The separation of Oman and Zanzibar after 1856: British imperial policy, two Arab states and their elites

Autor
Żbik, Sebastian
Promotor
Pawełczak, Marek
Data publikacji
2024-09-27
Abstrakt (PL)

Do 1856 r. Zanzibar był częścią Omanu, ale w wyniku konfliktu sukcesyjnego dokonał secesji od Omanu, potwierdzonej brytyjskim arbitrażem w 1861 r. Od tego momentu oba obszary zaczęły funkcjonować osobno, a jedna dotąd elita zaczęła ulegać podziałowi. Rozprawa doktorska analizuje relacje między tymi krajami i ich arabskimi elitami od podziału w 1856 r. do upadku Sułtanatu Zanzibarskiego w 1964 r., wskazując, które więzi pomiędzy nimi przetrwały, a które zmieniły się lub zostały zerwane. Analiza ta uwzględnia wpływ dwóch różnych ośrodków władzy, jednego w Omanie, a drugiego w Zanzibarze, a także rolę brytyjskiej polityki kolonialnej na relacje między tymi dwoma państwami i ich elitami. Przedmiotem analizy są kontakty polityczne i prywatne władców, rodziny panującej i arabskich elit obu krajów. Ponadto rozprawa zajmuje się związkami religijnymi i kulturalnymi pomiędzy Omanem i Zanzibarem. Istotną częścią doktoratu jest też badanie planów i działań brytyjskich urzędników w obu krajach. Doktorat opiera się na różnorodnym materiale źródłowym, obejmującym brytyjskie i arabskie archiwalia oraz dane uzyskane z wywiadów z Omańczykami pochodzenia zanzibarskiego. Pierwsza część pracy koncentruje się na politycznym zaangażowaniu Wielkiej Brytanii w podział Omanu i Zanzibaru i jego utrzymanie. Druga część analizuje reformy prawne i instytucjonalne przeprowadzone w Omanie i Zanzibarze po 1890 r. oraz zaangażowanie brytyjskich urzędników w kontakty omańskich elit. Ostatnia część rozprawy bada wpływ brytyjskiej polityki imperialnej na więzi religijne i tożsamość obu elit. Rozprawa doktorska wskazuje, że brytyjska polityka odegrała decydującą rolę w procesie separacji Omanu i Zanzibaru. Brytyjczycy nie tylko odpowiadali za zatwierdzenie secesji Zanzibaru od Omanu, ale również za utrzymanie tego stanu rzeczy. Jednocześnie doktorat udowadnia, że brytyjska polityka w relacjach pomiędzy Oman i Zanzibarem nie zawsze była prowadzona konsekwentnie i skutecznie, a część z brytyjskich decyzji nie tylko nie służyła pogłębieniu separacji obu krajów, ale wręcz sprzyjała utrzymaniu przez nich kontaktów. Najważniejszym jednak źródłem łączności pomiędzy Omanem i Zanzibarem były arabskie elity obu krajów, szczególnie środowiska związane z imamatem ibadyckim i arabskim nacjonalizmem. To one odpowiadały za próby ponownego zjednoczenia obu krajów oraz starały się utrzymać polityczne i kulturalne powiązania pomiędzy nimi. W efekcie oba kraje zachowały wzajemne związki aż do 1964 r. Mimo to relacje obu elit uległy istotnym zmianom spowodowanym procesem modernizacji Zanzibaru i odmiennych stylem życia jego arabskiej elity.

Abstrakt (EN)

Prior to 1856, Zanzibar was a part of Oman. However, due to a succession conflict, it seceded from Oman, which was confirmed by British arbitration in 1861. From this point onwards, the two areas began to function separately, and one hitherto elite began to split. This dissertation analyses the relationship between the two countries and their Arab elites from the 1856 split until the fall of the Sultanate of Zanzibar in 1964, identifying which ties between the two survived and which changed or were severed. The analysis considers the impact of two different centres of power, one in Oman and the other in Zanzibar, and the role of British colonial policy on the relationship between the two states and their elites. The political and private contacts of the rulers, the ruling family and the Arab elites of the two countries are analysed. In addition, the dissertation also deals with religious and cultural ties between Oman and Zanzibar. A study of the plans and actions of British officials in both countries is also an important part of the work. The dissertation is based on a variety of source materials, including British and Arabic archives and data obtained from interviews with Omanis of Zanzibar origin. The first part of the work focuses on Britain’s political involvement in the partition of Oman and Zanzibar and its subsequent maintenance. The second part examines the legal and institutional reforms carried out in Oman and Zanzibar after 1890 and the involvement of British officials in Omani elite contacts. The final part of the dissertation investigates the impact of British imperial policies on the religious ties and identities of the two elites. The dissertation shows that British policy played a decisive role in the separation of Oman and Zanzibar. The British were not only responsible for approving the secession of Zanzibar from Oman but also for maintaining it. At the same time, the doctoral thesis reveals that British policy in the relationship between Oman and Zanzibar was not always consistent and effective. In fact, some of the British decisions taken did not contribute to deepening the separation of the two countries but rather encouraged them to preserve contact. The most significant source of connectivity between Oman and Zanzibar was the Arab elites of both countries, particularly those associated with the Ibadhi imamate and Arab nationalism. They were responsible for attempts to reunite the two countries and sought to maintain political and cultural links between them. As a result, the two countries retained mutual ties until 1964. Nevertheless, the relationship between the two elites underwent significant changes due to Zanzibar’s modernisation process and the different lifestyles of its Arab elite.

Słowa kluczowe PL
man
Zanzibar
arabskie elity
brytyjski kolonializm
podział
region Oceanu Indyjskiego
historia polityczno-społeczna
XIX i XX wiek
Inny tytuł
Separacja Omanu i Zanzibaru po 1856 roku: brytyjska polityka imperialna, dwa państwa arabskie i ich elity
Data obrony
2024-10-07
Licencja otwartego dostępu
Dostęp zamknięty