Praca doktorska
Ładowanie...
Przez Prowansję do monarchii. Studium myśli Charles’a Maurrasa
| dc.abstract.pl | Celem rozprawy jest rekonstrukcja filozofii Charles’a Maurrasa. W pracy śledzę genealogię poglądów filozofa oraz wskazuję na ich oryginalność w obrębie nurtu monarchistycznego. W pierwszym rozdziale, badając jego neorojalistyczne koncepcje, pokazuję ich zakorzenienie w maurrasowskiej refleksji nad jego „małą ojczyzną”, czyli Prowansją. Dążenie do zachowania jej tożsamości kulturowej prowadzi go do rozważań o federalizmie i decentralizacji, a później do namysłu nad kwestią instytucji. W kolejnym rozdziale wyjaśniam, jak myśliciel rozumie pojęcie „instytucji” i dlaczego przypisuje mu tak wielkie znaczenie. Następnie przechodzę do przedstawienia maurrasowskiego spojrzenia na państwo, opisując ideał neorojalizmu, który nazywam „państwem wewnątrzsterownym”, czyli samodzielnie narzucającym kierunki własnej działalności. Jako samowładny podmiot taki typ państwa jest wolny od wpływów zewnętrznych czynników, pośród których prowansalski myśliciel wyróżnia zwłaszcza pieniądz, opinię publiczną oraz partie polityczne. W kolejnym rozdziale opisuję długofalowość jako podstawową cechę dobrej polityki w oczach Maurrasa – nazywam ją „polityką długiej formy”. Cechuje ją dalekosiężność, nacisk na trwałość i stabilność działania oraz zdolność do realizowania odległych celów. To monarchia, zdaniem neorojalisty, stanowi ustrój najbardziej odpowiedni do prowadzenia polityki długiej formy. Krytykuje on demokrację, ponieważ sądzi, że skoncentrowana jest na teraźniejszości i fluktuacjach nastrojów publicznych, podczas gdy król stanowi autonomiczny ośrodek decyzyjny, niezależny od zmian opinii, zdolny do prowadzenia polityki obliczonej nie na kadencje, lecz na dekady. Pokazuję również, że neorojalizm to doktryna wyłamująca się z nurtu tradycyjnej myśli monarchistycznej, która sprawia wrażenie reaktywnej i skostniałej. Maurras podkreśla, że instytucje monarchiczne to niezbędne narzędzie reform. Uwypuklam ten dynamiczny charakter nacjonalizmu integralnego. Monarchia ma oznaczać nie powrót do przeszłości, lecz instrument budowy przyszłości, nie środek konserwacji, lecz siłę zdolną do przeprowadzania zmian. W następnym rozdziale analizuję maurrasowski „nacjonalizm integralny”, wyjaśniając między innymi różnice dzielące neorojalizm i faszyzm. Przywołuję tutaj debatę nad francuskim źródłami faszyzmu, oświetlając tezy Zeeva Sternhella oraz ich krytykę w wykonaniu Jacques’a Julliarda. Ukazuję także antyliberalizm nacjonalizmu integralnego oraz rzucam światło na estetyczne podłoże tej doktryny, kładąc nacisk na jej syntetyczny charakter. Wykładam tu ponadto geopolityczne koncepcje Maurrasa. W rozdziale „Duch łaciński, klasycyzm, katolicyzm” piszę o tym, jak antyk i kultura śródziemnomorska ukształtowały światopogląd prowansalskiego filozofa. Opisuję spojrzenie Maurrasa na Grecję, jego interpretację „rzymskości” pokrewną ideom Rémi’ego Brague’a. Poruszam także kwestię związków z Nietzschem. Dalej omawiam relacje neorojalizmu z katolicyzmem, rekonstruując m.in. debatę Maurrasa z Markiem Sangnierem (gdzie stawką jest zagadnienie katolicyzmu i instytucji), oraz klasycyzm, czyli estetyczne koncepcje nacjonalizmu integralnego, osadzone w łacińskiej przeszłości i tradycji. Kończę ten rozdział przywołaniem koncepcji cywilizacyjnych filozofa z Prowansji, który snuł wizję integracji krajów łacińskich na fundamencie wspólnej kultury. W następnym rozdziale wyjaśniam maurrasowskie rozumienie romantyzmu jako „rewolucji we wnętrzu”, czyli przemiany antropologicznej. Omawiam również, w jaki sposób neomonarchista z Prowansji odczytywał Rousseau. Następnie przechodzę do filozoficznego ujęcia „kwestii niemieckiej”, aby przedstawić Maurrasowską krytykę reformacji i rewolucji francuskiej. W ostatnim rozdziale odsłaniam pozytywistyczne inspiracje w myśli Prowansalczyka oraz przywołuję metodę „empiryzmu organizującego”, zwracając jednocześnie uwagę na związki między pozytywizmem a tradycjonalizmem. W zakończeniu omawiam krótko wpływ myśli Maurrasa po wojnie. |
| dc.abstract.pl | The aim of this dissertation is to reconstruct the philosophy of Charles Maurras by applying the methods of the history of ideas. I trace the genealogy of his views and point to their originality within the monarchist movement. In the first chapter, examining his neo-royalist concepts, I show their roots in Maurras's reflection on his homeland, Provence. The desire to preserve its cultural identity leads him to consider federalism and decentralization, and later to think about the question of institutions. In the next chapter I explain how the philosopher understands the notion of 'institution' and why he attaches such a great importance to it. Then, I turn to Maurras's view of the state, describing the ideal of neo-royalism, which I call the "inner-directed state", i.e. a state that dictates the course of its own activities autonomously, being a self-governing actor and independent from other forces, among which the Provençal thinker distinguishes especially money, public opinion and political parties. In the next chapter, I describe long-termism as the basic feature of good politics in Maurras' eyes.It is characterized by its forward-looking nature, its emphasis on permanence and stability of action, and its ability to pursue distant goals. It is the monarchy, according to the neo-royalist, that is the system best suited to long-form politics. He criticises democracy because he believes that it is focused on the present and on the fluctuations of public sentiment, whereas the king constitutes an independent centre of decision-making, unaffected by changes of opinion, capable of conducting policies calculated not for single term but for decades. I also show that neo-royalism is a doctrine that breaks out of the mainstream of traditionalist monarchist thought, which gives the impression of being reactive and ossified. Maurras insists that monarchical institutions are a necessary tool for reform. I highlight this dynamic character of integral nationalism. Monarchy is supposed to represent not a return to the past but an instrument for building the future, not a means of preservation but a force capable of carrying out change. In the next chapter I analyse Maurras' 'integral nationalism', explaining, among other things, the differences between neo-royalism and fascism. Here I recall the debate on the French origins of fascism, drawing on the theses of Zeev Sternhell and their critique by Jacques Julliard. I also show the anti-liberalism of integral nationalism and shed light on the aesthetic background of this doctrine, emphasising its synthetic character. In addition, I explain the geopolitical concepts of Maurras. In the chapter "Latin Spirit, Classicism, Catholicism", I explain how antiquity and Mediterranean culture shaped the Provençal philosopher's worldview. I describe Maurras' view of Greece, his interpretation of 'Romanity' akin to the ideas of Rémi Brague. I also discuss his relationship with Nietzsche. I go on to elaborate on neo-Royalism's relationship with Catholicism and Classicism, or the aesthetic concepts of integral nationalism, rooted in a sense of connection with the Latin past and tradition. I conclude this chapter by recalling the civilisational ideas of the philosopher, who floated the vision of integration of Latin countries on the foundation of a common culture. In the next chapter, I explain Maurras's understanding of Romanticism as an " inner revolution ", that is, an anthropological transformation. I demonstrate how neo-monarchism applied this concept to both art and politics. Next, I proceed to a philosophical framing of the 'German question' in order to unfold Maurras's critique of the Reformation and the French Revolution. In the final chapter, I expose the positivist inspirations in his thought and evoke the method of 'organising empiricism', while illuminating the links between positivism and traditionalism. In the conclusion, I briefly discuss the influence of Maurras's thought after the war. |
| dc.affiliation.department | Wydział Filozofii |
| dc.contributor.author | Tyszka-Drozdowski, Krzysztof |
| dc.date.accessioned | 2023-10-30T06:31:31Z |
| dc.date.available | 2023-10-30T06:31:31Z |
| dc.date.defence | 2023-11-14 |
| dc.date.issued | 2023-10-30 |
| dc.description.additional | Link archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/4732 |
| dc.description.promoter | Herer, Michał |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/4732 |
| dc.language.iso | pl |
| dc.rights | ClosedAccess |
| dc.subject.pl | Akcja Francuska |
| dc.subject.pl | Action française |
| dc.subject.pl | katolicyzm |
| dc.subject.pl | filozofia polityki |
| dc.subject.pl | nacjonalizm francuski |
| dc.subject.pl | monarchizm |
| dc.subject.pl | rojalizm |
| dc.subject.pl | Nacjonalizm integralny |
| dc.subject.pl | Neomonarchizm |
| dc.subject.pl | Neorojalizm |
| dc.subject.pl | Charles Maurras |
| dc.subject.pl | Action française |
| dc.subject.pl | catholicism |
| dc.subject.pl | political philosophy |
| dc.subject.pl | French nationalism |
| dc.subject.pl | monarchism |
| dc.subject.pl | royalism |
| dc.subject.pl | integral nationalism |
| dc.subject.pl | neomonarchism |
| dc.subject.pl | neoroyalism |
| dc.subject.pl | Charles Maurras |
| dc.title | Przez Prowansję do monarchii. Studium myśli Charles’a Maurrasa |
| dc.title.alternative | Through Provence to Monarchy. A Study of the Thought of Charles Maurras |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |