„Nie ma miasta bez cmentarza” – upadek form i norm w obliczu śmierci w tekstach polskiego modernizmu

Praca omawia sposoby użycia tematu śmierci w tekstach polskiego modernizmu oraz ich wpływ na kształtowanie postaw odbiorców względem życia, którego znaczącym etapem staje się bycie u jego kresu. Analiza modernistycznych tekstów przy użyciu zrewidowanej metody bliskiego czytania umożliwiła przedstawienie skomplikowanego i wielowymiarowego pojęcia śmierci, nieograniczane- go do gry form, która z punktu widzenia rozwoju idei śmierci w modernizmie okazała się częścią procesu prowadzącego do włączenia zagadnienia śmierci w pole życia. Związana z witalizmem koncepcja aktywnej śmierci powstała na fundamencie charakterystycznego dla modernizmu odrzucenia biernej akceptacji narzucanych społecznie form i norm, prowadząc do indywidualistycznego postrzegania umierających. Praca jest próbą nowego, witalistycznego odczytania znaczenia śmierci w literaturze polskiego modernizmu.

The work discusses the ways in which the theme of death is used in the texts of Polish modernism and they impact on shaping the attitudes of readers towards life, of which being at its end becomes a significant stage. The analysis of modernist texts using a revised method of close reading enabled the presentation of a complex and multidimensional concept of death, not limited to the play of forms, which, from the perspective of the development of the idea of death im modernism, proved to be part of the process of incorporating the issue of death into the realm of life. The concept of active death, associated with vitalism, was founded on the characteristic modernist rejection of passive acceptance of socially imposed forms and norms, leading to an individualistic perception of the dying. The work is an attempt at a new, vitalist interpretation of the significance of death in Polish modernist literature.