Wydobywanie surowców mineralnych na Księżycu i innych ciałach niebieskich w świetle prawa międzynarodowego

Rozprawa doktorska pt. „Wydobywanie surowców mineralnych na Księżycu i innych ciałach niebieskich” została poświęcona problematyce górnictwa kosmicznego. Podstawowym zadaniem badawczym była próba odpowiedzi na pytanie, czy prawo międzynarodowe publiczne w wystarczający sposób reguluje problematykę wydobywania surowców na Księżycu i innych ciałach niebieskich. Celem niniejszej pracy była więc przede wszystkim analiza i ocena obecnie obowiązujących norm prawa międzynarodowego publicznego pod kątem ich skuteczności w regulowaniu górnictwa kosmicznego. Przedmiotowa rozprawa doktorska składa się z sześciu rozdziałów, wstępu, zakończenia, bibliografii i załącznika, w którym przedstawiono zakres przyjęcia przez państwa najważniejszych umów międzynarodowego prawa kosmicznego. Rozdział pierwszy ma charakter wprowadzający, w którym omówione zostały podstawowe zagadnienia i pojęcia dotyczące górnictwa kosmicznego. W rozdziale tym szeroko przedstawiono problematykę wydobywania surowców mineralnych na Księżycu i innych ciałach niebieskich, włączając w to aspekty techniczne i ekonomiczne górnictwa kosmicznego. Szczególny nacisk został położony na analizę dotychczasowych aktywności państw w kontekście działalności górniczej na Księżycu i innych ciałach niebieskich. W rozdziale drugim określono ramy prawne górnictwa kosmicznego. Omówiono w nim uregulowania mogące mieć zastosowanie do górnictwa kosmicznego, w tym przede wszystkim przeanalizowano obecnie obowiązujące normy międzynarodowego prawa kosmicznego. Analiza ta została uzupełniona o rozważania dotyczące norm prawa wewnętrznego państw prowadzących aktywną działalność kosmiczną w kontekście górnictwa kosmicznego. Badanie to miało na celu wskazanie poziomu szczegółowości unormowań prawnych dotyczących górnictwa kosmicznego na arenie międzynarodowej oraz ocenę, czy społeczność międzynarodowa uznaje obecnie obowiązujące normy prawa międzynarodowego publicznego za wystarczające do regulowania kwestii związanych z wydobywaniem surowców mineralnych na Księżycu i innych ciałach niebieskich.Rozdział trzeci został poświęcony analizie statusu przestrzeni kosmicznej. Przedstawiono w nim pojęcie przestrzeni kosmicznej oraz przeanalizowano możliwość zastosowania koncepcji res nullius, res communis oraz koncepcji wspólnego dziedzictwa ludzkości do przestrzeni kosmicznej. Analiza ta została dokonana w oparciu o tradycje i doktrynę prawną wypracowaną na potrzeby innych terytoriów wspólnych, w tym w szczególności Antarktyki i morza otwartego.W rozdziale czwartym przybliżono problematykę statusu prawnego zasobów mineralnych w przestrzeni kosmicznej. Szczególny nacisk położono na pojęcie ciała niebieskiego w międzynarodowym prawie kosmicznym oraz dopuszczalność nabywania prawa własności do zasobów pozyskanych na Księżycu i innych ciałach niebieskich. Rozdział piąty zawiera analizę sposobu zarządzania terytoriami wspólnymi. Badania przedstawione w tym rozdziale miały na celu przede wszystkim odpowiedź na pytanie w jaki sposób uregulowane jest wydobywanie surowców mineralnych na innych terytoriach wspólnym. Do analizy wybrano systemy prawne regulujące eksploatację obszarów Antarktyki, dna morskiego oraz orbity geostacjonarnej. Rozdział szósty dotyczy natomiast odpowiedzialności międzynarodowej za działania związane z wydobywaniem surowców mineralnych na Księżycu i innych ciałach niebieskich. Analiza unormowań prawnych obejmuje w szczególności problematykę zakresu podmiotowego i przedmiotowego norm międzynarodowego prawa kosmicznego dotyczących odpowiedzialności za działania w przestrzeni kosmicznej, w tym na Księżycu i innych ciałach niebieskich. Badania objęły również sposoby dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. Praca zwieńczona jest zakończeniem, w której przedstawione są wyniki przeprowadzonych badań oraz rekomendacje de lege ferenda unormowań problematyki wydobywania surowców mineralnych na Księżycu i innych ciałach niebieskich

The Ph.D. thesis is entitled “Mineral mining on the Moon and other celestial bodies as regards international law” and its main purpose is to address the question of whether international public law adequately regulates the issue of space mining. Thus, the main aim of the conducted research was an analysis and evaluation of the current regulations of international public law regarding mining on the Moon and other celestial bodies. Although space mining is still a hypothetical branch of the space industry, it has already had an impact on international law. Debates on the framework of space mining are currently being conducted not only at science conferences, but also at the level of international organization forums, including the United Nations Committee on the Peaceful Uses of Outer Space. The adoption by the USA and Luxembourg of internal acts regarding the possibility of mining activities on the Moon and other celestial bodies has shown that there is no coherent interpretation of international law in this manner. The choice of the topic of this thesis is not only a consequence of such debates, but is also dictated by the lack of comprehensive publications about space mining in the Polish doctrine. This work consists of six chapters. The first chapter is of an introductory nature and presents basic information regarding space mining, including its technical and economic aspects. Particular emphasis is placed on an analysis of current space activities which reflect that space mining may quickly become a new way of obtaining mineral resources. The second chapter defines the legal framework for space mining. It discusses the international regulations that may apply to this activity and the national space acts that apply in the space industry. The third chapter is devoted to an analysis of the legal status of outer space. It presents the possibility of the use the concept of res nullius, res communis and the common heritage of humanity to space. This analysis was conducted on the basis of the terms and rules developed for the needs of other common territories, including, in particular, Antarctica and the open sea. The fourth chapter presents the issue of the legal status of mineral resources. Particular emphasis is placed on the concept of a celestial body in international space law and the possibility of acquiring ownership to resources obtained from the Moon and other celestial bodies. The fifth chapter contains an analysis of the management of common territories: Antarctic areas, the seabed and the geostationary orbit. The thesis ends with a presentation of the international responsibility for activities related to mineral resources mining on the Moon and other celestial bodies.