.). Rzeczywistość polityczną tego okresu, powstałą na gruzach Królestwa Górnej Mezopotamii, tworzyło pokolenie ludzi, które doświadczyło istnienia pierwszego od ponad dwustu lat państwa w regionie, o tak rozległym zasięgu terytorialnym i znaczeniu politycznym. Stało się w ten sposób wspólnotą dzielącą pamięć o przeszłych czasach, istotnych dla tożsamości ówczesnych ludzi. To zjawisko znalazło swoje zastosowanie w korespondencji, gdzie autorzy posługiwali się wobec adresatów różnymi wspomnieniami odwołującymi się do wspomnianego okresu. Celem pracy jest zbadanie tych zastosowań pod kątem pełnionych przez nie funkcji retorycznych, które pomagały w realizacji określonych celów, przeważnie politycznych. Ponadto zostanie poddane analizie umiejscawianie tego okresu w szerszym zakresie czasu oraz związane z nim wartości, jakie nadawano mu podczas interpretacji przeszłości. Badania te pozwolą na poznanie i zrozumienie wyobrażeń wśród pokolenia świadków i uczestników wydarzeń, które w następnych stuleciach staną się fundamentem tradycji imperialnej Asyrii. Część analityczną poprzedza omówienie problematyki materiału źródłowego, oraz kontekst historyczny i syntetyczne ujęcie koncepcji przeszłości w Mezopotamii. Na bazę źródłową składają się starobabilońskie listy królewskie oraz urzędnicze spisane pismem klinowym w języku akadyjskim, pochodzące z archiwów pałacowych starożytnego Mari (współczesne Tell Hariri).

The work constitutes a study of the memory of the Samsi-Addu dynasty and his state, present in the epistolary material from the Mari archives during the reign of Zimri-Lim (1775-1761 BCE). The political reality of this period, emerging from the ruins of the Kingdom of Upper Mesopotamia, was shaped by a generation that experienced the existence of the first state in the region in over two hundred years, with such extensive territorial reach and political significance. It became a community sharing the memory of past times, significant for the identity of the people of that time. This phenomenon found its application in correspondence, where authors used various memories addressing the recipients, referring to the mentioned period. The aim of the work is to examine these applications in terms of rhetorical functions, which assisted in achieving specific goals, mostly political. Furthermore, the placement of this period in a broader time frame will be analyzed, along with the values associated with it by the interpretation of the past. These studies will allow for understanding the perceptions among the generation of witnesses and participants in events that, in the subsequent centuries, will become the foundation of the imperial tradition of Assyria. The analytical part is preceded by a discussion of the issues related to the source material, a historical context and a synthetic overview of the concept of the past in Mesopotamia. The source base consists of Old Babylonian royal and bureaucratic letters written in cuneiform script in the Akkadian language, originating from the palace archives of ancient Mari (modern-day Tell Hariri).