Praca doktorska
Licencja
Dostęp zamkniętyPaniki moralne w Polsce - artykulacja społecznego niepokoju czy wynik działania grup interesu?
| dc.abstract.pl | Praca przedstawia analizę przemian dyskursu publicznego w Polsce prowadzących do okresowego nasilenia społecznego zaniepokojenia dwoma problemami społecznymi: skutecznego ścigania i karania przestępstw na tle seksualnym dokonanych przez księży wobec osób małoletnich oraz zaostrzenia zakazu aborcji. Pomocna w wyjaśnianiu zjawiska jest koncepcja paniki moralnej, zakładająca, że w określonych sytuacjach w społeczeństwie następuje nagłe, niekontrolowane rozprzestrzenianie się niepokoju społecznego wywołanego poczuciem zagrożenia dla istotnych wartości. Dzięki wywoływaniu paniki moralnej możliwe jest wprowadzenie bardziej restrykcyjnych regulacji prawnych, większej kontroli społecznej czy też narzucenie jednej perspektywy moralnej. Badania koncentrują się na analizie czynników, przyczyniających się do wywoływania zjawiska, rekonstrukcji grup interesu zaangażowanych w wywoływanie zaniepokojenia oraz skutkach paniki moralnej dla społeczeństwa, a także sposobów w jakie elity symboliczne próbują zarządzać tymi procesami. W pracy wykorzystano interdyscyplinarne podejście, łącząc teorię socjologiczną i medioznawczą, aby uzyskać pełniejszy obraz dyskursów publicznych, roli mediów, elit symbolicznych i grup interesu, przebiegu panik moralnych i ich wpływu na tworzenie rozwiązań instytucjonalnych (polityk publicznych). W pracy stawiana jest teza, że polityki publiczne w Polsce dotyczące badanych zagadnień były kształtowane poprzez intencjonalne wywoływanie paniki moralnej w sferze publicznej przez różnych aktorów. Poszczególne strony sporów, dzięki stosowaniu metod zarządzania dyskursem, dążyły do przeforsowania swoich stanowisk, ale też narzucenia swojej wizji rzeczywistości i wprowadzenia zmian polityki publicznej. W badaniu stawiane są pytania badawcze o (i) rolę paniki moralnej w procesie formułowania i wdrażania polityki publicznej dotyczącej konkretnych problemów społecznych, (ii) znaczenie dyskursu w kształtowaniu polityk publicznych oraz jego cechy, (iii) interesariuszy/grup interesu, a także elity symboliczne zaangażowane w dyskurs publiczny. Główne hipotezy badawcze postawione w pracy dotyczą(pośrednio) wpływu przemian w mediach na (bezpośrednio) proces zmian w dyskursie publicznym, który skutkuje wybuchem panik moralnych. Biorąc pod uwagę znaczenie dyskursu publicznego dla powstawania i wygaszania panik moralnych prezentowane badania osadzone są w paradygmacie krytycznej analizy dyskursu, zgodnie z którym to język konstruuje świat społeczny i jednocześnie jest przez ten świat konstruowany. Badania potwierdziły, że polityki publiczne dotycząca badanych zjawisk były w Polsce kształtowane poprzez intencjonalne wywoływanie paniki moralnej w sferze publicznej przez różnych aktorów, w tym szeroko definiowane grupy interesu. Widoczne było rosnące zaniepokojenie społeczne systematycznie podsycane przez media, wynikające z poczucia zagrożenia dla uznawanych powszechnie wartości i zasad etycznych. Obawy i zaniepokojenie manifestowano nie tylko w debatach publicznych i zachowaniach w przestrzeni publicznej, ale też w sondażach. Potwierdzona została także hipoteza o fundamentalnym znaczeniu dyskursywnych przemian dla kontrolowania nastrojów społecznych i paniki moralnej. Język służy jako narzędzie do budowania granic i kreślenia linii dzielących społeczeństwo. Ostatecznie dyskurs przybrał w obydwu przypadkach charakter populistyczny i ideologiczny, w którym nie chodzi o porozumienie i wypracowanie skutecznych rozwiązań problemów, ale o prezentację swoich wartości i idei, wskazanie zagrożeń i potwierdzenie przynależności ideologicznej. W badanych przypadkach wpływ na powstanie i przebieg paniki moralnej miały przede wszystkim grupy interesu rozumiane szeroko, w tym głównie elity symboliczne, które w intencjonalny sposób chciały zwrócić uwagę społeczeństwa na dany problem społeczny i zagrożenie dla systemu wartości. Wpływ na wybuch paniki miała też olbrzymia oddolna mobilizacja społeczna. |
| dc.abstract.pl | The dissertation presents an analysis of the transformations of public discourse in Poland leading to a periodic intensification of social concern about two social problems: the effective prosecution and punishment of sexual crimes committed by priests against children and the tightening of the ban on abortion. Helpful in explaining this phenomenon is the concept of moral panic, which assumes that in certain situations in society, there is a sudden, uncontrolled spread of social anxiety caused by a sense of threat to important values. By inducing moral panic, it is possible to implement stricter regulations, greater social control, or impose a single moral perspective. The research focuses on analyzing the factors that contribute to triggering the phenomenon, reconstructing the interest groups involved in causing public concern and the effects of moral panics on society, as well as the ways in which symbolic elites attempt to manage these processes. The study uses an interdisciplinary approach, combining sociological and media studies theory to get a complete picture of public discourses, the role of the media, symbolic elites and interest groups, the trajectory of moral panics, and their impact on the creation of institutional solutions in the form of public policies. The research hypothesizes that public policies in Poland on the issues under study were shaped by the intentional creation of moral panics in the public sphere by various actors. The different parties to the disputes over the two issues, through the use of discourse management methods, sought to push through their positions, but also to impose their vision of reality and make changes to the public policy in question. The study poses research questions about (i) the role of moral panics in the process of formulating and implementing public policies on specific social problems, (ii) the importance of discourse in the formation of public policies and their characteristics, (iii) stakeholders/interest groups, and symbolic elites involved in public discourse. The main research hypotheses posed in the dissertation concern (indirectly) the impact of media transformations on (directly) the process of change in public discourse, which results in the outbreak of moral panics. Given the importance of public discourse for the emergence and extinction of moral panics, the presented research is embedded in the paradigm of critical discourse analysis, according to which language constructs the social world and is simultaneously constructed by this world. The research confirmed that public policies regarding the phenomena under study were shaped in Poland by the intentional creation of moral panics in the public sphere by various actors, including broadly defined interest groups. Growing public concern systematically fueled by the media was manifested, stemming from a sense of threat to commonly held values and ethical principles. Concern and anxiety were manifested in public debates, behavior in the public space, and polls. The hypothesis about the fundamental importance of discursive transformations for controlling public sentiment and moral panic was also confirmed. Language serves as a tool for building boundaries and drawing lines that divide society. Ultimately, the discourse takes on a populist and ideological character in both cases, in which the aim is not to reach an agreement and develop effective solutions to problems, but to present one's values and ideas, point out threats, and confirm ideological affiliation. The emergence and course of moral panics in both cases studied were influenced primarily by interest groups understood broadly, including mainly symbolic elites, who wanted to draw public attention to a given social problem and a threat to the value system in an intentional way. The outbreak of panic was also influenced by huge grassroots social mobilization. |
| dc.affiliation.department | Wydział Socjologii |
| dc.contributor.author | Strupiechowska, Monika |
| dc.date.accessioned | 2023-10-27T12:11:43Z |
| dc.date.available | 2023-10-27T12:11:43Z |
| dc.date.defence | 2023-11-08 |
| dc.date.issued | 2023-10-27 |
| dc.description.additional | Link archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/4730 |
| dc.description.promoter | Kurczewska, Urszula |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/4730 |
| dc.language.iso | pl |
| dc.rights | ClosedAccess |
| dc.subject.pl | KAD |
| dc.subject.pl | grupy interesu |
| dc.subject.pl | pedofilia |
| dc.subject.pl | aborcja |
| dc.subject.pl | polityka publiczna |
| dc.subject.pl | analiza dyskursu |
| dc.subject.pl | dyskurs publiczny |
| dc.subject.pl | panika moralna |
| dc.subject.pl | CDA |
| dc.subject.pl | interest groups |
| dc.subject.pl | pedophilia |
| dc.subject.pl | abortion |
| dc.subject.pl | public policy |
| dc.subject.pl | discourse analysis |
| dc.subject.pl | public discourse |
| dc.subject.pl | moral panic |
| dc.title | Paniki moralne w Polsce - artykulacja społecznego niepokoju czy wynik działania grup interesu? |
| dc.title.alternative | Moral panics in Poland - an articulation of social anxiety or the result of interest groups? |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |