Praca doktorska
Licencja
Dostęp zamkniętyThe Coffeehouse Culture in Eighteenth-Century Britain: a Social Analysis of the Public Sphere Informal Discourse
| dc.abstract.en | The subject of the following doctoral dissertation is the cultural transformation of British society, initiated by the popularization of the new-to-Europe drinks, coffee and tea, and the places where they were served, called coffeehouses. The new space of social integration created by the coffeehouses ensured the flourishing of free conversation, exchange of ideas and opinions, which bridged the differences between the participants in the discussion. Modern sociologists and political philosophers have recognized that a new social reality was created and developed in the coffeehouses. Chapter One focuses on the analysis of social theories that regulate the formation of communities and social groups, systematize the relations between them and, consequently, form the public sphere in a civil state based on reason, law, as well as agreements (settlements) between citizens and state authority. The first attempts to justify the concept of justice and mutual agreement between people as the source of social structures were made in antiquity. Aristotle and Epicurus created independent theories on social evolution which focused on empirical knowledge, the search for happiness and respect for others. In the Renaissance era, Thomas Hobbes argued that the only way to establish and maintain peace and order among social communities was to create political institutions that would limit the freedom of citizens, but in return guarantee their security. The chaotic reality, which Hobbes called the State of Nature, was ordered by means of social agreements and contracts and the transfer of the right of "everyone to everything" to sovereign state institutions, which enjoyed almost absolute power. Unlike Hobbes, John Locke proposed the inviolable freedom of citizens in the face of the law, since, in his view, the legitimacy of public authorities comes precisely from the choice of the common people, who transfer their rights to the authorities. Locke also criticized the typical political system of 17th-century England, based on the monarch's divine right to absolute rule. He believed that the sovereignty of the state comes from the will of the people, and therefore it can be easily taken away and overthrown. Locke proposed to replace monocracy with a system that gives a balanced share of power to all members of the community. He came to those conclusions by observing the self-organizing communities of the British colonies. Locke developed a theory of republican government that reflected views of other classical thinkers. Some passages from Locke's main work, the Two Treatises on Government, are quoted in full in the Declaration of Independence and the Constitution of the United States. Additionally, the first chapter summarizes social theories of Jean-Jacques Rousseau and Immanuel Kant, who, using the methodology of the State of Nature, argued that there is a clear boundary between the interests of the state and its citizens with the social contract being the source of political rights and civil liberties for the latter. Chapter Two synthesizes the views of two modern theorists of the social contract, who focus on the mechanisms of creating impartial social structures based on contracts (settlements) among people, which prompted the emergence of socio-political obligations of citizens. In 1971, John Rawls, an American political philosopher, presented an abstract theory of the social contract, which demonstrated what conditions a person had to accept in order to live in a well organized society. Rawls used Kant's philosophy to claim that people have the ability to evaluate rules and principles from an objective perspective. Rawls considered the principles of justice to be the primary object of the social contract. He advocated that people in the State of Nature were rational, disinterested in each other, and determined to search for the most efficient means to regulate agreements. In 1986, David Gauthier, a Canadian philosopher, undertook to verify Hobbes' moral and political theory, which indicated that both morality and socio-political structures were created by self-interested and rational people. Nevertheless, unlike Hobbes, who believed that a monarch was necessary to establish order and effective cooperation in the state, Gauthier argued that moral behavior can be achieved without external pressure from the ruler. Morality, according to Gauthier, flows from human rationality, a trait strong enough to influence people's intrinsic motivation to cooperate. Gauthier used a metaphor in which he compared a man to a Robinson Crusoe. He was convinced that each person lived on his/her island and independently worked for happiness and prosperity, but at the same time each individual was capable of interacting, negotiating and creating agreements with other Robinsons (i.e. people). The metaphor intended to convince people to foresee the benefits of cooperation. Chapter Three is devoted to the work of Jürgen Habermas, a contemporary German philosopher, sociologist and political columnist, who focuses on the foundations of social theory as well as the analysis of democracy and the public sphere. He argued that the unique atmosphere of the coffeehouses created a model for social change on a broad scale and eventually established the bourgeois public sphere. He claimed that it is a space beyond state control where individuals share opinions and knowledge, come together in conversation, and exchange their views by means of the print media. Habermas maintained that the informal critical dialogue was representative of the 18th -century coffeehouse and, more significantly, it embodied the whole public sphere. Unlike representative culture, the public sphere was accessible to anyone, anywhere, and at any time. According to Habermas, the coffeehouses initiated Great Britain’s transformation into a liberal society at the start of the 18th century. Chapter Four focuses on the rise of the periodical press, which has become a forum for public discussion and critical debate. It examines the basic principles of the Enlightenment with a strong emphasis on individual freedom. In the early capitalist societies, individuals played an important role in mediating between the spheres of the state and civil society. On the one hand, individualism, freedom of thought and criticism of authority were necessary to transform institutional and social structures at the turn of the 17th century. On the other hand, it was primarily done by means of letter writing - the most important communication tool among scholars, scientists and intellectuals of the Enlightenment era. Jürgen Habermas maintained that letters served personal contemplation, self-expression and an exchange of opinions among members of the middle class. Considerably, letter writing made long-distance communication possible and bridged political, cultural and social differences. The epistolary experience of the 17th century gave rise to the Republic of Letters, an international intellectual community of scholars whose members created an egalitarian space for the interchange of thoughts and ideas. Elisabeth Heckendorn Cook, an American scholar who specializes in Restoration and 18th century literature, noted the close connection between the letter and the modern model of the social contract. According to Cook, letter correspondence forced people to take a critical stance and make personal assumptions. As a result, the notions of private and public were redefined, and it was revealed that those two apparently opposing concepts were closely connected. Enlightenment literature and print culture were identified with freedom and provided a common ground for the unrestricted exchange of ideas. Interestingly, public appreciation of the periodical press fostered its ubiquity and diversity. Periodicals did not fit into any of the 18th century literary genres; they were lost in the flood of news reports, political essays and epistolary novels. Although it could be argued that periodical press was not a literary genre, but merely an instrument for publishing essays, it ultimately achieved magnum opus and proved to be an outstanding contribution to world literature. Multi-volume collections of periodical essays were published repeatedly throughout the 18th century, proving the timeless value of periodicals such as the World or the Connoisseur. The journals featured distinctive literary characteristics, and the most popular of them, the Tatler and the Spectator, were recognized as representatives of the genre. Chapter Four also describes the unusual conversational style used by Joseph Addison and Richard Steele which intrigued the growing middle class. The language of the periodical press was simple enough to be understood by a diverse audience, and symbolic enough to become an important source of information about the early development of modern society. Scott Black, a professor of English at the University of Utah, argues that 18th -century essayists developed a new literary form whose main domain was politeness. The Tatler and the Spectator supported formation of a new bourgeois culture. They offered a wealth of practical advice to their readers as well as a program of proper behavior, which Donald J. Newman, a professor of English at Texas-Pan American University, described as rules of conduct with due regard for social decency and sensitivity. Chapter Five begins with the analysis of the transformation of the English social structure, which led to a significant development of the middle class. The newly formed social group, called the bourgeoisie, was identified with wealthy people who were not landowners and did not come from old aristocratic families. According to British historian and writer Peter Earle, industrialization and urbanization played a key role in the development of the bourgeois class. The significant growth of cities, the expansion of domestic and foreign trade, and the development of industry almost tripled the number of capitalists who invested their money in real estate, production or trade. The 18th century in British history is customarily identified with a period of peace, prosperity, refined education and the changes made in society. Culturally, the coffeehouses served as centers of social interaction, discussion and entertainment. They also played an important role in distributing up-to-date information. News and rumors circulated the coffeehouses, which were a source of gossip and sabotage activities as well. Any passerby, for 1 penny, could buy a cup of coffee and thus participate in the ongoing discussion. British coffeehouses were visited by a diverse clientele from all social strata, however, equality was maintained among all disputants, regardless of their background, social status or political orientation. Brian Cowan, a contemporary British historian, argues that Oxford coffeehouses, known as penny universities, provided an alternative to formalized forms of academic instruction. The discourse held there was informal in nature, dealing with politics, philosophy or the natural sciences in addition to local news and gossip. Oxford coffeehouses attracted patrons, called virtuosi or wits, such as Christopher Wren, Peter Pett and Thomas Millington. Modern historians qualify coffeehouses as intellectual and cultural component of the Enlightenment. London coffeehouses, which gained popularity during the Restoration, had a slightly distinctive character. They were important meeting places for politicians and influential people of the political sphere, who discussed state issues over coffee. The Rota Club, a debating society formed during the Cromwell period, relocated political and philosophical debates to the public space. Rota Club members met at “Turk's Head,” one of the most popular coffeehouses located in Westminster. The Rota Club was a well-organized and formalized society that promoted republican ideas. By the 18th century, coffeehouses became a widely accepted part of British social life, and their character was well established. People of diverse social backgrounds and ideological inclinations met in London's coffeehouses, which offered an easily accessible common ground for spontaneous conversation. The atmosphere of free debate about fundamental issues in a place that recognized equality of people made coffeehouses an important measure of the public sphere. The purpose of the following dissertation is to determine the importance and the role the coffeehouses had in the formation of British society in the 18th century. It also attempts to prove the thesis that the appearance of exotic drinks of coffee and tea in Europe propagated free interaction, unbiased conversation and common integration of people regardless of their social status. In addition, the thesis examines to what extent the emergence of the coffeehouse reflected the Enlightenment ideas popularized at the turn of the century. A separate analysis of the role of the coffeehouse in a dynamically changing political situation in Great Britain is made. The dissertation proves that growing political and social consciousness resulted in gradual transformation of the public into a consumer society featuring public sphere in its structure. Finally, the coffeehouse’ stance in Enlightenment literature, press, chronicles and diaries is analyzed. The dissertation is supplemented with a detailed bibliography of literary sources on the subject. |
| dc.abstract.en | Przedmiotem niniejszej rozprawy doktorskiej zatytułowanej The Coffeehouse Culture in Eighteenth-Century Britain: a Social Analysis of the Public Sphere Informal Discourse [Powstanie i rozkwit kultury kawiarnianej w brytyjskiej przestrzeni społecznej XVIII wieku. Analiza nieformalnego dyskursu publicznego] jest transformacja kulturowa społeczeństwa brytyjskiego, zapoczątkowana oraz utrwalona poprzez popularyzację nowych w Europie napojów, kawy i herbaty, oraz miejsc, gdzie je podawano, zwanych coffeehouses. Nowa przestrzeń integracji społecznej, utworzona przez masowo powstające coffeehouses zapewniła rozkwit swobodnej konwersacji, wymiany zdań i opinii, która na chwilę niwelowała różnice między uczestnikami dyskusji. Współcześni socjologowie oraz filozofowie polityczni uznali, że nowa rzeczywistość społeczna powstała i rozwijała się właśnie w coffeehouses. Rozdział pierwszy koncentruje się na analizie teorii społecznych, które regulują powstawaniem wspólnot oraz grup społecznych, systematyzują relacje między nimi i w konsekwencji tworzą obszar sfery publicznej w państwie cywilnym opartym na rozsądku, prawie, a także umowach (ugodach) zawieranych pomiędzy obywatelami a władzą państwową. Już w starożytności próbowano uzasadnić pojęcie sprawiedliwości i wzajemnego porozumienia między ludźmi jako źródła struktur społecznych. Arystoteles oraz Epikur stworzyli niezależne postępowe teorie dotyczące ewolucji społecznej, oparte na wiedzy empirycznej, poszukiwaniu szczęścia oraz na poszanowaniu innych. W erze Renesansu Tomasz Hobbes przekonywał, iż jedyną drogą do ustanowienia i utrzymania pokoju i porządku pomiędzy wspólnotami społecznymi jest stworzenie instytucji politycznych, które ograniczą swobodę obywateli, lecz w zamian zagwarantują ich bezpieczeństwo i przetrwanie państwa. Chaotyczna rzeczywistość, którą Hobbes nazwał „stanem natury”, została uporządkowana za pomocą umów i kontraktów społecznych oraz przeniesienia prawa „wszystkich do wszystkiego” na suwerenne instytucje państwowe, które otrzymały władzę niemal absolutną. W odróżnieniu od Hobbesa John Locke proponował nienaruszalną wolność obywateli w obliczu prawa, gdyż jego zdaniem zasadność władz publicznych pochodzi właśnie z wyboru poddanych, którzy przekazują swoje prawo do obrony przed agresorami na rzecz tychże władz. Locke krytykował również typowy dla XVII-wiecznej Anglii ustrój polityczny, oparty na boskim prawie monarchy do rządów absolutnych. Wierzył on, że suwerenność państwa pochodzi z woli ludu, dlatego też można ją z łatwością odebrać i obalić rząd czy władcę, który nie wypełnia powierzonych mu zadań. Co więcej, ważnym pojęciem dla Locke’a była wspólnotowość oraz siła poczucia tej wewnętrznej więzi, która wpływała na zdolność do zachowań altruistycznych członków wspólnoty, tj. do rezygnacji z części swoich interesów na jej rzecz, co prowadziło do rzeczywistego wpływu na rządy wewnątrz wspólnoty. Locke proponował, by zastąpić jednowładztwo systemem, który daje proporcjonalny udział we władzy wszystkim członkom wspólnoty. Locke nie uzasadniał swych poglądów teoretycznie, lecz doszedł do takich wniosków, obserwując samodzielnie organizujące się społeczności brytyjskich kolonii. Opracował on teorię rządów republikańskich, która odzwierciedlała poglądy charakterystyczne dla innych myślicieli klasycystycznych. Niektóre fragmenty głównego dzieła Locke’a, „Dwóch traktatów o rządzie” są w całości cytowane w Deklaracji Niepodległości i Konstytucji USA, tworząc ich filozoficzną podstawę. Rozdział pierwszy zawiera również podsumowanie teorii społecznych takich filozofów jak Jan Jakub Rousseau czy Immanuel Kant, którzy wykorzystując metodologię „stanu natury”, dowodzili, że istnieje wyraźna granica pomiędzy interesem obywateli a władzą państwową, natomiast umowa społeczna, w ich mniemaniu, jest źródłem praw politycznych i wolności obywatelskich. Rozdział drugi zawiera syntezę poglądów dwóch współczesnych teoretyków umowy społecznej, którzy skupiają się na mechanizmach tworzenia sprawiedliwych struktur społecznych w oparciu o umowy (ugody) między ludźmi, odzwierciedlających proces rozumowania i wpływających na pojawienie się obowiązków społeczno-politycznych obywateli. John Rawls, amerykański filozof polityczny, przedstawił w 1971 roku abstrakcyjną teorię umowy społecznej, która demonstruje, jakie warunki człowiek musi zaakceptować, by żyć w dobrze zorganizowanym społeczeństwie. Rawls wykorzystywał w swojej pracy głównie filozofię Kanta, twierdząc, że ludzie mają zdolność do rozumowania z uniwersalnego punktu widzenia, co oznaczało, że oceniają zasady i reguły z obiektywnej perspektywy. Rawls uznawał zasady sprawiedliwości za pierwotny przedmiot umowy społecznej. Zasady te miały za zadanie regulować dalsze porozumienia międzyludzkie, dotyczące na przykład formy rządów. Jedną z cech koncepcji sprawiedliwości zaproponowanej przez Rawlsa było założenie, że ludzie w sytuacji wyjściowej są racjonalni i wzajemnie sobą niezainteresowani, co nie było przejawem egoizmu, lecz niezajmowania się interesami innych, a racjonalność miała przejawiać się w szukaniu środków najbardziej efektywnych. Rawls sformułował dwie zasady sprawiedliwości. Według niego zostałyby one wybrane przez wolne i równe jednostki „za zasłoną niewiedzy” (Veil of Ignorance), tzn. w sytuacji, gdyby nie wiedziały, jaką pozycję zajmą w społeczeństwie, jaką będą mieć płeć czy wiek i posłużyłyby do zbudowania dobrze urządzonego społeczeństwa. Z kolei David Gauthier, filozof kanadyjski, podjął się w 1986 roku weryfikacji moralnej i politycznej teorii Hobbesa, którą do pewnego stopnia popierał, gdyż zarówno moralność, jak i struktury społeczno-polityczne są według niego tworzone przez ludzi interesownych, lecz racjonalnych. Jednakże w odróżnieniu od Hobbesa, który uważał, że rola monarchy jest konieczna do ustanowienia porządku i efektywnej współpracy w państwie ze względu na impulsywny i emocjonalny charakter ludzki, Gauthier przekonywał, że moralne zachowania można osiągnąć bez zewnętrznego nacisku władcy. Moralność, według Gauthiera, wypływa z ludzkiej racjonalności, cechy na tyle silnej, że jest ona w stanie wpłynąć na wewnętrzną motywację ludzi do współpracy. Gauthier używa metafory, w której porównuje każdego człowieka do Robinsona Crusoe. Każdy z nas żyje na własnej wyspie i indywidualnie pracuje na własne szczęście i dobrobyt, ale jednocześnie każdy człowiek zdolny jest do interakcji, negocjacji i tworzenia umów z innymi Robinsonami (tj. ludźmi). Metafora ta miała na celu przekonanie ludzi do kooperacji i wypływających z niej korzyści a jej uzasadnieniem był racjonalny ludzki charakter. Rozdział trzeci poświęcony jest dziełu Jürgena Habermasa, współczesnego niemieckiego filozofa, socjologa i publicysty politycznego, który skupia się na podstawach teorii społecznej, a także analizie demokracji oraz sfery publicznej, twierdząc, że charakterystyczna atmosfera i życie toczące się w coffeehouses na początku XVIII wieku stworzyły model przemian na znacznie szerszą skalę. Na podstawie funkcjonowania coffeehouses Habermas przedstawił koncepcję sfery publicznej. Dowodzi on, że w każdej kulturze charakteryzującej się istnieniem sfery publicznej sfera ta jest przestrzenią poza kontrolą państwową, gdzie jednostki dzielą się opiniami i wiedzą, spotykają się w rozmowie lub wymieniają poglądy poprzez media drukowane. Habermas twierdzi również, że cechą charakterystyczną sfery publicznej jest krytyczny dialog prowadzony w mało formalnej atmosferze. W przeciwieństwie do kultury reprezentacyjnej, gdzie wyłącznie jedna strona jest aktywna, sfera publiczna jest dostępna dla każdego, w każdym miejscu i o każdej porze. Habermas uważa, że Wielka Brytania zaczęła stawać się społeczeństwem liberalnym już na początku XVIII wieku właśnie pod wpływem rozwoju coffeehouses. Rozdział czwarty skupia się na powstaniu periodycznej prasy informacyjnej, która stała się forum dla publicznych dyskusji i krytycznej debaty. Analizuje ona podstawowe założenia Oświecenia, zwłaszcza szerzenie wolności i solidarności jednostek, które odzwierciedlają zmiany społeczne zachodzące w Wielkiej Brytanii od końca XVII do początku XIX wieku. We wczesnych społeczeństwach kapitalistycznych jednostki odgrywały ważną rolę w pośrednictwie między sferami państwa i społeczeństwa obywatelskiego. Indywidualizm, wolność myśli i krytycyzm wobec władzy stały się niezbędnym warunkiem transformacji struktur instytucjonalnych i społecznych na przełomie wieków, natomiast listy były podstawowym środkiem komunikacji między uczonymi, naukowcami i intelektualistami epoki Oświecenia. Habermas uważał, że służyły one także osobistej kontemplacji, wyrażaniu podmiotowości oraz czysto ludzkich reakcji pomiędzy członkami klasy średniej. W XVII wieku listy umożliwiały korespondencję na duże odległości oraz niwelowały różnice polityczne, kulturowe i społeczne. Dzięki nim powstała Republika Listów, czyli międzynarodowa społeczność intelektualna uczonych, której członkowie stworzyli egalitarną przestrzeń epistolarnej wymiany myśli i idei oraz uważali za swój obowiązek angażowanie innych w Republikę poprzez ekspansję korespondencji. Elisabeth Heckendorn Cook, amerykańska uczona specjalizująca się w literaturze restauracyjnej i XVIII-wiecznej, zauważyła ścisły związek między listem a współczesnym modelem umowy społecznej. Według Cook korespondencja listowna zmuszała do przyjmowania krytycznej postawy i formułowania osobistych przypuszczeń. W rezultacie na nowo zdefiniowano pojęcie tego, co prywatne i tego, co publiczne, i ujawniono, że te dwa pozornie przeciwstawne porządki były ze sobą ściśle powiązane. Literatura oświeceniowa i kultura druku utożsamiane były z wolnością i stanowiły wspólny grunt dla nieograniczonej wymiany poglądów. Co ciekawe, społeczne uznanie dla prasy periodycznej sprzyjało jej wszechobecności i różnorodności. Periodyki nie wpisywały się w żaden z XVIII-wiecznych gatunków literackich; gubiły się w natłoku doniesień, esejów politycznych i powieści epistolarnych. Choć można by argumentować, że periodyczna prasa informacyjna sama w sobie nie była gatunkiem literackim, a jedynie narzędziem do publikowania esejów, ostatecznie osiągnęła status magnum opus i okazała się wybitnym wkładem epoki Oświecenia w literaturę światową. Wielotomowe zbiory esejów periodycznych ukazywały się wielokrotnie przez cały wiek XVIII, co dowodziło ponadczasowej wartości takich czasopism jak World czy Connoisseur. Publikacje te posiadały charakterystyczne cechy literackie, a najpopularniejsze z nich, Tatler i Spectator, zostały uznane za reprezentantów gatunku. Rozdział czwarty opisuje również używany przez Josepha Addisona i Richarda Steele’a niezwykły sposób konwersacji, który intrygował stale rozwijającą się klasę średnią. Język prasy periodycznej był na tyle prosty, że rozumieli go różnorodni odbiorcy, i na tyle symboliczny, że stał się ważnym źródłem informacji na temat wczesnego rozwoju współczesnego społeczeństwa. Scott Black, profesor literatury angielskiej na Uniwersytecie Utah, twierdzi, że XVIII-wieczni eseiści opracowali nową formę literacką, której główną domeną była uprzejmość. Tatler i Spectator wspierały tworzenie nowej kultury mieszczańskiej. Czasopisma te oferowały swoim czytelnikom wiele praktycznych porad dotyczących życia w nowoczesnym społeczeństwie, jak również program właściwego zachowania, który Donald J. Newman, profesor anglistyki na Uniwersytecie Texas-Pan American, określił jako zasady postępowania z należytą dbałością o przyzwoitość społeczną i wrażliwość na uczucia innych. Rozdział piąty rozpoczyna się analizą transformacji angielskiej struktury społecznej, która doprowadziła do znacznego rozwoju klasy średniej. Nowo powstałą grupę społeczną, nazywaną burżuazją, utożsamiano z ludźmi zamożnymi, którzy nie byli właścicielami ziemskimi i nie wywodzili się ze starych arystokratycznych rodów. Zdaniem brytyjskiego historyka i pisarza, Petera Earle’a, uprzemysłowienie i urbanizacja odegrały kluczową rolę w rozwoju burżuazji, a konserwatywny pogląd na świat, w którym status był jedynym kryterium klasyfikacji porządku społecznego, odszedł w niepamięć. Rozwój miast, ekspansja handlu wewnętrznego i zagranicznego, a także rozwój przemysłu spowodowały szybki wzrost liczby osób należących do klasy średniej. Większość stanowili kapitaliści, którzy nieustannie inwestowali swoje pieniądze w nieruchomości, produkcję lub też handel. Przełom XVII i XVIII wieku w historii Wielkiej Brytanii utożsamia się zwyczajowo z okresem pokoju, dobrobytu, wyrafinowanego wychowania oraz ze zmianami dokonanymi w społeczeństwie. Był to czas uprzemysłowienia i urbanizacji kraju z równoczesnym zachowaniem stanowczego porządku społecznego i politycznego. Z kulturowego punktu widzenia coffeehouses służyły w dużej mierze jako centra społecznej interakcji, stanowiły miejsce zgromadzeń, dyskusji oraz rozrywki. Odgrywały także istotną rolę w rozpowszechnianiu aktualnych informacji i pogłosek, będąc jednocześnie źródłem plotek a nawet działalności sabotażowej. Każdy przechodzień za kwotę 1 pensa mógł kupić filiżankę kawy i tym samym zabrać głos w toczącej się aktualnie dyskusji. Współcześni historycy uznali, że brytyjskie coffeehouses odwiedzane były przez różnorodną klientelę, pochodzącą ze wszystkich warstw społecznych. Uważa się również, że podczas rozmów zachowywano względną równość pomiędzy wszystkimi uczestnikami dyskusji, bez względu na ich pochodzenie, status społeczny czy orientację polityczną. Brian Cowan, współczesny historyk brytyjski, przekonuje, że powstające w Oxfordzie coffeehouses, zwane penny universities, stanowiły alternatywę dla sformalizowanych form nauczania akademickiego. Odbywający się tam dyskurs miał nieformalny charakter, który oprócz lokalnych aktualności oraz plotek, dotyczył także polityki, filozofii czy nauk przyrodniczych. Oxfordzkie Coffeehouses przyciągały patronów, nazywanych virtuosi lub wits, takich jak: Christopher Wren, Peter Pett czy Thomas Millington. Współcześni historycy kwalifikują coffeehouses jako intelektualny oraz kulturowy element historii Oświecenia. Odrębny charakter miały londyńskie coffeehouses, które zdobyły szczególną popularność w okresie Restauracji. Były one ważnym miejscem spotkań polityków oraz wpływowych osób sfery politycznej, którzy przy kawie omawiali istotne dla państwa kwestie. Powstałe w okresie Cromwella towarzystwo dyskusyjne Rota Club jest dowodem na przeniesienie debat polityczno-filozoficznych na ogólnodostępny teren, tj. do coffeehouses. Członkowie Rota Club spotykali się w Turk’s Head, jednej z najpopularniejszych coffeehouses, zlokalizowanej w Westminsterze. Dyskusje przyciągały ludzi o zróżnicowanym pochodzeniu społecznym oraz, co istotne, charakteryzowały się rotacją uczestników. Opis tego zjawiska możemy odnaleźć w pamiętnikach Samuela Pepysa. Rota Club było dobrze zorganizowanym, a także sformalizowanym towarzystwem, które propagowało idee republikańskie. W XVIII wieku coffeehouses stały się powszechnie akceptowaną częścią brytyjskiego życia społecznego, a ich charakter był dobrze ugruntowany. Ludzie o różnorodnym pochodzeniu społecznym i inklinacjach ideologicznych spotykali się w londyńskich kawiarniach, które oferowały łatwo dostępną wspólną płaszczyznę do spontanicznych rozmów. Atmosfera swobodnej debaty o fundamentalnych kwestiach w miejscu, które uznawało równość dyskutantów, sprawiła, że coffeehouses były ważnym elementem powstającej sfery publicznej. Celem rozprawy jest próba określenia znaczenia oraz roli, jaką coffeehouses odegrały w tworzeniu społeczeństwa brytyjskiego na przełomie XVII i XVIII wieku, a także udowodnienie tezy, że pojawienie się na rynku europejskim egzotycznych napojów, jakimi były kawa i herbata, rozpowszechniło swobodną interakcję, konwersację oraz integrację ludzi bez względu na ich status społeczny. Ponadto praca bada, do jakiego stopnia pojawienie się coffeehouses odzwierciedlało popularyzowane na przełomie wieków tezy oświeceniowe. Odrębnej analizie poddano rolę coffeehouses w dynamicznie zmieniającej się sytuacji politycznej Wielkiej Brytanii oraz rosnącą świadomość polityczną społeczeństwa, które stopniowo zmieniało się w społeczeństwo konsumenckie i wyodrębniało w swojej strukturze tzw. sferę publiczną. Nie mniej istotna była analiza miejsca coffeehouses w literaturze, prasie oraz w kronikach i dziennikach okresu oświecenia. Pracę uzupełnia szczegółowa bibliografia prezentująca źródła oraz literaturę przedmiotu. |
| dc.affiliation.department | Wydział Biologii |
| dc.contributor.author | Kowalska, Małgorzata |
| dc.date.accessioned | 2023-11-24T06:48:04Z |
| dc.date.available | 2023-11-24T06:48:04Z |
| dc.date.defence | 2023-12-05 |
| dc.date.issued | 2023-11-24 |
| dc.description.additional | Link archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/4788 |
| dc.description.promoter | Chylińska, Bożenna |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/4788 |
| dc.language.iso | en |
| dc.rights | ClosedAccess |
| dc.subject.en | urbanization |
| dc.subject.en | bourgeois culture |
| dc.subject.en | periodical press |
| dc.subject.en | public sphere |
| dc.subject.en | social contract |
| dc.subject.en | coffeehouse culture |
| dc.subject.en | informal public discourse |
| dc.subject.en | urbanizacja |
| dc.subject.en | kultura mieszczańska |
| dc.subject.en | prasa periodyczna |
| dc.subject.en | sfera publiczna |
| dc.subject.en | umowa społeczna |
| dc.subject.en | kultura kawiarniana |
| dc.subject.en | nieformalny dyskurs publiczny |
| dc.title | The Coffeehouse Culture in Eighteenth-Century Britain: a Social Analysis of the Public Sphere Informal Discourse |
| dc.title.alternative | Powstanie i rozkwit kultury kawiarnianej w brytyjskiej przestrzeni społecznej XVIII wieku. Analiza nieformalnego dyskursu publicznego |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |