Odpowiedzialność karna żołnierzy za przestępstwa popełnione podczas użycia Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej poza granicami państwa

Streszczenie rozprawy doktorskiej „Odpowiedzialność karna żołnierzy za przestępstwa popełnione podczas użycia Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej poza granicami państwa” mgr Wojciecha MENDEL. Polscy żołnierze od wielu lat uczestniczą w operacjach militarnych prowadzonych przez Organizacje Narodów Zjednoczonych, Unię Europejską, Pakt Północnoatlantycki czy inne koalicje utworzone ad hoc przez społeczność międzynarodową. Konsekwencją podjętych decyzji politycznych o zaangażowaniu Sił Zbrojnych RP w międzynarodowe operacje militarne jest kierowanie żołnierzy w regiony świata targane gwałtownymi konfliktami społecznymi z wojną włącznie. Dla żołnierzy oznacza to nie tylko przemieszczenie geograficzne, ale i istotną zmianę wiążących ich uwarunkowań prawnych, uzyskują oni, bowiem kompetencje do stosowania siły wojskowej podczas prowadzonych działań bojowych i sami stają się legalnym obiektem ataku przeprowadzanego przez przeciwną stronę konfliktu zbrojnego. Dlatego w pracy przeprowadzono analizę uwarunkowań prawno-karnych działań zbrojnych prowadzonych poza granicami państwa. Badaniu poddano normy prawne kształtujące zasady odpowiedzialności karnej żołnierzy w sposób odmienny od zasad powszechnych. W wyniku analizy przystawalności przepisów krajowego prawa karnego wojskowego do warunków, w których prowadzone są międzynarodowe operacje militarne zidentyfikowano potrzebę zmian w przepisach prawa karnego wojskowego w zakresie dwóch kontratypów - rozkazu oraz ostatecznej potrzeby. Natomiast badając normy określające zasady ponoszenia odpowiedzialności karnej za naruszenia prawa wojennego, wykazano istnienie wady niedookreśloności krajowych przepisów kryminalizujących zbrodnie wojenne i ich rozbieżność z przepisami Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego. Dowiedziono, iż źródłem niedookreśloności przepisów z rozdziału XVI k.k. jest przyjęta w prawie krajowym metoda implementacji postanowień międzynarodowego prawa karnego oparta na generalnym odwołaniu do prawa międzynarodowego. Komparacja metod, którymi posłużyli się legislatorzy w innych państwach przenosząc normy międzynarodowego prawa karnego do wewnętrznych systemów prawnych wskazała metody kryminalizacji, których zastosowanie pozwoliłoby zredukować dysfunkcje występujące w krajowych regulacjach kryminalizujących zbrodnie prawa międzynarodowego. The abstract of PhD dissertation ‘The Criminal liability of deployed polish soldiers’ written by Wojciech MENDEL. For many years, Polish soldiers have taking part in military operations conducted by The United Nations, The European Union, The North Atlantic Treaty Organization and coalitions ad hoc as created by international communities. As a consequence of political decisions regarding the engagement The Polish Armed Forces into international military operations - polish troops are deployed to conflict zones. This situation means that soldiers are displaced not only geographically, but they are bounded by a differing legal framework. Soldiers have right to use a military force whilst conducting hostilities and could be lawfully attacked by an opposing side of armed conflict. This dissertation is focused on investigating the criminal law framework of military operations executed outside the polish state therefor; both domestic military criminal law and international criminal law were examined as the two main factors which modify universal principles of criminal responsibility in battlefield environments. The main research conclusion found that the method of implementation of war crimes into polish criminal law through a general and open-ended reference to international law to face, prove to be insufficient in regard to the principle of legality and thereby caused gaps between the Rome Statute and domestic law. By comparison, the number of ways in which other states defined core international crimes within their jurisdictions dissertation, identified different options which are open to the domestic legislator. Additionally the research leads to the recommendations of a few other minor changes in military criminal law.