Ptak w klatce. Państwa rozwoju nieliberalnego w erze globalizacji.

Celem niniejszej pracy magisterskiej jest zakwestionowanie uniwersalności liberalnej wizji historii gospodarczej i politycznej, głoszącej, że nowoczesny rozwój gospodarczy jest w nieunikniony sposób związany z wolnością gospodarczą i polityczną – tj., że na dłuższą metę nie może postępować w warunkach autorytaryzmu politycznego i daleko posuniętej interwencji państwa w gospodarkę. Autor nie kwestionuje, że wiele państw świata faktycznie rozwinęło się w warunkach liberalizmu politycznego i gospodarczego, przedstawia jednak przypadki alternatywnych modeli rozwoju „nieliberalnego”. W szczególności mowa tu o państwach idących pod prąd trendów neoliberalnej globalizacji, tj. w przedziale czasowym 1980–2019. W celu wyjaśnienia tego fenomenu konieczny jest aparat teoretyczny, konstruowany w rozdziale pierwszym. W oparciu o wyniki badań czołowych historyków, ekonomistów, politologów i socjologów autor pracy oferuje alternatywną wobec liberalnej teorię i historię industrializacji. Kluczową rolę odgrywa pojęcie „developmental state” – państwa prorozwojowego, stworzone przez badaczy na opisanie fenomenu tzw. azjatyckich tygrysów w okresie zimnej wojny. Następnie w rozdziale drugim autor wykorzystuje jako źródła historyczne wskaźniki rozwoju gospodarczego i demokratyzacji, na bazie których przeprowadza selekcję państw odnoszących we wskazanym przedziale czasowym sukces rozwojowy w warunkach politycznego autorytaryzmu. Finalnie w rozdziale trzecim modele rozwojowe wskazanych państw są szczegółowo analizo-wane, w celu pogłębionego zrozumienia fenomenu „rozwoju nieliberalnego”. Praca kończy się refleksją nad wynikami badań oraz spekulacją nad możliwymi ich implikacjami dla szerszej historii gospodarczej.

The purpose of this master's thesis is to question the universality of the liberal vision of economic and political history, which claims that modern economic development is necessarily connected with the economic and political freedom — that in the long run it cannot progress under the conditions of political authoritarianism and extensive state intervention in the economy. The author does not deny that numerous countries have indeed developed within the framework of political and economic liberalism. He does instead present the cases of the alternative 'illiberal' development models. In particular, the focus is on the states that have gone against the trends of neoliberal globalization during the period 1980–2019. The first chapter establishes a theoretical framework needed to explain this phenomenon. Based on the research findings of leading historians, economists, political scientists, and sociologists, the author offers a theory and history of industrialization, which constitutes an alternative to the liberal perspective. A key concept in this analysis is the 'developmental state', a term created by the scholars to describe the phenomenon of so-called Asian Tigers during the Cold War. In the second chapter the author employs the indicators of economic development and democratization as historical sources, using them as a basis for selecting countries that achieved developmental success within the specified timeframe under the conditions of political authoritarianism. Finally in the third chapter the developmental models of the selected countries are analyzed in detail to gain a deeper understanding of the phenomenon of 'illiberal development'. The thesis concludes with the reflections on the research findings and speculation on their possible implications for broader economic history.