Ochrona małoletniego pokrzywdzonego w postępowaniu karnym

Niniejsza praca porusza problematykę udziału małoletniego pokrzywdzonego w polskim postępowaniu karnym ze szczególnym uwzględnieniem karnoprocesowej ochrony dziecka w trakcie czynności przesłuchania w trybie art. 185a k.p.k. i art. 185c k.p.k. W pierwszym rozdziale przedstawiono siatkę pojęciową stosowaną w odniesieniu do dzieci na gruncie prawa międzynarodowego oraz krajowego. Wyjaśnienie pojęcia dziecka w polskim systemie prawnym zostało uzupełnione o pozostałe określenia terminologiczne funkcjonujące na tle różnych ustaw krajowych jak małoletni, nieletni czy młodociany. Następnie omówiono podstawowe akty prawa międzynarodowego statuujące prawa dzieci oraz wynikające z nich standardy ochrony małoletnich. Rozdział drugi przedstawia tematykę pokrzywdzonego jako uczestnika postępowania karnego. W tej części nakreślony został historyczny rozwój instytucji wraz z uwzględnieniem ochrony dobra dziecka na gruncie kolejnych zmian w sferze polskiego procesu karnego – od początku XX w. do czasów współczesnych. Obok wskazania podstawowych uprawnień pokrzywdzonego, szczegółowo wyjaśniono samo pojęcie, a następnie scharakteryzowano podmioty uprawnione do reprezentacji małoletniego pokrzywdzonego w trakcie czynności karnoprocesowych. Trzecia część pracy koncentruje się na praktycznych aspektach czynności przesłuchania pokrzywdzonego wraz z uwzględnieniem specyfiki przesłuchań osób małoletnich. W rozdziale tym dokonano analizy szczególnego trybu przesłuchania dziecka określonego w art. 185a k.p.k. i art. 185c k.p.k. oraz wyjaśniono znaczenie i rolę biegłego psychologa, biorącego udział w przesłuchaniu. Przybliżone zostały również warunki techniczne związane z miejscem, wyposażeniem oraz sposobem przeprowadzenia przesłuchania wynikające z art. 185f k.p.k.Ostatnia – czwarta część pracy, prezentuje wybrane wyzwania związane z uczestnictwem dziecka w procedurze karnej. Poruszone zostały zagadnienia związane z ryzykiem wtórnej wiktymizacji ofiary przestępstwa oraz powtórnym przesłuchaniem małoletniego pokrzywdzonego. Pracę zamyka analiza obowiązujących standardów ochrony prywatności dziecka w kontekście zasady jawności procesu.

This thesis examines the participation of minor victims in Polish criminal proceedings, focusing on the criminal-procedural protection provided to children during interrogation activities under Article 185a of the Code of Criminal Procedure. The first chapter defines the conceptual system surrounding children under international and domestic law. It clarifies the legal notion of a child within the Polish legal system alongside other related terms such as minor, juvenile, or adolescent in the context of other national codes of law. The chapter also outlines basic acts of international law that establish children’s rights and enshrine the standards for their protection. The second chapter focuses on the role of the victim as a participant in criminal proceedings. It outlines the historical development of various institutions related to victim protection with respect to successive changes made to the Polish criminal procedure from the early 20th century to today, with a particular focus on safeguarding the child’s welfare. The chapter also explains the rights of victims in detail and identifies individuals authorized to represent minor victims during criminal proceedings. The third part of the thesis focuses on the practical aspects of victim interrogation, in particular, the specificity of interrogating minor victims. It analyzes the special procedures as outlined in Articles 185a and 185c of the Code of Criminal Procedure, emphasizing the role and importance of the expert psychologist during interrogations. Furthermore, it presents the technical conditions of the interrogation, specifically the place, equipment, and methodology, as described in Article 185f of the Code. The final chapter addresses the challenges involved in the participation of minors in criminal proceedings. It highlights issues such as the risk of secondary victimization and the problems arising from repeated questioning of minor victims.The thesis concludes by analyzing how child privacy is protected within the broader principle of trial openness.