Znaleziska monet rzymskich z kręgu zachodniobałtyjskiego

Zachodniobałtyjski krąg kulturowy znajdował się w okresie wpływów rzymskich i Wędrówek Ludów na północno-wschodnich peryferiach Barbaricum. Obejmował swym zasięgiem Pojezierze Mazurskie, i Półwysep Sambijski oraz dorzecze dolnego Niemna i Mierzeją Kurońską. Podstawowym zadaniem pracy była analiza czasu, kierunku oraz charakteru napływu monet rzymskich (głównie dużych brązów – sesterców) na tereny zachodniobałtyjskiego kręgu kulturowego. Istotnym zadaniem było także zbadanie kontekstów występowania monet rzymskich i co się z tym wiąże ich funkcji w lokalnych społecznościach w późnym okresie wpływów rzymskich. Punktem wyjścia do tych studiów stał się inwentarz monet, z ich określeniami katalogowymi oraz odtworzonymi zespołami archeologicznymi, w jakich występowały. Monety rzymskie, w przeważającej mierze duże, mosiężne sesterce napływające na tereny zachodniobałtyjskie stanowiły ekwiwalent w zamian za bursztyn. Fakt, iż odkrywane są najczęściej w grobach, nierzadko zaopatrzone w otworek lub uszko, sugeruje, że część z nich miała funkcję ozdoby czy amuletu. Część z nich uległa z pewnością przetopieniu, w celu wyprodukowania ozdób odpowiadających lokalnym gustom. Monety gromadzone w formie skarbów mogły być wyrazem prestiżu ich posiadacza. Na podstawie analizy puli monet występującej na terenie kręgu zachodniobałtyjskiego i jej porównania do puli brązów znanej z Imperium Rzymskiego i Barbaricum odtworzone zostały kierunki napływu monet rzymskich nad Bałtyk. Analiza kontekstów grobowych przyniosła też odpowiedź na pytanie o czas napływu i depozycji monet rzymskich w grobach a tym samym czasu ich użytkowania.

The West Balt Culture Circle was is placed on the north-east periphery of Barbaricum; it covered the Lake District of Mazury, Sambian Peninsula, the basin of the Lower Neman river and the Kuronian Lagoon. The territory of West Balt settlement, on the south-eastern coast of the Baltic, is a region exceptional for the entire European Barbaricum. First of all, it has rich deposits of amber; these were exploited during the Roman Period. Next, the region has produced a remarkable number of finds of large Roman bronze coins, unlike anywhere else. These are sestertii, issues from the time of the Flavian emperors until mid-3rd c. It is characteristic that the bronze coins – issued by the central mint in the city of Rome – are practically the only finds of Roman coinage here. The major task of these thesis was to establish when and from which direction had all these bronze issues come into the Baltic region. Very important was also to examine the context of finds these coins within the Baltic settlement and of course the function of these finds once they reached into the hands of the West Balts in the Late Roman Period. The starting point of these analysis is the coin-finds inventory, where all the coins, determined according to modern catalogues if possible, are presented with their context. The bronze Roman coins (sestertii) where used as equivalent for amber. The fact, that some of them has loops or small holes means, that they were treated as a jewel or amulets. A great amount of the coins should have been melted down to gain the messing (orichalcum), in order to produce local jewels (brooches, armbands etc.). The coins collected as big hoards could have pointed out to the prestige of their owner. The analysis of the bronze coins found on the West Balt territory and their comparison to the coins found in the Roman Empire and Barbaricum the directions of the influx into Baltic region was established. The analysis of the grave contexts gave the answer about the time of their deposition in graves and the time of their being in use.