An Ecocritical Inquiry into the Kantian Aspects of John Maxwell Coetzee's Animal Ethics

The aim of the dissertation is to demonstrate that John Maxwell Coetzee, a South African writer and literary critic, advocates the idea of animal ethics by challenging the socio-cultural reasons for people's ignorance of animal abuse and suffering. It is argued that Coetzee's main focus are literature and its property of stimulating a sympathetic insight into the perspectives of other beings, including animals. Basing on his claim that literature enhances the reader's morality, mainly by stimulating imagination and sympathy, it is also argued that Coetzee complies with the idea of Immanuel Kant, a Prussian philosopher, to constantly develop one's humanity through a moral treatment not only of people but also of animals. Similarly to Kant, Coetzee maintains that aesthetic experience, whether produced by nature or by art, can be conducive to one's moral improvement. The argument of the dissertation is that Coetzee mitigates Western speciesism by probing into the mythologies surrounding animality, especially those in the contemporary philosophical discourse. A particular emphasis is placed on his critique of rationalism, especially thought experiments, and on his view of literature as an effective, although unappreciated, means of reducing the human-animal ontological as well as cognitive dichotomy. It is claimed that the South African novelist challenges rationalism by recognizing the possibilities of the sympathetic imagination, a literary mode of introspecting others' points of view, thoughts, and feelings. Coetzee's understanding of the sympathetic imagination is compared to the Kantian idea of transcendental illusion, a means of granting reason's integrity by recognizing its claims as a priori valid. The study also relates Coetzee's animal ethics to the Kantian concepts of mutual reciprocity, disinterestedness, and aesthetic judgement. The dissertation is composed of six Chapters. The first two Chapters provide an overview of ecocriticism, environmental and animal philosophy, and Kantian ethics. Chapters III and IV discuss Coetzee's critique of rationalism, thought experiments, and philosophy's bias against non-rational modes of cognitive insight. Chapters V and VI investigate Coetzee's idea of the sympathetic imagination and his notion of weakly anthropocentric animal ethics. The dissertation concludes by arguing that Coetzee's animal ethics is based on people's ability to appreciate the value of life, both human and animal. *** Rozprawa ma na celu zbadanie sposobu, w jaki John Maxwell Coetzee, południowoafrykański pisarz i krytyk literacki, podważa społeczno-kulturowe uwarunkowania ludzkiej obojętności na wykorzystywanie i cierpienie zwierząt, opowiadając się tym samym za ideą etyki zwierząt. Głównym punktem wyjścia podjętej argumentacji jest twierdzenie Coetzee'ego, że literatura, dzięki działaniu na wyobraźnię, może rozbudzić współczucie nie tylko do ludzi lecz również do zwierząt, a przez to przyczynić się do podniesienia moralnego statusu zwierząt. W oparciu o to twierdzenie, Coetzee'owskie podstawy etyki zwierzęcej są zestawione z zaleceniem Immanuela Kanta, aby doskonalić swe człowieczeństwo przez traktowanie zwierząt tak, jakby podlegały takiemu samemu prawu moralnemu jak człowiek. Podobnie do Kanta, Coetzee utrzymuje, że wrażenia estetyczne, powstałe w zetknięciu tak z naturą jak i ze sztuką, mogą przyczynić się do moralnego rozwoju człowieka. Istotą etyki zwierząt, na której skupia się rozprawa, jest zatem Kantowski nakaz dążenia do perfekcji, między innymi przez doskonalenie swej moralności. W rozprawie poddana analizie jest próba złagodzenia zachodniokulturowej dyskryminacji gatunkowej (speciesism), podjęta przez Coetzee'ego wraz z jego krytyką pod adresem współczesnego dyskursu filozoficznego, a także przy okazji jego sprzeciwu wobec pomniejszania roli uczuć i wyobraźni w argumentacji na rzecz etycznego traktowania zwierząt. Szczegółowej analizie poddane są krytyka racjonalizmu, przede wszystkim w kontekście wagi, jaką przypisuje się tzw. eksperymentom myślowym, oraz sposób, w jaki Coetzee redefiniuje wywodzące się z romantyzmu pojęcie współczującej wyobraźni (sympathetic imagiantion), czyli literackiego wglądu w myśli i doznania opisywanych istot, a także to, jak owa redefinicja może wpłynąć na uwrażliwienie ludzi na krzywdę zwierząt. W dalszej części rozprawy, przedstawiona reinterpretacja współczującej wyobraźni porównana jest z kantowskim pojęciem pozoru transcendentalnego, czyli założenia, że idee rozumu są a priori prawdziwe i spójne z empirycznym obrazem świata. Rozprawa podzielona jest na sześć rozdziałów. Dwa pierwsze rozdziały stanowią przegląd dotychczasowych badań w dziedzinie ekokrytyki, filozofii środowiska oraz etyki Kanta w odniesieniu do studiów nad zwierzętami (animal studies). Analiza Coetzee'owskiej krytyki racjonalizmu, eksperymentów myślowych oraz małej wartości poznawczej, jaką przypisuje się wyobraźni i uczuciom, stanowi treść rozdziałów trzeciego i czwartego. Rozdziały piąty i szósty naświetlają stosunek Coetzee'ego do roli współczującej wyobraźni w formowaniu wrażliwości na cierpienie zwierząt oraz do etyki zwierząt w ujęciu tzw. słabego antropocentryzmu, tj. jednego z nurtów w filozofii praw zwierząt będącego próbą połączenia założeń etyki ogólnej i zwierzęcej. Końcowym wnioskiem rozprawy jest twierdzenie, że etyka zwierząt według Coetzee'ego opiera się na ludzkiej zdolności do poszanowania życia, tak ludzkiego jak zwierzęcego.