Licencja
Argumenty z przeładowania przeciwko współczesnym modalnym dowodom ontologicznym na istnienie Boga.
Abstrakt (PL)
W ontologicznych dowodach na istnienie Boga usiłuje się wykazać istnienie Boga na podstawie analizy pojęcia Boga jako bytu doskonałego. Przeciwko temu sposobowi rozumowania często wysuwa się zarzut, że w zupełnie analogiczny sposób można by dowodzić istnienia różnych fikcji, np. doskonałej wyspy. Zarzuty te to tzw. argumenty z przeładowania. We współczesnych sformułowaniach dowodu ontologicznego przyjmuje on zwykle postać modalną, tzn. taką, w której nie dowodzi się po prostu istnienia Boga, lecz koniecznego istnienia Boga. Zdaniem niektórych zwolenników modalnych dowodów ontologicznych dowody te są odporne na argumenty z przeładowania, ponieważ byty takie jak doskonała wyspa nie mogą istnieć w sposób konieczny. W rozprawie zaproponowano zmodyfikowane argumenty z przeładowania, które unikają tego problemu, ponieważ dotyczą bytów pojętych jako byty konieczne. Przykładem takiego bytu jest Zły Bóg – byt wszechmocny, wszechwiedzący i nieskończenie zły. W rozprawie uzasadniana jest teza, że modalne ontologiczne dowody istnienia są równie zasadne w przypadku Boga, jak i w przypadku bytów niespójnych z istnieniem Boga (takich jak Zły Bóg). Brane pod uwagę są dowody ontologiczne proponowane przez Malcolma, Hartshorne’a, Plantingę i Gödla, jak również modalne wersje dowodów klasycznych (Anzelma i Descartesa). Bez przyjęcia dodatkowych, mocnych założeń metafizycznych, niejednokrotnie z góry przesądzających sprawę na korzyść teizmu, sposób rozumowania wykorzystany w modalnych dowodach ontologicznych prowadzi do sprzeczności. Oznacza to, że modalne ontologiczne dowody na istnienie Boga są pozbawione wartości argumentacyjnej, tzn. nie stanowią argumentów na rzecz istnienia Boga.
Abstrakt (EN)
Ontological arguments for the existence of God aim to prove the existence of God through an analysis of the concept of God as the perfect being. This way of reasoning is often rejected by arguing that it would allow to prove the existence of various fictions, such as perfect island. Such objections are called overload arguments. In contemporary formulations ontological argument usually takes a modal form, in which it is not the existence of God which is claimed to be established, but the necessary existence of God. According to some proponents of modal ontological arguments these arguments are immune to overload objections, because entities such as perfect island cannot exist necessarily. The dissertation proposes modified overload arguments which can avoid this problem, because they refer to entities conceived as necessary beings. An example of such being is Evil God – a being which is omnipotent, omniscient and infinitely evil. It is argued that modal ontological arguments are equally plausible in the case of God as in the case of beings inconsistent with the existence of God (such as Evil God). It applies to ontological arguments of Malcolm, Hartshorne, Plantinga and Gödel, as well as to modal versions of classical arguments of Anselm and Descartes. Without additional, strong metaphysical assumptions, often begging the question in favour of theism, the way of reasoning of modal ontological arguments leads to inconsistent conclusions. This means that modal ontological arguments for the existence of God are devoid of dialectical value, i. e. they cannot be considered as arguments establishing the existence of God.