Praca doktorska
Licencja
Dostęp zamkniętyZachowania komunikacyjne dzieci z autyzmem dziecięcym
| dc.abstract.pl | W pracy podjęto próbę opisu kompetencji komunikacyjnej dzieci z autyzmem dziecięcym w wieku przedszkolnym. Została ona oparta na materiale zebranym w latach 2010-2013 w Specjalnym Ośrodku Rewalidacyjno-Wychowawczym dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Malborku. Celem prezentowanych badań jest opis i analiza zachowań komunikacyjnych dzieci z autyzmem dziecięcym oraz ukazanie wpływu zaburzeń w obrębie kompetencji komunikacyjnej na realizację funkcji komunikacyjnej wypowiedzi. Warunkiem dobrego opisu zachowań komunikacyjnych dzieci z autyzmem była indywidualna, szczegółowa obserwacja. W badaniu wzięło udział 4 dzieci z diagnozą autyzmu dziecięcego. Obserwacje przeprowadzono w warunkach naturalnych, podczas pobytu w SORW w Malborku. Praca składa się z siedmiu rozdziałów. Trzy pierwsze rozdziały mają charakter teoretyczny i dotyczą zagadnień związanych z: kompetencją komunikacyjną – jej składnikami i właściwościami; kształtowaniem się kompetencji komunikacyjnej u dzieci oraz zachowaniami komunikacyjnymi dzieci z autyzmem w świetle literatury przedmiotu. Wprowadzenie do badań własnych oraz założenia badawcze rozprawy, jak również szczegółowa charakterystyka wszystkich objętych badaniem dzieci znajdują się w rozdziale czwartym. W pozostałych dwóch rozdziałach zamieszczono wyniki przeprowadzonych badań własnych. Analizując zachowania komunikacyjne dzieci z autyzmem dziecięcym, szczegółowo przyjrzałam się takim zjawiskom, jak: echolalie, stereotypie językowe, powtarzające się aktywności językowe, trudności z używaniem zaimków osobowych oraz niezwykłe, osobliwe używanie słów. W pracy podjęłam również próbę opisu kompetencji komunikacyjnej badanych dzieci oraz określenia stopnia i charakteru deficytów kompetencji komunikacyjnej w autyzmie. W przeważającej części podział kompetencji komunikacyjnej na poszczególne typy odpowiada stratyfikacji zaproponowanej przez Kingę Kuszak (2011). Analiza obejmuje: kompetencję werbalną, umiejętności interakcyjne, kompetencję społeczno-kulturową, kompetencję pragmatyczną, kompetencję emocjonalną, kompetencję poznawczą i symboliczną, kompetencję metakomunikacyjną oraz korekcyjną (korygującą). Przeprowadzone obserwacje wskazały, iż zaburzenia w obrębie kompetencji komunikacyjnej wpływają na realizację funkcji komunikacyjnej wypowiedzi. Na kształt wypowiedzi produkowanych przez dzieci wpływało wiele czynników. Objęte badaniem dzieci zasadniczo chciały się komunikować z innymi ludźmi, jednakże to, czy były zrozumiane w dużej mierze zależało od odbiorcy. Istotnym czynnikiem, dla którego dzieci decydowały się na kontakt była możliwość realizacji własnych potrzeb. Sposoby komunikacji poszczególnych dzieci różniły się między sobą. Porozumienie z dziećmi z autyzmem dziecięcym jest możliwe, ale dopiero po dokładnym poznaniu ich sposobów komunikacji. Na funkcję komunikacyjną wypowiedzi w znaczący sposób wpływały nieprawidłowości w obrębie kompetencji językowej. Podstawą wielu problemów obserwowanych w mowie objętych badaniem dzieci było powtarzanie. Granice pomiędzy poszczególnymi nieprawidłowościami obecnymi w mowie objętych badaniem dzieci są często niezbyt ostre. Jednym z analizowanych zjawisk były echolalie. Biorąc pod uwagę dokładność odtworzenia wyróżniłam w obrębie dwóch rodzajów echolalii 2 podtypy: echolalie odroczone dokładne i niedokładne oraz echolalie natychmiastowe dokładne i niedokładne. Duży wpływ na umiejętności komunikacyjne objętych badaniem dzieci miała również edukacja i pobyt w Specjalnym Ośrodku Rewalidacyjno-Wychowawczym. Summary of PhD Thesis Communication behaviours of children with autism In this thesis I have tried to describe the communicative competence of pre-school children with autism. This work is based on material gathered between 2010-2013 in a centre specialising in the rehabilitation and education of children and young people with autism in Malbork. The aim of the presented studies is to describe and analyse the communicative behaviours of children with autism. Additionally, its goal is to show how the difficulties in the area of communicative competence influence the communicative function of utterance. In order to describe the communicative behaviours I had to thoroughly observe the children individually. Four children with a diagnosis of autism took part in the study. The study took place in the above-named centre where the children were observed during their normal activities. The thesis has seven chapters. The first three chapters deal with theoretical matters and issues connected with: communicative competence – its components and characteristics; how communicative competence is developed in children in typical populations as well as how communicative behaviours in children with autism are depicted according to autism-specific literature. The fourth chapter focusses on an introduction to my own research as well as stating the assumptions of the thesis. It also deals with the detailed characteristics of all the children taking part in the study. The remaining two chapters deal with the results of my study. Whilst analysing the communicative behaviours of children with autism, I undertook a detailed analysis of such events as: echolalia, stereotypical language, repetitive use of language, difficulty with personal pronouns and unusual use of language. In my thesis, I described the communicative competence of the children I studied and the degree and type of difficulty encountered. In the greater part the division of the communicative competence into specific parts is based on the classification by Kinga Kuszak (2011). The analysis describes the following areas of competence: verbal, interactive, socio-cultural, pragmatic, emotional, cognitive, symbolic, metacommunicative and self-corrective. The results show that the deficits in communicative competence influence the function of communication. Many elements influenced how the children produced their utterances. The children included in the study wanted to communicate with other people, however, whether they were understood, depended to a large degree, on the listener. An important factor compelling children to communicate was the opportunity to have their wishes met. The types of communication used by the specific children were variable. It is possible to communicate with autistic children, but only after learning their specific mode of communication. Errors in the use of language to a large degree influenced the function of communication. The basis of many of the problems observed was repetition. Echolalia was one of the areas I analysed. Looking at the accuracy of echolalic utterances I was able to identify two subtypes: exact and non-exact delayed echolalia, and, exact and non-exact immediate echolalia. The communicative abilities of these children were also largely influenced by their education and time spent in the afore-mentioned centre. |
| dc.affiliation.department | Wydział Polonistyki |
| dc.contributor.author | Sadowska, Elżbieta |
| dc.date.accessioned | 2016-05-12T14:21:15Z |
| dc.date.available | 2016-05-12T14:21:15Z |
| dc.date.defence | 2016-05-24 |
| dc.date.issued | 2016-05-12 |
| dc.description.promoter | Porayski-Pomsta, Józef |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/1543 |
| dc.language.iso | pl |
| dc.rights | ClosedAccess |
| dc.subject.en | communication |
| dc.subject.en | echolalia |
| dc.subject.pl | stereotypy |
| dc.subject.pl | autism |
| dc.subject.pl | communicative competence |
| dc.subject.pl | stereotypie |
| dc.subject.pl | komunikacja |
| dc.subject.pl | echolalia |
| dc.subject.pl | autyzm |
| dc.subject.pl | kompetencja komunikacyjna |
| dc.title | Zachowania komunikacyjne dzieci z autyzmem dziecięcym |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |