“Action: Let’s climb!” The Polish Subtitling of Documentary Films on Climbing. A Case Study Analysis of Free Solo (2018)

Celem niniejszej pracy jest analiza polskich napisów w filmach dokumentalnych o wspinaczce na przykładzie polskiego przekłady dokumentu Free Solo. Pierwszy rozdział stanowi podstawę teoretyczną dotyczącą przekładu audiowizualnego. Przedstawiono w niej definicję, historię i rozwój tłumaczenia audiowizualnego oraz omówiono jego trzy główne rodzaje: dubbing, lektor i napisy, ze szczególnym uwzględnieniem napisów. Drugi rozdział zagłębia się w specyfikę tłumaczenia filmów dokumentalnych, podkreślając złożoność i ograniczenia z nim związane. Proces tłumaczenie filmów dokumentalnych przeanalizowany jest również z perspektywy teorii skoposu. Trzeci rozdział skupia się na dokumencie Free Solo, przedstawiając jego fabułę, sylwetki reżyserów oraz proces kręcenia filmu. Omawiane są również cechy językowe socjolektu polskich wspinaczy. Czwarty rozdział zawiera dogłębną analizę polskich napisów w Free Solo, koncentrującą się na tłumaczeniu terminologii wspinaczkowej i różnych rejestrów językowych. Dyskusja obejmuje także porównawcze przykłady z innych dokumentów wspinaczkowych, aby zilustrować różne podejścia do ich tłumaczenia. Analizę kończy omówienie technicznych aspektów napisów w dokumencie Free Solo.

The aim of this thesis is to analyze Polish subtitles in climbing documentaries, using the Polish translation of the documentary Free Solo as a case study. The first chapter provides the theoretical foundation for audiovisual translation, presenting its definition, history, and development. It also discusses the three main types of audiovisual translation: dubbing, voice-over, and subtitles, with a particular focus on subtitles. The second chapter delves into the specifics of translating documentaries, highlighting the complexities and constraints involved. The process of translating documentaries is also analyzed from the perspective of Skopos theory. The third chapter focuses on the documentary Free Solo, detailing its plot, profiles of the directors, and the film’s production process. It also describes the linguistic features of the sociolect of Polish climbers. The fourth chapter offers an in-depth analysis of the Polish subtitles in Free Solo, concentrating on the translation of climbing terminology and various language registers. The discussion includes comparative examples from other climbing documentaries to illustrate different translation approaches. The analysis concludes with a discussion of the technical aspects of the subtitles in Free Solo.