Dowód prima facie w procesie cywilnym

Przedmiotem rozprawy doktorskiej jest kompleksowa analiza problematyki dowodu prima facie na gruncie polskiego prawa procesowego cywilnego. Celem dysertacji jest zajęcie stanowiska wobec zaprezentowanych w doktrynie i judykaturze koncepcji oraz przedstawienie własnego poglądu na temat charakteru prawnego tytułowego zagadnienia. W pracy podjęto próbę wyjaśnienia relacji pomiędzy dowodem prima facie a zasadą swobodnej oceny dowodu oraz ciężarem dowodu. Opracowanie obejmuje również rozważania na temat zależności i różnic pomiędzy dowodem prima facie a innymi mechanizmami z zakresu prawa dowodowego, z którymi jest lub potencjalnie mógłby być on utożsamiany. Dotychczasowe wywody doktrynalne rozbudowane zostały o kwestie zaskarżalności i subsydiarności stosowania omawianego zagadnienia. Chcąc uwidocznić praktyczny aspekt publikacji, poruszony został również wpływ dowodu prima facie na przebieg procesu cywilnego, a w szczególności czynności sądu i stron w postępowaniu dowodowym. Rozprawa składa się z dziewięciu rozdziałów, poprzedzonych wstępem i zwieńczonych wnioskami końcowymi Rozdział pierwszy dotyczy pojęcia „dowodu”. Opisana w nim została ewolucja historyczna tej nazwy i poszczególne supozycje w jakich jest ona używana. Rozdział ten zamknięto ustaleniem materialnej definicji „dowodu”, która stanowiła punkt wyjścia do wyjaśnienia w dalszej części pracy charakteru prawnego „dowodu” określonego mianem „prima facie”. W rozdziałach od drugiego do piątego przedstawione zostały kluczowe zagadnienia z zakresu prawa dowodowego, które nieodłącznie wiążą się z przedmiotem pracy. Konieczność poczynienia pewnych uwag wprowadzających wynikała z bliskiego związku dowodu prima facie z innymi instytucjami z zakresu prawa dowodowego, które nie mają legalnej definicji a bywają w teorii i praktyce stosowania prawa różnie postrzegane. Fragmenty te wskazują także na przyjętą konwencję, przez pryzmat której stawiane są dalsze tezy w kolejnych częściach pracy. Rozdział szósty obejmuje analizę historyczną dowodu prima facie na gruncie krajowym i analizę porównawczą z dowodem prima facie na gruncie systemów prawa niemieckiego oraz common law. Do porównania wybrane zostały powyższe jurysdykcje, albowiem wyłącznie w nich doktryna upatruje pierwowzoru rodzimego dowodu prima facie. Rozdział siódmy opisuje funkcjonujące w polskiej doktrynie koncepcje dowodu prima facie i stawiane pod ich adresem zarzuty. W rozdziale ósmym zaprezentowany został przegląd krajowego orzecznictwa poruszającego omawianą tematykę z uwzględnieniem rozbicia na poszczególne koncepcje oraz podstawy faktyczne sporu. Ostatni rozdział pracy stanowi zwieńczenie dysertacji. Prezentuje on autorski pogląd na temat dowodu prima facie oraz odnosi się do dotychczasowego dorobku doktrynalnego i stawianych pod adresem poszczególnych koncepcji zarzutów. Zawiera on także porównanie z innymi mechanizmami dowodowymi opisanymi w poprzednich rozdziałach pracy i wyjaśnia zależności pomiędzy dowodem prima facie oraz swobodną oceną dowodu i ciężarem dowodu. W tym miejscu podjęte zostały także rozważania na temat jego zaskarżalności i subsydiarnego charakteru.

The subject of the dissertation is a comprehensive analysis of the issue of proof prima facie on the grounds of Polish civil procedural law. The aim of the dissertation is to take a stance on the concepts presented in the doctrine and jurisprudence and to present one's own view on the legal nature of the title issue. The dissertation attempts to clarify the relationship between prima facie evidence and the principle of free assessment of evidence and the burden of proof. The study also includes a consideration of the relationship and differences between prima facie evidence and other mechanisms of the law of evidence with which it is or could potentially be equated. The previous doctrinal arguments are expanded to include the questions of contestability and subsidiarity in the application of the issue at hand. In order to make the practical aspect of the publication more visible, the impact of prima facie evidence on the course of a civil trial and, in particular, the actions of the court and the parties in evidence proceedings is also addressed. The dissertation consists of nine chapters, preceded by the introduction and followed by conclusions Chapter one deals with the concept of 'evidence'. It describes the historical evolution of this term and the various suppositions in which it is used. The chapter closed by setting out the substantive definition of 'evidence', which formed the starting point for explaining later in the work the legal nature of 'evidence' referred to as 'prima facie'. Chapters from two to five set out the key issues in the law of evidence that are inherent in the subject matter of the work. The necessity to make some introductory remarks arose from the close relationship between prima facie evidence and other institutions of the law of evidence, which do not have a legal definition and are sometimes perceived differently in the theory and practice of applying the law. These excerpts also indicate the convention adopted, through the prism of which further theses in the following sections of the thesis are posited. The sixth chapter includes a historical analysis of prima facie evidence on domestic grounds and a comparative analysis with prima facie evidence under the German and common law legal systems. The above-mentioned jurisdictions have been chosen for comparison, as only in them is the doctrine of the prototype of domestic prima facie evidence recognised. The seventh chapter describes the concepts of prima facie evidence functioning in the Polish doctrine and the objections raised against them. The eighth chapter presents an overview of the domestic case law dealing with the discussed subject matter, including a breakdown into individual concepts and factual grounds for the dispute. The last chapter of the thesis is the culmination of the dissertation. It presents the author's view on the issue of prima facie evidence and refers to the existing doctrinal work and the objections raised against particular concepts. It also includes a comparison with the other evidentiary mechanisms described in the previous chapters of the dissertation and explains the relationship between prima facie evidence and the free assessment of evidence and the burden of proof. Consideration of its contestability and subsidiarity is also undertaken here.