Ewolucja ideowa polskiej inteligencji opozycyjnej w latach 1968-1981

Uproszczony widok
dc.abstract.enThe primary aim of the dissertation is to analyse the ideological evolution of the main current of the Polish opposition intelligentsia between the events of March ’68 and the end of the revolution of Solidarnosc (1980-1981). Before 1968, the circle centred around Jacek Kuron and Karol Modzelewski represented the most radical current of Marxist revisionism. As a result of the March events, the political identity of this left-wing group suddenly disintegrated and, in case of its prominent representative, this meant the beginning of ideological transformations and explorations. They certainly resigned from treating Marxism as a useful set of theoretical tools that could help contemplation of the further practices of resistance; they opened up to the Polish national tradition, to Catholicism, and they stopped thinking in terms of class interests and conflicts. What is particularly striking is that this remained unchanged even after the great unrest of coastal workers in 1970-1971. In the second half of the decade, at the very centre of their discourse, the notion of civil society occurred (usually discursively opposed to the “totalitarian” regime). In August 1980, the working class spontaneously began the great social revolution. The most important representatives of the opposition left quickly became involved in the movement of Solidarnosc (as its advisors or experts). Nevertheless, in 1980-1981, their attitude toward the revolutionary transformation that took place, mainly under pressure from the ever more radical Polish working class, was mostly ambivalent.
dc.abstract.plEwolucja ideowa polskiej inteligencji opozycyjnej w latach 1968-1981
dc.abstract.plRozprawa poświęcona jest szczegółowej analizie ewolucji ideowej głównego nurtu polskiej inteligencji opozycyjnej w okresie między Marcem ’68 a końcem rewolucji „Solidarności” (13 grudnia 1981 roku). Przed 1968 rokiem środowisko skupione wokół Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego reprezentowało najbardziej radykalny nurt popaździernikowego, marksistowskiego rewizjonizmu. Na skutek wydarzeń marcowych dotychczasowa tożsamość polityczna tej lewicowej grupy uległa nagłemu rozpadowi. Dla jej czołowych przedstawicieli rozpoczął się okres ideowych przewartościowań i poszukiwań. Jego skutkiem było przede wszystkim definitywne odejście od marksizmu, ale także wyraźne otwarcie na tradycję narodową oraz katolicyzm. Opozycyjna lewica przestała myśleć w kategoriach interesów i konfliktów klasowych, czego nie zmienił nawet wielki bunt na Wybrzeżu z lat 1970-1971. W drugiej połowie dekady w centrum jej dyskursu znalazło się pojęcie społeczeństwa obywatelskiego (przeciwstawianego „totalitarnej” władzy). W Sierpniu ’80 klasa robotnicza samodzielnie dała sygnał do wybuchu rewolucji społecznej. Najważniejsi przedstawiciele lewicy szybko włączyli się w ruch „Solidarności” – działając przede wszystkim w charakterze jej doradców czy ekspertów. Ich stosunek do rewolucyjnych przeobrażeń z lat 1980-1981, dokonujących się przede wszystkim pod presją radykalizującej się klasy robotniczej, pozostawał jednak ambiwalentny.
dc.affiliation.departmentInstytut Filozofii
dc.contributor.authorSiermiński, Michał
dc.date.accessioned2020-03-05T09:06:00Z
dc.date.available2020-03-05T09:06:00Z
dc.date.defence2020-06-16
dc.date.issued2020-03-05
dc.description.additionalLink archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/3666
dc.description.promoterKozłowski, Michał
dc.identifier.urihttps://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/3666
dc.language.isopl
dc.rightsClosedAccess
dc.subject.enthe left
dc.subject.enrevolution
dc.subject.enworkers' autonomy
dc.subject.enWorkers' Defence Committee
dc.subject.enSolidarnosc
dc.subject.enintelligentsia
dc.subject.enThe democratic opposition
dc.subject.pllewica
dc.subject.plrewolucja
dc.subject.plautonomia robotnicza
dc.subject.plKomitet Obrony Robotników
dc.subject.plSolidarność
dc.subject.plinteligencja
dc.subject.plopozycja demokratyczna
dc.subject.plJacek Kuroń
dc.subject.plAdam Michnik
dc.titleEwolucja ideowa polskiej inteligencji opozycyjnej w latach 1968-1981
dc.title.alternativeThe ideological evolution of the Polish opposition intelligentsia between 1968 and 1981
dc.typeDoctoralThesis
dspace.entity.typePublication