Praca doktorska
Licencja
CC-BY-SA - Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkachTworzenie i percepcja komunikatów ironicznych. Rola potrzeby domknięcia poznawczego i empatii
| dc.abstract.en | Previous studies on verbal irony have focused mainly on its understanding. Analyzing the production of irony is much rarer. For this reason, in this work, it was decided to examine both the comprehension and production of ironic statements to build the most accurate image of ironic discourse. In addition, it was important to take into account three perspectives that can be adopted by participants in ironic conversations: the receiver of the irony, the receiver of a narration about an ironic conversation, and the potential speaker of the irony. These perspectives have appeared in previous studies, but they have usually not been precisely described. Usually, these three perspectives have not been included in one study. Focusing not on one, but on many perspectives related to ironic discourse was crucial for this project. This allows us to look at ironic communication from many sides, compare the emotions felt during ironic conversation by the continuators of the dialogue and the initiators of the dialogue, and analyze the intentions behind the use of irony in everyday communication. Another important point was to consider individual differences – the need for cognitive closure, empathy quotient, and current mood – which may be important for ironic communication. Several studies were conducted to answer the main research questions of the project: who uses verbal irony and why? How is verbal irony understood and interpreted? The Preliminary Study, which was a comparison of two previous studies on the relationship between irony comprehension and the level of the need for cognitive closure, showed how important the perspective adopted by the interlocutors is for ironic discourse. It turned out that receivers of the irony with a higher need for cognitive closure understood ironic statements worse than the receivers of a narration about an ironic conversation with a higher level of this need. Study I focused on the relationship between the declarative use of irony in communication and the level of the need for cognitive closure. It turned out that the use of frustration diffusion irony is positively associated with a higher need for cognitive closure. Study II analyzed both the comprehension and production of ironic utterances from different perspectives adopted in ironic discourse. Additionally, analyses were conducted on the importance of the need for cognitive closure for ironic communication, as well as emotions and intentions related to the production and comprehension of ironic statements. It turned out that a higher need for cognitive closure (both in terms of the overall result and the dimensions of preference for order, preference for predictability, and discomfort with ambiguity) was associated with a smaller number of ironic utterances uttered by the receivers of irony and the receivers of ironic narratives. A higher level of closed-mindedness was associated with more frequent irony use from the perspective of the speakers of irony as initiators of the discourse. Comparing the perspectives, it was noted that the receivers of ironic narratives were less likely to feel joy, anger, amusement, and high emotional arousal, and were also less likely to attribute positive valence to emotions than the receivers of irony. Study III was also conducted, and one of the goals was to verify the conclusions of Study II. In addition, the empathy quotient and the current mood of the participants were included as important variables for both the production and comprehension of irony. No significant relations were noted, either concerning the need for cognitive closure, the empathy quotient, or mood. The results obtained in this project show how complex is irony as a linguistic phenomenon. For this reason, it is necessary to conduct further studies to supplement the picture presented in this project as well as in other studies conducted so far. |
| dc.abstract.pl | Dotychczasowe badania dotyczące ironii werbalnej skupiały się głównie na jej rozumieniu. Analizowanie tworzenia ironii jest zdecydowanie rzadsze. Z tego powodu w niniejszej pracy zdecydowano się zbadać zarówno rozumienie, jak i tworzenie wypowiedzi ironicznych, aby zbudować jak najwierniejszy obraz dyskursu ironicznego. Ponadto istotne było uwzględnienie trzech perspektyw, które mogą być przyjmowane przez uczestników rozmów ironicznych: odbiorcy ironii, odbiorcy narracji o ironii oraz potencjalnego nadawcy wypowiedzi ironicznej. Perspektywy te pojawiały się w dotychczasowych badaniach, zwykle nie były jednak precyzyjnie opisane. Zazwyczaj nie uwzględniano tych trzech perspektyw w ramach jednego badania. Skupienie się nie na jednej, a wielu perspektywach związanych z dyskursem ironicznym było kluczowe dla tego projektu. Pozwala to bowiem spojrzeć na komunikację ironiczną z wielu stron, porównać emocje odczuwane w trakcie rozmowy ironicznej przez kontynuatorów dialogu i inicjatorów dialogu, a także przeanalizować intencje stojące za używaniem ironii w codziennej komunikacji. Kolejnym ważnym punktem było uwzględnienie zmiennych indywidualnych – potrzeby domknięcia poznawczego, ilorazu empatii oraz aktualnego nastroju – mogących mieć znaczenie dla komunikacji ironicznej. Przeprowadzono szereg badań mających dać odpowiedź na główne pytania badawcze projektu: kto i dlaczego posługuje się ironią werbalną? Jak ironia werbalna jest rozumiana i interpretowana? Badanie Wstępne, stanowiące porównanie dwóch wcześniejszych badań dotyczących związku rozumienia ironii i poziomu potrzeby poznawczego domknięcia, pokazało, jak istotna dla dyskursu ironicznego jest perspektywa przyjmowana przez rozmówców. Okazało się, że odbiorcy ironii o większej potrzebie poznawczego domknięcia gorzej rozumieli wypowiedzi ironiczne niż odbiorcy narracji o ironii o wyższym poziomie tej potrzeby. W Badaniu I skupiono się na związku deklaratywnego stosowania ironii w komunikacji z poziomem potrzeby domknięcia poznawczego. Okazało się, że stosowanie ironii w celu radzenia sobie z frustracją jest pozytywnie związane z większą potrzebą domknięcia poznawczego. W Badaniu II analizowano zarówno rozumienie, jak i tworzenie wypowiedzi ironicznych z różnych perspektyw przyjmowanych w dyskursie ironicznym. Ponadto przeprowadzono analizy dotyczące znaczenia potrzeby poznawczego domknięcia dla komunikacji ironicznej, a także emocji i intencji związanych z formułowaniem oraz rozumieniem wypowiedzi ironicznych. Okazało się, że większa potrzeba domknięcia poznawczego (zarówno jeśli chodzi o wynik ogólny, jak i wymiary preferowania porządku, preferowania przewidywalności i nietolerancji wieloznaczności) wiąże się z mniejszą liczbą sformułowanych wypowiedzi ironicznych przez odbiorców ironii i odbiorców narracji o ironii. Wyższy poziom zamkniętości umysłowej wiązał się natomiast z częstszym formułowaniem ironii w perspektywie nadawców ironii jako inicjatorów dyskursu. Porównując perspektywy przyjmowane przez osoby badane zauważono, że odbiorcy narracji o ironii rzadziej odczuwali radość, złość, rozbawienie i wysokie pobudzenie emocjonalne, a także rzadziej przypisywali emocjom walencję pozytywną niż odbiorcy ironii. Przeprowadzono także Badanie III, którego jednym z celów było zweryfikowanie wniosków sformułowanych w ramach Badania II. Ponadto uwzględniono w nim iloraz empatii oraz aktualny nastrój osób badanych jako istotne zmienne zarówno dla tworzenia, jak i rozumienia ironii. Nie odnotowano istotnych zależności, zarówno w odniesieniu do potrzeby poznawczego domknięcia, ilorazu empatii i nastroju. Uzyskane w niniejszym projekcie wyniki pokazują, jak skomplikowanym zjawiskiem językowym jest ironia. Z tego powodu konieczne jest przeprowadzenie kolejnych badań uzupełniających obraz przedstawiony zarówno w niniejszym projekcie, jak i w innych, przeprowadzonych do tej pory badaniach. |
| dc.affiliation | Uniwersytet Warszawski |
| dc.affiliation.department | Uniwersytet Warszawski |
| dc.contributor.author | Branowska, Katarzyna |
| dc.date.accessioned | 2025-05-07T04:00:01Z |
| dc.date.available | 2025-05-07T04:00:01Z |
| dc.date.defence | 2025-06-03 |
| dc.date.issued | 2025 |
| dc.date.submitted | 2024-09-30 |
| dc.description.promoter | Banasik-Jemielniak, Natalia |
| dc.description.promoter | Bokus, Barbara |
| dc.description.reviewer | Bromberek-Dyzman, Katarzyna |
| dc.description.reviewer | Maciuszek, Józef |
| dc.description.reviewer | Bokus, Barbara |
| dc.description.reviewer | Banasik-Jemielniak, Natalia |
| dc.identifier.apd | 236926 |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/166381 |
| dc.language | pl |
| dc.language.other | en |
| dc.publisher | Uniwersytet Warszawski |
| dc.rights | CC-BY-SA |
| dc.subject.en | verbal irony |
| dc.subject.en | need for cognitive closure |
| dc.subject.en | empathy quotient |
| dc.subject.en | emotions |
| dc.subject.en | intentions |
| dc.subject.pl | ironia werbalna |
| dc.subject.pl | potrzeba poznawczego domknięcia |
| dc.subject.pl | iloraz empatii |
| dc.subject.pl | emocje |
| dc.subject.pl | intencje |
| dc.title | Tworzenie i percepcja komunikatów ironicznych. Rola potrzeby domknięcia poznawczego i empatii |
| dc.title.alternative | The production and perception of ironic utterances. The role of the need for cognitive closure and empathy |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |