Praca licencjacka
Brak miniatury
Licencja
ClosedAccessDostęp zamknięty
 

Polish Translation of Proper Names and Neologisms in Frank Herbert’s Dune Messiah

Uproszczony widok
dc.abstract.enThis thesis explores the translation strategies and techniques applied by Marek Marszał in the Polish version of Frank Herbert’s Dune Messiah. The main focus is on two categories: proper names and neologisms, both important elements of the world-building in Herbert’s science fiction universe. The study is based on translation techniques proposed by Peter Newmark (e.g., transference, naturalization, functional and descriptive equivalents) and Lawrence Venuti’s concepts of domestication and foreignization. Based on these frameworks 42 selected terms drawn from the novel’s glossary, Terminology of the Imperium, were analyzed. Names are categorized into four thematic groups: toponyms, anthroponyms and names of living beings, technology and devices, and lastly, organizations and groups. The analysis reveals that literal translation is the most commonly used method, particularly for toponyms. Transference is applied frequently to preserve names of cultural significance, especially those of Arabic origins. It aligns with the foreignization strategy that aims to maintain the esoteric nature of Herbert’s fictional cultures. Meanwhile, naturalization and creative formation of target language neologisms are utilized to render terms related to technology into Polish. Marszał’s translation approach is liberal and context-driven, seeking to balance loyalty to the original text with readability and cultural accessibility for Polish readers. The thesis highlights how literary translation, particularly in the realm of science fiction, requires not only linguistic precision and accuracy but also a deep cultural and interpretive understanding to successfully connect the imagined world with a real-life audience.
dc.abstract.plNiniejsza praca bada strategie i techniki tłumaczeniowe zastosowane przez Marka Marszała w polskiej wersji językowej “Mesjasza Diuny” Franka Herberta. Główny nacisk położono na dwie kategorie: nazwy własne i neologizmy, które stanowią ważny element budowania świata w uniwersum science fiction Herberta. Analiza opiera się na zaproponowanych przez Petera Newmarka technikach tłumaczeniowych (np. transferencja, naturalizacja, ekwiwalenty funkcjonalne i opisowe) oraz koncepcji udomowienia i egzotyzacji Lawrence'a Venutiego. W oparciu o te podstawy analizie poddano 42 wybrane terminy zaczerpnięte z glosariusza powieści, Terminologia Imperium. Nazwy zostały podzielone na cztery grupy tematyczne: toponimy, antroponimy i nazwy istot żywych, technologie i urządzenia oraz grupy i organizacje. Analiza wykazała, że przekład dosłowny jest najczęściej występującą metodą, szczególnie w przypadku toponimów. Przeniesienie jest często stosowane w celu zachowania nazw o znaczeniu kulturowym, zwłaszcza tych pochodzenia arabskiego. Wpisuje się to w strategię egzotyzacji i ma na celu utrzymywanie ezoterycznego charakteru fantastycznych kultur stworzonych przez Herberta. Jednocześnie naturalizacja i twórcze formowanie neologizmów w języku polskim są wykorzystywane do tłumaczenia terminów związanych z technologią. Marszał podchodzi do tłumaczenia swobodnie i z zachowaniem kontekstu, starając się pogodzić wierne oddanie tekstu z czytelnością i kulturową przystępnością dla polskich czytelników. Praca podkreśla, że przekład literacki, szczególnie w dziedzinie science fiction oraz fantastyki, wymaga nie tylko precyzji i dokładności pod względem językowym, ale także głębszego zrozumienia kultury i zdolności interpretacji, aby skutecznie przybliżyć świat wyobrażony odbiorcom.
dc.affiliationUniwersytet Warszawski
dc.affiliation.departmentWydział Lingwistyki Stosowanej
dc.contributor.authorPolakowska, Emilia
dc.date.accessioned2025-05-14T04:09:52Z
dc.date.available2025-05-14T04:09:52Z
dc.date.defence2025-05-13
dc.date.issued2025
dc.date.submitted2025-05-03
dc.description.promoterRosales Miranda, Karolina
dc.description.reviewerBłaszczak, Agnieszka
dc.description.reviewerRosales Miranda, Karolina
dc.identifier.apd231220
dc.identifier.urihttps://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/166408
dc.languageen
dc.language.otherpl
dc.publisherUniwersytet Warszawski
dc.rightsClosedAccess
dc.subject.enDune
dc.subject.enHerbert
dc.subject.enproper name
dc.subject.enneologism
dc.subject.enliterary translation
dc.subject.enonomastics
dc.subject.plDiuna
dc.subject.plHerbert
dc.subject.plnazwa własna
dc.subject.plneologizm
dc.subject.plprzekład literacki
dc.subject.plonomastyka
dc.titlePolish Translation of Proper Names and Neologisms in Frank Herbert’s Dune Messiah
dc.title.alternativeTłumaczenie nazw własnych i neologizmów w polskim przekładzie „Mesjasza Diuny” Franka Herberta
dc.typeBachelorThesis
dspace.entity.typePublication