Praca doktorska
Miniatura
Pliki
MGajek_rec_MBanko.pdf4.56 MB
MGajek_rec_IBartoszewicz.pdf4.43 MB
MGajek_doktorat.pdf2.85 MB
Licencja
ClosedAccessDostęp zamknięty
 

Mechanizmy integracji jidyszyzmów w polszczyźnie w świetle badań lingwistyki kontaktów językowych

Uproszczony widok
dc.abstract.plNiniejsza rozprawa doktorska jest próbą zastosowania stosunkowo nowej metodologii lingwistyki kontaktowej w badaniach zapożyczeń leksykalnych z języka jidysz w polszczyźnie i opisania regularnych zjawisk fonologicznych, morfologicznych, słowotwórczych i semantycznych, towarzyszących procesowi ich integracji. Dzięki temu, jako studium egzemplaryczne, wnosi ona też szereg ustaleń i hipotez na temat przenikania wyrazów z języka mniejszościowego do dominującego języka większości. Omówienie tematu rozpoczęto, zgodnie z metodologią lingwistyki kontaktowej, od nakreślenia historyczno socjologicznych warunków kontaktów między Polakami a Żydami. Dzięki temu ustalono czynniki pozajęzykowe, które mogły wpływać na przejmowanie i rozwój jidyszyzmów w polszczyźnie, oraz kanały ich transmisji do języka biorcy. Tym zagadnieniom poświęcony jest Rozdział I. W Rozdziale II wprowadzone zostały stosowane w pracy ustalenia teoretyczne lingwistyki kontaktowej. W oparciu o nie sporządzono ramę teoretyczno metodologiczną, strukturyzującą dalsze rozważania. Jej podstawą stał się cykl rozwojowy zapożyczenia leksykalnego, obejmujący etap jego introdukcji, kiedy pojawia się ono w okazjonalnych przełączeniach kodu, adaptacji, tj. przejęcia przez monolingwalny segment społeczeństwa, i adaptacji, czyli włączenia do systemu języka biorcy na prawach leksyki rodzimej. Rozdział III ma charakter koniecznej dygresji, w której opisuje się problemy badawcze związane z identyfikacją jidyszyzmów w obrębie tzw. słownictwa żydowskiego. W szczególności omawia się test formalny, służący odróżnianiu jidyszyzmów od germanizmów. Dyskutuje się też, w świetle kryteriów rzeczonego testu, etymologie wybranych wyrazów uznawanych do tej pory za (potencjalne) jidyszyzmy, a także kilku nowo zidentyfikowanych zapożyczeń. Omówieniu zauważonych w przebadanym materiale regularnych mechanizmów integracyjnych w zakresie fonetyki i fonologii, morfologii oraz semantyki poświęcony jest Rozdział IV. Opis przemian, jakim podlegały jidyszyzmy w polszczyźnie, każdorazowo podzielono na etapy introdukcji oraz adaptacji/asymilacji. Osobny podrozdział poświęcono też rozwojowi utworzonych przez jidyszyzmy rodzin wyrazowych, którą uznaje się za jeden z podstawowych wykładników asymilacji. W ostatnim rozdziale pracy przedstawia się podsumowanie zauważonych tendencji rozwojowych jidyszyzmów w polszczyźnie. Równocześnie podejmuje się próbę wyprowadzenia wniosków ogólnojęzykoznawczych na temat wpływu języków zdominowanych na dominujące w sytuacji długotrwałego i intensywnego kontaktu.
dc.affiliation.departmentWydział Neofilologii
dc.contributor.authorGajek, Michał
dc.date.accessioned2019-06-27T14:51:14Z
dc.date.available2019-06-27T14:51:14Z
dc.date.defence2019-07-05
dc.date.issued2019-06-27
dc.description.additionalLink archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/3434
dc.description.promoterGeller, Ewa
dc.identifier.urihttps://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/3434
dc.language.isopl
dc.rightsClosedAccess
dc.subject.plintegracja
dc.subject.plzapożyczenia leksykalne
dc.subject.plkontakt językowy
dc.subject.plpolski
dc.subject.pljidyszyzmy
dc.subject.pljidysz
dc.titleMechanizmy integracji jidyszyzmów w polszczyźnie w świetle badań lingwistyki kontaktów językowych
dc.typeDoctoralThesis
dspace.entity.typePublication