Praca doktorska
Miniatura
Licencja

FairUseKorzystanie z tego materiału możliwe jest zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub o innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa. Korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego.

Internal State Lexicon of bilingual and monolingual pre- and early school children

Autor
Mieszkowska, Karolina
Promotor
Haman, Ewa
Otwinowska-Kasztelaniec, Agnieszka
Data publikacji
2018-10-13
Abstrakt (PL)

Nasz słownik zawiera pojęcia, które wskazują na to, że rozumiemy iż ludzkim zachowaniem kierują stany wewnętrzne takie jak przekonania, pragnienia i wiedza. Są to terminy wyrażające stany wewnętrzne (ang. internal state terms, IST) i należą do nich np. „myśleć”, „chcieć”, „zauważyć”, „zaskoczony”, „przestraszony”. Razem terminy te tworzą leksykon terminów wewnętrznych (ang. Internal State Lexicon, ISL). ISL można umiejscowić na styku języka i teorii umysłu: IST muszą zostać przyswojone jak każde inne słowo, a ich użycie jest jednym z wyznaczników zdolności do mentalizacji. Niniejsza praca doktorska bada użycie IST u polsko-angielskich dzieci dwujęzycznych w wieku przed- i wczesnoszkolnym (4,5 – 7 lat). Dwujęzyczność może w sposób unikalny wpływać na użycie IST. Z jednej strony, dzieci dwujęzyczne mają mniej kontaktu z każdym ze swoich języków, w porównaniu z jednojęzycznymi rówieśnikami i muszą monitorować aktywację obu języków. To może skutkować niższymi umiejętnościami językowymi w porównaniu z dziećmi jednojęzycznymi (np. Haman i in., 2017). Z drugiej strony, dzieci dwujęzyczne prześcigają swoich jednojęzycznych rówieśników w zdolnościach poznawczych, w tym teorii umysłu (Farhadian i in., 2010; Goetz, 2003; Kovács, 2009). Głównym celem pracy było zbadanie czy status językowy (jedno- lub dwujęzyczność) wpływa na użycie IST i czy dzieci dwujęzyczne używają IST w podobny sposób w obu swoich językach. Uczestnikami badania było 75 polsko-angielskich dzieci dwujęzycznych w wieku 4,5 – 7 lat mieszkających w Wielkiej Brytanii i grupa dobranych 75 polskich dzieci jednojęzycznych mieszkających w Polsce. Badano użycie terminów wyrażających stany wewnętrzne w dziecięcych opowiadaniach tworzonych na podstawie zestawu obrazków. Kodowano trzy rodzaje terminów: emocjonalne, mentalne i percepcyjne. Dzieci proszone były również o ponowne opowiedzenie historyjki od razu po wysłuchaniu wersji modelowej i o odpowiedzenie na pytania dotyczące rozumienia historyjki, które skupiały się na stanach wewnętrznych postaci. Tym sposobem badano efekt modelowania na użycie IST i porównano produkcję IST podczas opowiadania historyjki i w stosunkowo bardziej interakcyjnym kontekście rozmowy o stanach wewnętrznych. Dodatkowo mierzono zasób słownictwa dzieci, ich zdolności rozumienia struktur gramatycznych w obu językach, oraz refleksję nad myśleniem. Wyniki wskazały, że choć dzieci dwujęzyczne osiągają niższe wyniki w testach językowych od jednojęzycznych rówieśników, to obie grupy nie różnią się ilością IST użytych podczas opowiadania historyjki. Jednakże dzieci dwujęzyczne osiągnęły wyższe – niż dzieci jednojęzyczne – wyniki w teście teorii umysłu. Te dwie różnice w rozwoju dzieci mogły się zniwelować, prowadząc do braku różnic między grupami w ilości użytych IST. Ponadto, dzieci dwujęzyczne używały IST podobnie w obu swoich językach. Wyniki pokazały również, że prezentowanie dziecku historyjki modelowej i pytanie o stany wewnętrzne bohaterów uczula dzieci na wiedzę, przekonania i pragnienia postaci, co prowadzi do zwiększenia – względem opowiedzianych historyjek – użycia IST w ich ponownie opowiedzianych historyjkach oraz w odpowiedziach na pytania dot. rozumienia historyjki.

Abstrakt (EN)

Our lexicon includes terms that demonstrate our understanding of the fact that people’s actions are governed by internal states such as beliefs, desires, and emotions. These words are internal state terms (IST) and their examples include “think”, “want”, “notice”, “surprised”, “scared”. Altogether, they constitute the Internal State Lexicon (ISL). The ISL might be placed at the intersection of language and theory of mind (ToM) development: IST need to be learned as any other words in the lexicon, and their use is an indicator of children’s mentalizing abilities. The present thesis set out to investigate the use of IST in Polish-English bilingual children at pre- and early school age (4.5-7 years old). Bilingual upbringing may uniquely shape the use of IST. On one hand, bilingual children hear less of each language and have to exert constant control over the two languages. This may translate to lower language performance (e.g. Haman, et al., 2017). On the other hand, bilinguals often outperform monolinguals in their cognitive ability, including theory of mind (Farhadian, et al., 2010; Goetz, 2003; Kovács, 2009). The primary aims of the present analysis were to investigate whether language status (bilingual vs. monolingual) influences the use of IST, and whether IST develop comparably in both languages of the bilingual child. The participants included 75 Polish-English bilingual children aged 4.5-7 years old and living in the UK, and matched 75 Polish monolingual children living in Poland. The internal state terms were elicited via child-made narratives based on a set of pictures. Three subclasses of IST were coded: emotional, mental, and perceptual terms. Children were also asked to retell the story immediately after listening to a model story, and to answer comprehension questions about the story protagonists’ internal states. This was done to explore the effect of modelling on the IST production and to compare the IST production in storytelling and a relatively more interactive context of explicit conversation about internal states. Additionally, the children’s vocabulary and grammar knowledge was assessed in their respective languages, and their theory of mind performance was measured with a test of reflection on thinking. The results showed that while bilinguals exhibited relatively poorer language abilities than monolinguals, the children did not differ in the amount of internal state terms produced when telling a story. However, bilinguals outperformed monolingual peers on the theory of mind task. Thus, these two differences might have evened each other out, leading to no overall difference in the use of IST between the groups. Also, bilinguals used IST similarly in their two languages. It was also found that giving children a model story and explicitly asking them about the internal states of story protagonists sensitized them to their knowledge, desires, and beliefs which resulted in more internal state references in the retellings and answers to the questions than in the narratives told by children on the basis of pictures alone.

Słowa kluczowe PL
rozwój językowy dzieci
dzieci dwujęzyczne
narracje
teoria umysłu
stany mentalne
terminy mentalne
słownik terminów wewnętrznych
Inny tytuł
Terminy wyrażające stany wewnętrzne u dwujęzycznych i jednojęzycznych dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym
Data obrony
2018-10-23
Licencja otwartego dostępu
Dozwolony użytek