Praca doktorska
Miniatura
Pliki
0000-DR-42540-praca.pdf16.37 MB
Licencja
FairUseKorzystanie z tego materiału możliwe jest zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub o innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa. Korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego.
 

ESCRITA DE FICÇÃO INTERATIVA TWINE EM CONTEXTO DE ENSINO-APRENDIZAGEM DE PORTUGUÊS COMO LÍNGUA ESTRANGEIRA – DIDATIZAÇÃO, TEXTUALIZAÇÃO E PERCEÇÃO. Estudo exploratório em literatura electrónica com aprendentes polacos do curso de Estudos Luso-Brasileiros da Universidade de Varsovia

Uproszczony widok
dc.abstract.plO campo da literatura eletrónica conheceu um forte desenvolvimento nos últimos 25 anos com uma intensa atividade criativa, crítica e teorizadora. O estabelecimento, em 1999, da Organização da Literatura Eletrónica foi um marco para a institucionalização da literatura que tira proveito das potencialidades computacionais. A intensificação da atividade criativa na área foi impulsionada, entre outros fatores, pelo aparecimento de ferramentas de escrita que facilitaram a produção de textos digitais, abrindo, assim, a literatura eletrónica a um público muito mais alargado do que os programadores. O Twine, ferramenta de código-fonte aberto criada em 2009 por Chris Klimas, democratizou o acesso à criação de narrativas interativas. Esta acessibilidade do Twine abre-o a que seja utilizado em diferentes contextos e com distintos objetivos. A nossa investigação exploratória irá responder à seguinte questão: quais serão as potencialidades da escrita de ficção interativa (F) Twine para o ensino- -aprendizagem de uma língua estrangeira no contexto de um curso superior de linguas modernas. O estudo concentrar-se-á na lingua portuguesa estudada por alunos polacos no âmbito dos cursos de Licenciatura e de Mestrado em Estudos Luso-brasileiros do Instituto de Estudos Ibéricos e Ibero-americanos da Universidade de Varsóvia. O estudo foi desdobrado em quatro eixos de investigação: (1) a viabilidade da escrita de ficção interativa Twine neste contexto específico; (2) a perceção dos alunos sobre o impacto da criação de FI no prazer de escrita e na motivação; (3) a perceção dos alunos sobre a utilidade desta prática escritural para a aprendizagem da língua; e (4) os desafios da operacionalização didática. O recurso à literatura eletrónica como exercício escritural criativo digital para a aprendizagem de uma língua estrangeira é um território que, em grande parte, se encontra por mapear. Por esta razão, optámos por uma investigação exploratória de cunho qualitativo, de acordo com os princípios da metodologia da aprendizagem criativa, para conceber um desenho poliédrico assente nos pilares dos estudos literários, linguisticose didáticos. A investigação acompanhou duas turmas: uma turma do curso de licenciatura, com um nível de língua B2, e outra do curso de mestrado de nível C1. Para responder à nossa pergunta de investigação, concebemos o projeto Fiagem, um desenho didático para operacionalizar os desafios de escrita criativa digital apresentados aos alunos. Baseou-se num estudo aprofundado do campo da literatura eletrónica, com especial ênfase nas narrativas interativas. Recolhemos dados de três fontes distintas: os textos produzidos pelos alunos durante o projeto; a perceção dos alunos participantes e a perceção do professor-investigador, que se debruçou sobre as textualizações dos alunos e sobre o desenho didático. A investigação permitiu-nos confirmar a viabilidade do Twine como ferramenta de escrita em contexto universitário de aprendizagem de língua estrangeira, especialmente com alunos de nível mais avançado. Os textos produzidos revelaram ter uma natureza efetivamente digital, e a elevada fluência da expressão escrita resultante mostrou que a escrita criativa de ficção interativa Twine abriu um canal altamente produtivo. No que toca ao prazer de escrita, à motivação sentidas e à utilidade para a aprendizagem da lingua, a perceção positiva generalizada dos alunos das duas turmas, mas mais forte na de mestrado, é também um sinal abonatório para o futuro do género interativo no ensino. Estes resultados foram também corroborados pela perceção do professor-investigador na sua análise dos textos dos alunos. Porém, os alunos foram também perentórios em indicar aspetos negativos, o principal tendo sido o impacto contraproducente que a dimensão da programação, exigida por funcionalidades interativas mais avançadas, exerceu sobre o ato de escrita. As forças e as fraquezas do projeto Fiagem tornaram-se também evidentes. Sobre as primeiras, ficou notório que os alunos, em contexto universitário e principalmente os de nível mais avançado, têm uma maior capacidade para responder a um desafio de escrita criativa digital e deram provas de entusiasmo narrativo e linguístico. A abordagem didática sustentada na metodologia CLIL contribuiu para uma comunicação clara dos conteúdos e para a criação de estratégias de andaimagem eficazes. Por vezes, porém, os alunos sentiram-se sobrecarregados com demasiadas tarefas, o que complexificou o processo de escrita. O desenho didático concebido foi também mais direcionado ao desenvolvimento linguístico e educacional dos alunos da turma de mestrado, mostrando que os esforços de diferenciação não foram suficientes. Por fim, embora a investigação tenha mostrado que o professor necessita de fazer um grande investimento pessoal devido à falta ou insuficiência de materiais didáticos, escrever com o Twine revelou um grande potencial para melhorar a relação dos alunos como ato de escrita, para aprender uma lingua estrangeira e para estimular a sua criatividade e a sua autonomia. Enceramos o nosso trabalho com um conjunto de possiveis linhas de pesquisa que têm como objetivo continuar o mapeamento do teritório da aplicação deste género de literatura eletrónica na educação.
dc.abstract.plW ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat literatura elektroniczna przeżywa silny rozwój, charakteryzujący się intensywną aktywnością twórczą, krytyczną i teoretyczną. Utworzenie w 1999 roku Electronic Literature Organization było kamieniem milowym dla instytucjonalizacji literatury wykorzystującej możliwości obliczeniowe. Intensyfikację aktywności twórczej spowodowało między innymi pojawienie się narzędzi pisarskich, które ułatwiły produkcję tekstów cyfrowych, dając tym samym wgląd w literaturę elektroniczną nie tylko programistom, ale i szerszemu gronu użytkowników. Twine, narzędzie open-source stworzone w 2009 roku przez Chrisa Klimasa, zdemokratyzowało dostęp do tworzenia interaktywnych narracji. Dostępność Twine'a ułatwia wykorzystanie tego narzędzia w różnych kontekstach i do różnych celów. Nasze badanie eksploracyjne odpowiada na pytanie: jakie są możliwości wykorzystania Twine'a do pisania fikeji interaktywnej (FI) w nauczaniu-uczeniu się języka obcego w kontekście studiów neofilologicznych. Badanie skupia się na języku portugalskim, którego uczą się polscy studenci w ramach studiów licencjackich i magisterskich luso-brazylijskich w Instytucie Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego. Badanie zostało podzielone na cztery osie badawcze: (1) możliwość pisania Fl w wy2ej wymienionym kontekście; (2) postrzeganie przez studentów wpływu pracy z FI na odczuwanie przyjemności pisania i na motywację: (3) postrzeganie przez nich użyteczności tworzenia FI dla nauki języka; oraz (4) wyzwania związane z operacjonalizacją dydaktyki. Wykorzystanie literatury elektronicznej jako ćwiczenia w zakresie kreatywnego pisania cyfrowego służącego nauce języka to obszar w dużej mierze niezbadany. Z tego powodu zdecydowaliśmy się na eksploracyjne badanie jakościowe zgodnie z zasadami metodologii kreatywnego uczenia się, aby stworzyć projekt wielościenny oparty na filarach studiów literaturoznawczych, językoznawczych i z zakresu dydaktyki. Badanie objęło pracę dwóch grup studentów: z kursu licencjackiego o poziomie językowym B2 oraz z kursu magisterskiego na poziomie CI. Aby odpowiedzieć na pytanie badawcze, opracowali[my projekt dydaktyczny «Fiagem» mający na celu operacjonalizację przedstawionych studentom wyzwań związanych z pisaniem FI. Opierać się on na dogłębnym badaniu dziedziny literatury elektronicznej, ze szczególnym uwzględnieniem wiedzy na temat narracji interaktywnych. Zebraliśmy dane z trzech źródeł: tekstów tworzonych przez studentów podczas projektu, spostrzeżeń studentów oraz spostrzeżeń nauczyciela-badacza, który analizował zarówno tekstualizację studentów, jak i zastosowany projekt dydaktyczny. Badania pozwoliły potwierdzić użyteczność Twine'a jako narzędzia pisarskiego do praktyki pisania tekstów literatury elektronicznej w uniwersyteckim kontekście nauki języka obcego, zwłaszcza w pracy ze studentami na bardziej zaawansowanym poziomie. Teksty powstały cyfrowo, a wysoka płynność wypowiedzi pisemnej wynikająca z pisania za pomocą Twine'a pokazała, że twórcze pisanie FI wyzwala wysoką produktywność. Jeśli chodzi o przyjemność pisania, odczuwaną motywację i przydatność w nauce języka, ogólny pozytywny odbiór studentów obu grup silniejszy w grupie magisterskiej- jest obiecującym znakiem dla przyszłości gatunku interaktywnego w nauczaniu. Wniosek ten został również potwierdzony przez spostrzeżenia nauczyciela badacza w jego analizie tekstów studentów. Studenci wskazywali jednak również na negatywne aspekty, z których głównym był kontrproduktywny wpływ konieczności programowania, czego wymagały bardziej zaawansowane funkcje interaktywne. Mocne i słabe strony projektu «Fiagem» zostały uwidocznione w naszym badaniu. Jeśli chodzi o pierwsze z nich, okazało się, że studenci a zwłaszcza ci na bardziej zaawansowanym poziomie, mieli dużą zdolność do reagowania na wyzwania związane z kreatywnym pisaniem, a także wykazali się entuzjazmem narracyjnym i językowym. Podejście dydaktyczne oparte na metodologii CLIL przyczyniło się do jasnego komunikowania treści i tworzenia skutecznych strategii scaffolding. Jednak czasem studenci czuli się przeciążeni zbyt dużą ilością zadań, co utrudniało proces pisania. Przygotowany projekt dydaktyczny był te| bardziej ukierunkowany na rozwój językowy i edukacyjny grupy magisterskiej, co pokazuje, że działania różnicujące nie były wystarczające. Wreszcie, chociaż badania dowodzą, że ze względu na brak odpowiednich lub wystarczających materiałów do zajęć nauczyciel musi dokonać dużej osobistej inwestycji. pisanie za pomocą Twine'a wykazało duży potencjał w zakresie poprawy stosunku studentów do pisania, nauki języka obcego oraz stymulowania ich kreatywności i autonomii. Zamykamy naszą rozprawę sugestiami możliwych kierunków badań, których celem byłaby kontynuacja mapowania terytorium zastosowania tego gatunku literatury elektronicznej w edukacji.
dc.abstract.plThe field of electronic literature has experienced a strong development over the last 25 years with an intense creative, critical, and theorizing activity. The establishment, in 1999, of the Electronic Literature Organization was a milestone for the institutionalization of literature which takes advantage of computational potentialities. The intensification of creative activity was driven, among other factors, by the appearance of writing tools that facilitated the production of digital texts, thus opening electronic literature not only to programmers but also to a much wider audience. Twine, an open-source tool created in 2009 by Chris Klimas, democratized the access to the creation of interactive narratives. The accessibility of Twine facilitates its use in different contexts and for different purposes. Our exploratory research will answer the question: what are the potentialities of Twine interactive fiction (IF) writing for the teaching-learning of a foreign language in the context of a modern language course. The study will focus on the Portuguese language studied by Polish students as part of the Undergraduate and Master's degree courses of Luso-Brazilian studies at the Institute of Iberian and Ibero-American Studies at the University of Warsaw. The study has been divided into four research axes: (1) the feasibility of writing Twine interactive fiction in the above-mentioned context; (2) students' perceptions on their writing pleasure and motivation; (3) students' perceptions of the usefulness for language learning; and (4) the challenges of didactic operationalization. The use of electronic literature as a creative digital writing exercise for language learning is a territory that is largely uncharted. For this reason, we opted for an exploratory qualitative research, according to the principles of the creative learning methodology, to conceive a polyhedral design based on the pillars of literary, linguistic and didactic studies. The research followed students from two classes: one class from the Undergraduate course, with a B2 language level, and another from the Master's course at the CI level. To answer our research question, we devised the «Fiagem» project, a didactic design to operationalize the digital creative writing challenges presented to the students. It was based on an in-depth study of the field of electronic literature, with special emphasis on interactive narratives. We collected data from three sources: the texts produced by the students during the project; the students' perceptions; and the teacher-researcher's perceptions which analysed both the student textualizations and the didactic design used. The research allowed us to confirm the feasibility ofTwine as a writing tool for writing practice of electronic literature texts in a university context of foreign language learning, especially with students at a more advanced level. The texts produced were digital-born, and the high fluency of written expressjon showed that the creative writing of interactive fiction with Twine opened a highly productive channel. With regard to the pleasure of writing, to the motivation felt, and to the usefulness for language learning, the general positive perception of the students in both classes, but stronger among those in the MA class, is a promising sign for the future of the interactive genre in teaching. These results were also supported by the perceptions of the teacher-researcher in his analysis of the students' texts. However, the students also pointed out negative aspects, the main one being the counterproductive impact that the programming skills required by more advanced interactive features had on the act of writing. The strengths and weaknesses of the «Fiagem» project were made evident in our study. Regarding the former, it was clear that students, in a university context and especially those at amore advanced level, have a greater capacity to respond to a digital creative writing challenge, and demonstrated narrative and linguistic enthusiasm. The didactic approach sustained in the CLIL methodology contributed to a clear communication of the contents and the creation of effective scaffolding strategies. However, at times, the students felt overloaded with too many tasks, which overcomplicated the writing process. The didactic design conceived was also more directed towards the linguistic and educational development of the students in the MA class, showing that the differentiation efforts were not sufficient. Finally, although the research showed that the teacher needs to make a great personal investment, due to lack of suitable or sufficient class materials, writing with Twine has shown great potential to improve the students' relationship with writing, to learn a foreign language and to stimulate students' creativity and autonomy. We close our thesis with a set of possible lines of research that aim to continue the mapping of the territory of the application of this gender of electronic literature in education.
dc.affiliation.departmentWydział Neofilologii
dc.contributor.authorDias, Jose Albuquerque da Costa
dc.date.accessioned2023-09-11T07:43:51Z
dc.date.available2023-09-11T07:43:51Z
dc.date.defence2023-09-14
dc.date.issued2023-09-11
dc.description.additionalLink archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/4652
dc.description.promoterBeltran-Cejudo, Gerardo
dc.identifier.urihttps://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/4652
dc.language.isoother
dc.rightsFairUse
dc.subject.plCLIL
dc.subject.plportuguês como língua estrangeira
dc.subject.plescrita criativa digital
dc.subject.plficção hipertextual
dc.subject.plficção interativa
dc.subject.plportugalski jako język obcy
dc.subject.pltwórcze pisanie cyfrowe
dc.subject.plfikcja hipertekstowa
dc.subject.plfikcja interaktywna
dc.subject.plTwine
dc.subject.plPortuguese as a foreign language
dc.subject.pldigital creative writing
dc.subject.plhypertextual fiction
dc.subject.plinteractive fiction
dc.titleESCRITA DE FICÇÃO INTERATIVA TWINE EM CONTEXTO DE ENSINO-APRENDIZAGEM DE PORTUGUÊS COMO LÍNGUA ESTRANGEIRA – DIDATIZAÇÃO, TEXTUALIZAÇÃO E PERCEÇÃO. Estudo exploratório em literatura electrónica com aprendentes polacos do curso de Estudos Luso-Brasileiros da Universidade de Varsovia
dc.title.alternativePISANIE INTERAKTYWNEJ FIKCJI TWINE W NAUCZANIU ORAZ NAUCE JĘZYKA PORTUGALSKIEGO JAKO JĘZYKA OBCEGO – DYDAKTYZACJA, TEKSTUALIZACJA, PERCEPCJA. Badanie eksploracyjne w literaturze elektronicznej z polskimi studentami studiów Luzo-brazylijskich Uniwersytetu Warszawskiego
dc.title.alternativeWRITING INTERACTIVE FICTION WITH TWINE IN THE CONTEXT OF PORTUGUESE FOREIGN LANGUAGE TEACHING — IN RELATION TO DIDACTICS, TEXTS AND PERCEPTIONS. An exploratory study in the field of electronic literature with students in Luzo-brazilian Studies at Warsaw University
dc.typeDoctoralThesis
dspace.entity.typePublication