Równość wynagrodzeń kobiet i meżczyzn w prawie Unii Europejskiej i prawie polskim

Praca magisterska „Równość wynagrodzeń kobiet i mężczyzn w prawie Unii Europejskiej i prawie polskim” skupia się na problematyce zasady równego wynagradzania pracowników obojga płci za wykonywanie pracy jednakowej lub jednakowej wartości w unijnym i polskim porządku prawnym. Celem niniejszej pracy magisterskiej jest analiza istniejących regulacji prawnych dotyczących zasady równości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn oraz poglądów przedstawianych na ten temat w doktrynie i orzecznictwie. Praca podejmuje podstawowe zagadnienia socjologiczno-ekonomiczne związane z pojęciem luki płacowej oraz szczegółową analizę prawną tego zjawiska. Zostały w niej omówione unijne i polskie źrodła zasady równości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn, a także treść niniejszej zasady, ze szczególnym uwzględnieniem jej zakresu podmiotowego, pojęć wynagrodzenia oraz pracy jednakowej i pracy jednakowej wartości, a także dopuszczalnych warunków różnicowania płac kobiet i mężczyzn. Praca porusza także tematykę dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania, omawiając regulacje zawarte w dyrektywie oraz obecny stan prawny w tej materii. Praca została napisana w oparciu o unijne i polskie akty prawne, literaturę naukową oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz sądów polskich. Wykorzystana została metoda dogmatyczna z elementami metody prawnoporównawczej i historycznoprawnej. Praca ukazuje, że równość wynagrodzeń kobiet i mężczyzn jest fundamentalną zasadą zarówno unijnego, jak i polskiego systemu prawnego. Jej treść została ujęta przez ustawodawstwo niezwykle szeroko, zarówno w aspekcie przedmiotowym, jak i podmiotowym. Działanie to ma na celu maksymalizację ochrony przed dyskryminacją płacową oraz jak najpełniejszą realizację norm zawartych w Traktatach oraz Konstytucji. Pomimo tak doniosłych gwarancji prawnych, faktyczna równość wynagrodzeń kobiet i mężczyzn wciąż nie została osiągnięta, co wynika m. in. z braku przejrzystości wynagrodzeń. Rozwiązania w tej kwestii zostały wprowadzone przez dyrektywę 2023/970, regulującą zagadnienie transparentności płacowej oraz mechanizmów jej egzekwowania w sposób szeroki i szczegółowy; jednak ze względu na wczesny etap wdrażania dyrektywy na unijnych rynkach pracy efekty jej transpozycji wciąż pozostają nieznane.

The master's thesis Equal pay for women and men in European Union and Polish law focuses on the principle of equal pay for employees of both genders who perform equal work or work of equal value in the European Union and Polish legal systems. The purpose of this thesis is to analyze existing legal regulations on the principle of equal pay for women and men, as well as opinions presented on this subject in doctrine and jurisprudence. The thesis approaches basic sociological and economic issues regarding the concept of gender pay gap and contains a detailed legal analysis of this phenomenon. It reflects on the EU and Polish legal sources of the principle of equal pay, as well as the content of this principle, with particular emphasis on the scope of its subjects, definitions of pay, equal work and work of equal value, as well as permissible reasons for pay differentiation between women and men. The thesis also addresses the Directive (EU) 2023/970 of the European Parliament and of the Council of 10 May 2023 to strengthen the application of the principle of equal pay for equal work or work of equal value between men and women through pay transparency and enforcement mechanisms, discussing its scope and the current state of law in this matter. The thesis was based on the EU and Polish law, academic literature and jurisprudence of the Court of Justice of the European Union and Polish courts. The dogmatic method with elements of the comparative and historical-legal method was used. The thesis demonstrates that equal pay for women and men is a fundamental principle of both the EU and Polish legal systems. Its content has been framed by legislation very broadly, both in subject and object terms. This action is intended to maximize protection against pay discrimination and to fulfill principles contained in the Treaties and the Constitution to the fullest extent possible. Despite such significant legal guarantees, the de facto pay equality between men and women has still not been achieved, which is a result, among other things, of the lack of pay transparency. Solutions to this issue were introduced by Directive 2023/970, which regulates the matter of pay transparency and mechanisms for its enforcement in a broad and detailed manner; however, due to the early stage of implementation of the Directive in the EU labor markets, effects of its transposition still remain unknown.