Praca doktorska
Ładowanie...
Licencja
Dostęp zamkniętyWspólnota wyobraźni? Studium porównawcze twórczości Filomatów i współczesnych polskich raperów
| dc.abstract.en | This dissertation is a comparative study of the imagination of two groups of young people: the Philomaths and contemporary Polish rappers. The Philomaths (1817-1823) was a secret student organization to which belonged one of the greatest Polish poets, Adam Mickiewicz. Rap music, which belongs to the hip-hop subculture, has played a significant role in the social world of Polish youth since 1995. Hip-hop, which originated in the USA in 1970s, triggered a variety of creative behaviors of Polish teenagers. The theoretical framework of the study consisted of theories originating in various fields: sociology, anthropology, linguistics, and cognitive science. Such an interdisciplinary approach has been adopted because the theory of imagination has been developed since the 18-th century by scientists representing various disciplines. Key moments in the history of creative imagination came in the works of such authors as: Aristotle, Alexander Gerard, Francis Galton, Joy P. Guilford, Allan Baddeley and Stephen Kosslyn. Basing on the existing literature I proposed two definitions. According to the first one, imagination is the ability of perceiving sensations without external stimuli. According to the second one, imagination is the power of creating original meaningful works. These definitions formed the basis for further analysis. The study initially dealt with imagination as the ability of perceiving sensations without external stimuli. It is related to the phenomenon of phonological loop which is a cognitive mechanism responsible for retention of verbal information. Psychologists found that the loop has a limited span - it can hold 2-3 seconds of information in phonological form. This characteristic of human brain influences the form of the works of both, the Philomaths and the contemporary Polish rappers. In the Philomaths’ poems the length of a typical line is tuned with the phonological loop’s span (it takes up to 3 seconds to recite one line). In the rap music the repetitive part of the instrumental lasts usually 2,6 seconds. Next, the study focused on creative imagination. I restricted my research to one stylistic figure used by both groups - to similes. My analysis was based on a text corpus containing all existing Philomaths’ poems and 1,000 Polish rap lyrics. The lyrics were downloaded from the websites http://www.tekstyhh.pl /. The texts were chosen by purposive sampling (the decisive criterion was the popularity of an artist/band measured as the number of lyrics available on those websites). In the beginning, I applied methodology developed by Barbara Fatyga (an adaptation of content analysis methods to a study of metaphorical expressions). The results of a statistical inquiry showed that although all similes are based on similar creative ways of thinking, their contents substantially vary. The Philomaths referred to nature in 39 per cent of the expressions, to people in 33 per cent of the expressions, to objects in 11 per cent of the expressions, whereas the rappers referred to nature in 13 per cent of the expressions, to people in 38 per cent of the expressions, and to objects in 18 per cent of the expressions. The study showed mixed results regarding the hypothetic community of imagination. On the one hand, formal analysis of rap and the Philomaths’ poetry proved that creative thinking of the Philomaths and contemporary Polish rappers have common cognitive basis. On the other, the contents of their imagination expressed in similes is different. The Philomaths often refer to nature whereas rappers prefer people and objects to nature. This result may be interpreted as reflecting the changes that Polish culture has undergone in the last two centuries. |
| dc.abstract.pl | Niniejsza rozprawa jest studium porównawczym wyobraźni dwóch grup młodych ludzi: Filomatów i współczesnych polskich raperów. Filomaci (1817-1823) byli tajnym stowarzyszeniem studenckim, do którego należał młody Adam Mickiewicz. Rap, element subkultury hip-hopowej, odgrywa znaczącą rolę świecie polskiej młodzieży od 1995 roku. Hip-hop, który narodził się w USA w latach 70. dwudziestego wieku, wyzwolił różnorodne twórcze działania polskiej młodzieży. Zapleczem teoretycznym pracy są teorie pochodzące z różnych dyscyplin naukowych: socjologii, antropologii, lingwistyki i kognitywistyki. Przyjęcie interdyscyplinarnego podejścia było konieczne ze względu na ewolucję pojęcia wyobraźni, które było rozwijane od osiemnastego wieku przez przedstawicieli różnych dyscyplin. Momentami kluczowymi w historii pojęcia wyobraźni były prace m.in. Arystotelesa, Alexandra Gerarda, Francisa Galtona, Joya P. Guilforda, Allana Baddeleya i Stephena Kosslyna. W oparciu o istniejącą literaturę przyjąłem dwie definicje wyobraźni. Zgodnie z pierwszą wyobraźnia to zdolność do odbierania wrażeń bez zewnętrznego pobudzenia zmysłów. Zgodnie z drugą wyobraźnia to umiejętność tworzenia oryginalnych sensownych prac. Te definicje stanowią podstawę dla analizy porównawczej. W pierwszej kolejności skupiłem się na wyobraźni rozumianej jako zdolność odbierania wrażeń bez zewnętrznego pobudzenia zmysłów. Wiąże się ona z działaniem pętli fonologicznej, która stanowi mechanizm poznawczy uczestniczący w procesie słyszenia, zapamiętywania i rozumienia mowy. Psychologowie ustalili, że pętla ma ograniczony zakres - może przechowywać dowolną zbitkę głosek, której wymówienie trwa 2-3 sekund. Ta właściwość ludzkiego mózgu wpływa na cechy formalne twórczości obu porównywanych grup. W poezji Filomatów długość typowego czego dostosowana jest do zakresu pętli fonologicznej - wymówienie go zajmuje do 3 sekund. W rapie zapętlony fragment podkładu instrumentalnego trwa około 2,6 sekundy. W dalszej części pracy skupiłem się na twórczej wyobraźni. Szczegółowej analizie poddałem jedną figurę stylistyczną - porównanie. Przedmiotem analizy były wszystkie zachowane wiersze Filomatów oraz 1000 tekstów utworów raperów pochodzących ze strony internetowej www.tekstyhh.pl. Teksty zostały dobrane w sposób celowy z uwzględnieniem kryterium popularności wykonawcy, którego wskaźnikiem była liczba tekstów danego autora dostępnych na portalu. Zebrany materiał poddałem korpusowej analizie porównań. Jest to zmodyfikowana wersja warstwowego zdejmowania metafor, metody wypracowanej przez Barbarę Fatygę oraz jej współpracowników. Uzyskane wyniki prowadzą do wniosku, że chociaż mechanizm tworzenia porównań jest wśród Filomatów i raperów taki sam, to ich treść różni się w istotny sposób. Filomaci w 39% porównań przywoływali przyrodę, w 33% porównań ludzi, a w 11% przedmioty. Raperzy w 13% porównań przywoływali przyrodę, w 38% ludzi, a w 18% przedmioty. Uzyskane wyniki nie pozwalają na udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o istnienie wspólnoty wyobraźni. Z jednej strony u podstaw twórczego myślenia Filomatów i raperów leżą te same mechanizmy poznawcze. Z drugiej treść wyobraźni ujawniająca się w porównaniach jest inna. Filomaci najczęściej odwołują się do przyrody, a raperzy do ludzi i przedmiotów. Wynik ten może być interpretowany jako efekt przemian, jakie dokonały się w polskiej kulturze w ciągu ostatnich dwustu lat. |
| dc.affiliation.department | Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji |
| dc.contributor.author | Kukołowicz, Tomasz |
| dc.date.accessioned | 2014-01-29T10:21:20Z |
| dc.date.available | 2014-01-29T10:21:20Z |
| dc.date.defence | 2014-02-19 |
| dc.date.issued | 2014-01-29 |
| dc.description.additional | Link archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/604 |
| dc.description.promoter | Fatyga, Barbara |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/604 |
| dc.language.iso | pl |
| dc.rights | ClosedAccess |
| dc.subject.en | simile |
| dc.subject.en | rap |
| dc.subject.en | hip-hop |
| dc.subject.en | imagination |
| dc.subject.en | the Philomaths |
| dc.subject.pl | porównanie |
| dc.subject.pl | wyobraźnia |
| dc.subject.pl | hip-hop |
| dc.subject.pl | rap |
| dc.subject.pl | Filomaci |
| dc.title | Wspólnota wyobraźni? Studium porównawcze twórczości Filomatów i współczesnych polskich raperów |
| dc.title.alternative | ”Community of Imagination? A Comparative Study of Creativity of the Philomaths and Contemporary Polish Rappers” |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |