Praca doktorska
Ładowanie...
Recepcja Chopina w twórczości kompozytorskiej po 1970 roku. Studium zapożyczeń
| dc.abstract.pl | Niniejsza praca jest pierwszym pogłębionym studium recepcji Fryderyka Chopina w twórczości kompozytorskiej lat 1970–2020. Autorka zastosowała własną metodologię analizy zapożyczeń muzycznych na poziomie strukturalnym (warstwy muzycznej) i semantycznym. Teoria opiera się na sposobach funkcjonowania zapożyczonego materiału muzycznego w nowej kompozycji: modelowaniu, montażu i meta-modelowaniu. Do opisu znaczeń wykorzystana została kognitywna teoria integracji pojęciowej Gillesa Fauconniera i Marka Turnera. Dysertacja została podzielona na cztery rozdziały i zakończenie, zawierające refleksje końcowe oraz podsumowanie. Rozdziały 1. i 2. stanowią wprowadzenie do przyjętego obszaru badawczego, prezentują stan badań oraz kontekst historyczny i ideowy analizowanego okresu. Rozdział 3., będący ścisłym studium zapożyczeń Chopinowskich, zawiera omówienia wybranych utworów, stanowiących przykłady: 1) modelowania (np. modelowanie całego utworu na fragmencie istniejącego utworu, modelowanie motywów, modelowanie w ramach cyklu, modelowanie w praktyce wykonawczej), 2) montażu (montaż sukcesywny, symultaniczny) oraz 3) meta-modelowania (model wyobrażony, recepcja gatunków). Wybór materiału analitycznego odzwierciedla różne strategie i koncepcje kompozytorskie. Rozdział 4. ma na celu zestawienie i przedstawienie kolejnych przykładów kompozycji, pogrupowanych według kategorii tematycznych, takich jak: kanon i powtórzenie, nowoczesność, narodowość, rytm i ruch, loop, fortepian, nostalgia, popkultura. Dodatkowo opisana została kwestia tzw. zapożyczeń wielokrotnych, a także kompozycji o Chopinie. W wyniku przeprowadzonych badań recepcji Chopina ujawnił się szereg istotnych wniosków. Jako jeden z ważniejszych uznany tu został fakt, iż wśród współczesnych kompozytorów funkcjonuje obraz Chopina jako twórcy nowoczesnego – jego oryginalne osiągnięcia są postrzegane jako postępowe i nadal wpływają na twórców. Zauważalna jest również tendencja do wykorzystywania fragmentów jego kompozycji jako wzorców dla muzyki repetytywnej (pętle, powtórzenia). Źródła tej inspiracji tkwią w samej twórczości Chopina, w której także możemy dostrzec zjawiska iteracji i redukcji, np. w preludiach i etiudach. Należy również zwrócić uwagę na dzieła Chopina, które zapożyczane były szczególnie często, jak wybrane preludia (głównie: Preludium e-moll op. 28 nr 4), Mazurek a-moll op. 17 nr 4, który Henryk Mikołaj Górecki wykorzystał w słynnej III Symfonii, czy Marsz żałobny z Sonaty b-moll op. 35, który funkcjonuje jako symbol żałoby, lecz także szaleństwa. Kompozytorzy wielokrotnie sięgali po fragmenty dzieł Chopina dla uzyskania kontrastu wyrazowego swoich kompozycji i w celu nasycenia dzieł specyficznymi znaczeniami. Równolegle można dostrzec bariery recepcyjne, związane przede wszystkim z kulturową obecnością Chopina i nadużywaniem jego wizerunku w życiu publicznym i kulturze masowej. W aneksie do niniejszej pracy zamieszczony został wykaz ok. 100 kompozycji z omawianego okresu, zawierających zapożyczenia z twórczości Chopina lub inne bliskie odniesienia. Wiele z nich nie było wcześniej opisanych w literaturze muzykologicznej i chopinologicznej. Zestawienie to ukazuje międzynarodowy zasięg rezonansu Chopina w muzyce współczesnej oraz jego różnorodność i dynamikę. |
| dc.abstract.pl | The following thesis is the first comprehensive study of Fryderyk Chopin’s reception in contemporary classical music between 1970–2020. It introduces author’s own methodology for analyzing musical borrowings on structural and semantic layer of the work. The theory is based on following types of using existing material in the new work: modelling, meta-modelling and montage. The author also uses the cognitive theory of conceptual blending introduced by Gilles Fauconnier and Mark Turner to analyse the meanings of previously chosen examples, showing the fruitful perspectives of this method applied to borrowing studies in musicology. The idea of the study is influenced by David Metzer’s concept that the borrowings are the agents of the social meanings. It is especially evident during the postmodernism and in the period of emancipation of the concept in the new music, described by Harry Lehmann in the book Die digitale Revolution der Musik: Eine Musikphilozophie. The text of the dissertation is organized in four chapters and final conclusions. Chapter 1. and 2. serve as the introduction and outline of the research area, presenting the literature, the state of research and historical perspective of analysed period. Chapter 3. consists of case studies of selected works based on different types of modelling (eg. modelling the whole work on the fragment of the existing work, modelling of the motifs, modelling within the cycle, modelling in performance practice), montage (successive, simultaneous), and meta-modelling (imaginary model, reception of genres). This selection of examples show different strategies and ideas. Chapter 4. is intended to compile and introduce another examples of compositions, however, they are grouped by thematic categories such as: canon and repetition, modernity, nationality, rhythm and movement, loop, piano, nostalgia, popculture. Additionaly, the cases of repeated borrowings (such as Preludes, Funeral March) are analysed, and compositions about Chopin as a separate category, which may not use the borrowings but are important from the point of view of history of reception. The study of Chopin’s reception and borrowings results in many important conclusions. One of them is the image of Chopin as a modern composer. His techniques and achievements are still seen as progressive and influential for contemporary artists. There were also several examples of using his music as a source of pattern for minimal music process (loops, repetitions). The source of this inspiration lays in Chopin’s own music, which is also based on iteration of patterns in several cases (e.g. preludes, etudes). Moreover, there are works which have accumulated their own reception history, as selected preludes (mostly: Prelude in E minor No. 4), Mazurka in A minor Op. 17 No. 4, which was used by Górecki in his famous Symphony No. 3, and Funeral March from Sonata in B flat Minor Op. 35, which exists as a symbol of mourning but also madness. Composers very often use Chopin’s borrowing to achieve the expressive contrast. However, there are some barriers which cannot be ignored, mostly associated with Chopin’s cultural presence and the abuse of his image. In the appendix the author presents the catalogue of ca. 100 compositions in chronological order, which consists of Chopin’s borrowings or other types of hommage. Many of them were not described in the musicological and chopinological literature before. The list shows the international range of Chopin’s resonance in contemporary music and predominance of modelling techniques. The following catalogue is the biggest compilation of Chopin’s borrowings in 1970–2020 period so far. |
| dc.affiliation.department | Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce |
| dc.contributor.author | Tabakiernik, Marta |
| dc.date.accessioned | 2023-10-06T07:20:18Z |
| dc.date.available | 2023-10-06T07:20:18Z |
| dc.date.defence | 2023-10-18 |
| dc.date.issued | 2023-10-06 |
| dc.description.additional | Link archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/4697 |
| dc.description.promoter | Lindstedt, Iwona |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/4697 |
| dc.language.iso | pl |
| dc.rights | ClosedAccess |
| dc.subject.pl | koncept |
| dc.subject.pl | postmodernizm |
| dc.subject.pl | meta-modelowanie |
| dc.subject.pl | montaż |
| dc.subject.pl | modelowanie |
| dc.subject.pl | zapożyczenie |
| dc.subject.pl | muzyka współczesna |
| dc.subject.pl | recepcja |
| dc.subject.pl | Chopin |
| dc.subject.pl | concept |
| dc.subject.pl | postmodernism |
| dc.subject.pl | meta-modelling |
| dc.subject.pl | montage |
| dc.subject.pl | modelling |
| dc.subject.pl | borrowing |
| dc.subject.pl | contemporary music |
| dc.subject.pl | reception |
| dc.title | Recepcja Chopina w twórczości kompozytorskiej po 1970 roku. Studium zapożyczeń |
| dc.title.alternative | Chopin reception in compositional output after 1970. A study of borrowings |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |