Poszukiwanie i analiza statystyczna układów podwójnych w Obłokach Magellana

Praca poświęcona jest analizie zaćmieniowych i elipsoidalnych układów podwójnych w Wielkim i Małym Obłoku Magellan na podstawie danych zebranych w ramach projektu OGLE. Pierwszym poruszonym zagadnieniem jest automatyczna selekcja układów podwójnych z bazy danych OGLE na podstawie krzywych zmian blasku. W tym celu wykorzystana została metoda oparta na algorytmach uczących się. Klasyfikacja została przeprowadzona dwustopniowo, z zastosowaniem algorytmu Random ForestW dalszej części pracy omówiona została kolekcja układów podwójnych OGLE-IV w Obłokach Magellana. Zawiera ona 48605 obiektów, co czyni ją największy tego typu zbiorem w tym środowisku gwiazdowym.Ponadto w pracy zostały przeanalizowane zależności okres-jasność oraz okres-jasność-barwa dla elipsoidalnych czerwonych olbrzymów oraz ciasnych układów zaćmieniowych gwiazd wczesnego typu widmowego. Dla elipsoidalnych czerwonych olbrzymów wyodrębnione zostały dwie grupy: układy olbrzym-olbrzym oraz olbrzym-karzeł, które tworzą oddzielne zależności okres-jasność. W przypadku układów wczesnego typu widmowego zależność okres-jasność-barwa został skalibrowana po raz pierwsze. Zależność ta różni się od znanej wcześniej zależności dla gwiazd późnego typu widmowego.

This thesis presents the analysis of eclipsing and ellipsoidal binary systems in the Large and Small Magellanic Cloud based on the data collected by the OGLE project. The first problem described is the automatic selection of the binary stars from the data base of OGLE light curves. For that purpose, machine learning approach was used. Classification was done in two steps using Random Forest algorithm.Next part of the thesis is dedicated to the OGLE collection of binary stars sin the Magellanic Clouds. It contains 48605 objects, which makes it the largest sample of its kind in that stellar environment.Period-luminosity and period-luminosity-color relations formed by ellipsoidal red giants and early-type main sequence close binary systems were also analyzed. For ellipsoidal binaries two different groups were identified: giant-giant and giant-dwarf systems, which form different relations.In case of early-type binary systems, the period-luminosity-color relation was calibrated for the first time. This relation differs from the one previously known for late-type stars