Rozdział w monografii
Brak miniatury
Licencja
ClosedAccessDostęp zamknięty
 

Recent growth and decay of the hydration (swelling) caves in the former gypsum quarry of Dingwall in Cape Breton, Nova Scotia, Canada

Uproszczony widok
cris.lastimport.scopus2024-02-12T20:32:40Z
dc.abstract.enThe article deals with the very special phenomenon of formation of the hydration or swelling caves (Quellungshöhlen in German), known also as the bubble or dwarf caves (Zwergenhöhlen in German), observed today in the weathering zone of the Lower Carboniferous anhydrites of the Windsor Group in the Canadian Maritimes. The caves form due to volume increase during transition of anhydrite into secondary gypsum, i.e. hydration of anhydrite. Hundreds of such hydration caves have developed – and collapsed – in the abandoned gypsum quarry of Dingwall, a fishing village at the north eastern tip of the Cape Breton Island, Nova Scotia. The largest one is ca. 10.7 × 6.6 ×1.1 m in size (as documented in 2008). The speed of lateral growth of the hydrating anhydrite layers, which are now the floors of the quarry abandoned in 1956, has been systematically measured and estimated at ca. 2 cm/year, similar to the values recorded in Europe, in the similar caves from the Harz Mts. region in Germany. It seems that the salty sea spray of the nearby Atlantic Ocean accelerates the hydration of anhydrite.
dc.abstract.plArtykuł dotyczy bardzo osobliwego zjawiska formowania hydratacyjnych jaskiń, jaskiń z pęcznienia (ang. hydration caves, swelling caves, Germ. Quellungshöhlen), opisywanych także jako jaskinie krasnali (ang. dwarf caves, niem. Zwergenhöhlen), obserwowanych dziś w strefie wietrzenia dolnokarbońskich anhydrytów grupy Windsor w kanadyjskich prowincjach Maritimes. Jaskinie powstają w wyniku wzrostu objętości podczas przejścia anhydrytu we wtórny gips, tj. podczas uwodnienia anhydrytu. W opuszczonym kamieniołomie gipsu w Dingwall, wiosce rybackiej na północno-wschodnim krańcu wyspy Cape Breton w Nowej Szkocji, rozwijają się i ulegają zawalaniu setki takich hydratacyjnych jaskiń. Największa z nich ma rozmiary ok. 10,7 × 6,6 × 1,1 m (udokumentowane w 2008 r.). Tempo bocznego rozrostu warstw uwadnianego anhydrytu, stanowiących obecnie podłoże (dno) kamieniołomu porzuconego w 1956 r., jest systematycznie mierzone i szacowane na ok. 2 cm na rok, podobnie jak wartości odnotowane w Europie, w analogicznych jaskiniach w rejonie Harzu w Niemczech. Wydaje się, że słona rozpylona woda morska (ang. sea spray) znad pobliskiego Oceanu Atlantyckiego przyspiesza procesy uwadniania anhydrytu.
dc.affiliationUniwersytet Warszawski
dc.affiliation.departmentWydział Geologii
dc.contributor.authorBąbel, Maciej
dc.contributor.authorVladi, Firouz
dc.date.accessioned2024-01-29T02:36:00Z
dc.date.available2024-01-29T02:36:00Z
dc.date.issued2020
dc.description.additionalPraca zaprezentowana na seminarium poświęconym problemom wietrzenia skał gipsowych i anhydrytowych, które odbyło się na Wydziale Geologii UW w dn. 17-19.01.2017.
dc.description.callnumberQE570.W54 2020
dc.description.financeNie dotyczy
dc.identifier.bibliographicCitationVladiF., Bąbel M., 2020. Recent growth and decay of the hydration (swelling) caves in the former gypsum quarry of Dingwall in Cape Breton, Nova Scotia, Canada. In: M. Bąbel, D. Olszewska-Nejbert, K. Nejbert (eds.), Wietrzenie anhydrytów i gipsów. GIMPO Agencja Wydawniczo-Poligraficzna, Warszawa, 223-232.
dc.identifier.isbn9788394521622
dc.identifier.orcid0000-0002-2908-8494
dc.identifier.urihttps://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/159022
dc.identifier.weblinkhttp://hydrationcaves.com/prace-autorow/
dc.languageen
dc.language.otherpl
dc.pbn.affiliationearth and related environmental sciences
dc.pubinfoWarszawa
dc.publisherAgencja Wydawniczo-Poligraficzna "GIMPO"
dc.publisher.ministerialUniwersytet Warszawski
dc.relation.bookWietrzenie anhydrytów i gipsów / redakcja naukowa: Maciej Bąbel, Danuta Olszewska-Nejbert, Krzysztof Nejbert ; Wydział Geologii. Uniwersytet Warszawski.
dc.relation.pages223-232
dc.rightsClosedAccess
dc.sciencecloudnosend
dc.subject.enQuellungshöhlen
dc.subject.enhydration caves
dc.subject.enswelling caves
dc.subject.enhydration of anhydrite
dc.subject.enweathering
dc.subject.enanhydrite
dc.subject.engypsum
dc.subject.enkarst in gypsum
dc.subject.engeomorphology
dc.subject.endevelopment of relief
dc.subject.enCarboniferous
dc.subject.enevaporites
dc.subject.pljaskinie z hydratacji
dc.subject.pljaskinie z pęcznienia
dc.subject.plwietrzenie
dc.subject.planhydryt
dc.subject.plgips
dc.subject.plkras gipsowy
dc.subject.plgeomorfologia
dc.subject.plrozwój rzeźby
dc.subject.plkarbon
dc.subject.plewaporaty
dc.titleRecent growth and decay of the hydration (swelling) caves in the former gypsum quarry of Dingwall in Cape Breton, Nova Scotia, Canada
dc.title.alternativeWspółczesny rozwój i degradacja jaskiń hydratacyjnych (jaskiń z pęcznienia) w nieczynnym kamieniołomie gipsu Dingwall na wyspie Cape Breton, Nowa Szkocja, Kanada
dc.typeMonographChapter
dspace.entity.typePublication