Wychowanie lotnicze w II Rzeczypospolitej

Uproszczony widok
dc.abstract.plNiniejsza rozprawa charakteryzuje proces wychowania lotniczego prowadzonego w Polsce w latach 1918-1939. Jednym z charakterystycznych zjawisk pierwszych dekad XX w. była moda na lotnictwo. Dotarła ona także do Polski, gdzie zyskała na znaczeniu wraz z odzyskaniem niepodległości w 1918 r. Mimo szeregu problemów zewnętrznych i wewnętrznych, II Rzeczpospolita miała ambicję być państwem nowoczesnym, zaś lotnictwo stanowiło wówczas swoisty synonim nowoczesności. Rosło jego znaczenie militarne i gospodarcze. Rozwijały się sport i turystyka lotnicza, a także szybownictwo, spadochroniarstwo, modelarstwo lotnicze. Piloci byli bohaterami zbiorowej wyobraźni. Tematyka lotu inspirowała środowisko literackie i artystyczne. Coraz więcej osób zdobywało uprawnienia lotnicze. Taka atmosfera wpływała na dzieci i młodzież. Zwłaszcza że, obok entuzjastów, w propagowanie lotnictwa włączyły się organizacje społeczne i władze państwowe – dostrzegając jego potencjał militarny, modernizacyjny, patriotyczny i konsolidacyjny. Zaowocowało to planowymi działaniami o charakterze popularyzacyjnym, propagandowym i pedagogicznym, nakierowanymi na zainteresowanie dzieci i młodzieży tematyką lotnictwa oraz zachęcenie ich do zaangażowania na rzecz jego rozwoju. Mogło to obejmować wsparcie finansowe, udział w popularyzacji lotnictwa wśród szerszych rzesz społeczeństwa, a także podjęcie szkolenia lotniczego – cywilnego lub wojskowego oraz kształcenia technicznego lub w zakresie prawa lotniczego. U podstaw wychowania lotniczego leżały przede wszystkim idee działalności patriotycznej i propaństwowej. Młodzież była uznawana za grupę najbardziej predysponowaną do zdobywania osiągnięć w dziedzinie lotnictwa oraz do propagowania go w społeczeństwie. Zdobywanie wiedzy o lotnictwie i jej udział w szkoleniu i sporcie miał sprzyjać indywidualnemu rozwojowi jednostki, ale także wzmacnianiu poczucia odpowiedzialności za rozwój i bezpieczeństwo państwa. Potencjał wychowawczy lotnictwa dostrzegały władze oświatowe i środowisko nauczycielskie. Treści lotnicze zostały włączane do nauczania fizyki, chemii, geografii, matematyki, historii, języka polskiego i prac ręcznych, gdzie wykorzystywano modelarstwo (odbywały się nawet specjalne kursy instruktorów modelarstwa dla nauczycieli). Tematyka lotnicza pojawiała się w podręcznikach szkolnych. Była ona także obecna w literaturze młodzieżowej, poezji, czasopiśmiennictwie, filmie, teatrze i audycjach radiowych. Działalność lotniczą podejmowały organizacje młodzieży szkolnej i akademickiej. Zmierzała ona w czterech kierunkach: pogłębiania wiedzy teoretycznej, modelarstwa lotniczego, uczestnictwa w lokalnym życiu lotniczym i popularyzacji lotnictwa w środowisku szkolnym i pozaszkolnym. W procesie wychowania lotniczego wykorzystywany był szeroki wachlarz metod wychowania i kształcenia, form i środków. Okres II Rzeczypospolitej zaowocował pozytywnym nastawieniem społeczeństwa wobec lotnictwa. Wzmacniany był etos lotnika oraz upowszechniane były aktualne osiągnięcia myśli technicznej. Młodzi ludzie wzbogacali swoją wiedzę, kształtowali szereg postaw moralnych, patriotycznych i obywatelskich, a także zdobywali kwalifikacje do podjęcia pracy jako piloci, instruktorzy, konstruktorzy, pracownicy przemysłu lotniczego lub administracji lotniczej. Niewątpliwie ten czas zaowocował przygotowaniem kadry i rozwojem lotnictwa polskiego.
dc.abstract.plThis dissertation characterizes the process of aviation education conducted in Poland in the years 1918-1939. One of the distinctive phenomena of the first decades of the 20th century was the fashion for aviation. It also reached Poland, where it gained in importance after the regaining of independence in 1918. Despite numerous external and internal problems, the Second Polish Republic had the ambition to be a modern state, and aviation was an epitome of modernity at the time. Its military and economic importance was steadily growing. Aerial sports and tourism, gliding, parachuting, and aeromodelling were flourishing. Pilots were heroes of the collective imagination. The theme of the flight inspired the literary and artistic community. More and more people were acquiring aviation licenses. Such an atmosphere affected children and young people. All the more so as the aviation enthusiasts were soon joined in their efforts aimed at promoting aviation by social organization and state authorities—noticing its military, modernizing, intentional, patriotic and consolidation potential. This resulted in planned activities of a popularizing, propaganda, and pedagogical nature, aimed at attracting children and youth to the aviation and encouraging them to engage in its development. This engagement could include financial support, participation in the popularization of aviation among the wider public, as well as undertaking aviation training - civil or military, technical education, or aviation law education. The underlying principle of aviation education were the ideas of patriotic and pro-state activity. Young people were considered the group most predisposed to achieve achievements in the field of aviation and to promote it in society. Acquiring knowledge about aviation and participation in training and sports were supposed to foster the individual development of a human being, but also to strengthen the sense of collective responsibility for the development and security of the state. The educational potential of aviation was noticed by the educational authorities and teachers. Aviation-related content was included in the teaching of such school subjects as physics, chemistry, geography, mathematics, history, Polish, and manual works, where model making was employed (there were even special model making instructors courses for teachers). Aviation topics appeared in school textbooks. They were also present in youth literature, poetry, magazines, film, theater, and radio broadcasts. Aviation-oriented activity was undertaken by organizations of schoolchildren and academic youth. It was targeted at four areas: broadening theoretical knowledge about aviation, model making, engaging in local aviation events, and promoting aviation in the school and out-of-school environment. In the process of aviation education, a wide range of educational and training methods, forms and means was employed. The period of the Second Polish Republic resulted in a positive attitude of the society towards aviation. The ethos of the aviator was strengthened, and the achievements of contemporary technical thought were disseminated. Young people were shaping a number of moral, patriotic and civic attitudes, enriching their knowledge and acquiring qualifications to work as pilots, instructors, engineers, as well as aviation industry or administration workers. Undeniably, this period contributed greatly to development of Polish aviation and preparing staff for Polish aviation industry and air forces.
dc.affiliation.departmentWydział Pedagogiczny
dc.contributor.authorRzepka, Magdalena
dc.date.accessioned2023-10-25T05:55:09Z
dc.date.available2023-10-25T05:55:09Z
dc.date.defence2023-11-14
dc.date.issued2023-10-25
dc.description.additionalLink archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/4723
dc.description.promoterKamińska, Janina
dc.description.promoterPalamer-Kabacińska, Ewa
dc.identifier.urihttps://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/4723
dc.language.isopl
dc.rightsClosedAccess
dc.subject.plszybownictwo
dc.subject.plmodelarstwo lotnicze
dc.subject.plszkolenie lotnicze
dc.subject.pledukacja techniczna
dc.subject.plLOPP
dc.subject.plhistoria lotnictwa
dc.subject.plII Rzeczypospolita
dc.subject.plwychowanie obywatelskie
dc.subject.plwychowanie państwowe
dc.subject.plwychowanie lotnicze
dc.subject.plgliding
dc.subject.plaeromodelling
dc.subject.plaviation training
dc.subject.pltechnical education
dc.subject.plLOPP
dc.subject.plhistory of aviation
dc.subject.plSecond Republic of Poland
dc.subject.plcivic education
dc.subject.plstate education
dc.subject.plaviation education
dc.titleWychowanie lotnicze w II Rzeczypospolitej
dc.title.alternativeAviation education in Second Polish Republic
dc.typeDoctoralThesis
dspace.entity.typePublication