Ja to ktoś inny. Współczesne praktyki samo-zapisu

Praca licencjacka Mikołaja Świerkuli podejmuje interdyscyplinarne badanie współczesnych praktyk samo-zapisu — form dokumentowania własnego doświadczenia przez młode osoby w wieku 21–27 lat. Autor koncentruje się głównie na zapisie słownym, choć dostrzega i omawia także inne formy notacji (fotografia, zapis audio, media cyfrowe) zwracając tym samym uwagę na możliwe otwarcie niniejszej pracy i poprowadzenie jej przewodniej myśli dalej. Podejście metodologiczne osadzone jest w paradygmacie badań jakościowych i diarystycznych, jednak wykracza poza klasyczne ujęcie dziennika jako „serii datowanych śladów”, na rzecz pojęcia rozproszonego, wielomedialnego i nieciągłego „życio-pisania”, które zdaniem autora jest także znakiem przechodzącego przez nas czasu. Praktyka samo-zapisu stanowi nie tylko wielo-mediowe narzędzie refleksji, ale też performatywne działanie konstytuujące tożsamość jednostki. Autor opisuje osiem wywiadów pogłębionych, które ilustrują różnorodne funkcje samo-zapisu — od autoterapeutycznej, przez kontrolną, po artystyczną czy egzystencjalną. Samo-zapis staje się aktem autoanalizy, projektowania „ja”, radzenia sobie z emocjami, budowania intymnej relacji z samym sobą lub z innymi (np. zmarłymi bliskimi), a niekiedy również metodą wykształcenia nowej tożsamości. Notacje te są często fragmentaryczne, nierównomierne, rozproszone po różnych nośnikach i platformach. Świerkula stara się w niniejszej pracy stworzyć „pasaż” między formami zapisu — nie proponuje jednoznacznej klasyfikacji, lecz raczej wielogłosową panoramę współczesnych sposobów bycia i myślenia poprzez zapis. Jest to próba wytworzenia czegoś w rodzaju dywidualnego podmiotu pokolenia, dla którego samo-zapis nie jest tylko dokumentacją życia, ale praktyką kształtowania siebie i organizowania własnego pejzażu psychicznego. Praca wskazuje również na zmianę funkcji dziennika w epoce cyfrowej zwracając uwagę na jego formę otwartego, często nielinearnego strumienia zapisu — na kartkach, w aplikacjach mobilnych, zdjęciach i nagraniach. Wielość form, intencji i poziomów refleksji obecnych w analizowanych praktykach świadczy o głębokim powiązaniu między doświadczeniem zapisu a formowaniem się współczesnej tożsamości. Sam autor włącza się w badany fenomen, dzieląc się fragmentami własnych zapisków, czym zaciera granicę między badaczem a uczestnikiem. „Ja to ktoś inny” – fraza zaczerpnięta z listów Rimbauda – staje się nie tylko kluczem interpretacyjnym, ale i podsumowaniem egzystencjalnego napięcia obecnego w każdej z analizowanych narracji.

Bachelor's thesis by Mikołaj Świerkula undertakes an interdisciplinary study of contemporary self-notation practices—forms of recording one's own experience by young individuals aged 21–27. The author primarily focuses on the verbal record, though he also recognizes and discusses other forms of notation (such as photography, audio recording, and digital media), thereby highlighting the potential to broaden the scope of this work and further develop its central thesis. The methodological approach is rooted in the paradigm of qualitative and diary studies; however, it transcends the classical view of a journal as a “series of dated traces” by favouring instead the concept of dispersed, multimedia, scattered and discontinuous “life-writing,” which, according to the author, also marks the passage of time. Self-documentation constitutes not only a multimedia tool for reflection but also a performative act that constitutes an individual’s identity. The author describes eight in-depth interviews that illustrate the diverse functions of self-documentation—from autotherapeutic and control functions to artistic and existential ones. Self-documentation becomes an act of self-analysis, a design of the “self,” a means of coping with emotions, and a method for building an intimate relationship with oneself or with others (e.g., deceased loved ones), and sometimes even a method for developing a new identity. These records are often fragmentary, uneven, and scattered across various media and platforms. In this thesis, Świerkula strives to create a “passage” between forms of record—he does not propose a definitive classification but rather presents a polyphonic panorama of contemporary ways of being and thinking through recording. It is an attempt to forge a kind of individual subjectivity for a generation for whom self-documentation is not merely a documentation of life but also a practice of self-shaping and organising one’s own psychic landscape. The work also points to a change in the function of the journal in the digital age, drawing attention to its form as an open, often non-linear stream of records—on paper, in mobile applications, photographs, and recordings. The multitude of forms, intentions, and levels of reflection evident in the analysed practices attests to a deep connection between the experience of recording and the formation of contemporary identity. The author himself engages with the examined phenomenon by sharing fragments of his own records, thereby blurring the boundary between researcher and participant. “I am someone else” — a phrase taken from Rimbaud's letters — becomes not only an interpretative key but also a summary of the existential tension present in each of the analysed narratives.