Ochrona prawna wizerunku sprawcy przestępstwa

W rozprawie Autor zamierzał wykazać, że przy rozstrzyganiu na gruncie art. 31 ust. 3 Konstytucji RP kolizji chronionych interesów prawnych, należy zestawiać ze sobą interes jednostki obejmujący ochronę jej prywatności, bezpieczeństwa i wolności od nadmiernej stygmatyzacji społecznej, związanej z ujawnieniem jej wizerunku w kontekście postawionych zarzutów, lub wyroku skazującego, oraz interes publiczny. Treść tego ostatniego jest złożona, obejmuje ona dobro wymiaru sprawiedliwości oraz interes społeczny, wyrażający się w potrzebie ujawniania i rozpowszechniania wizerunku osoby, przeciwko której toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, oraz skazanego. Przy wskazanym zestawieniu nie jest możliwe jednoznaczne rozstrzygnięcie na poziomie abstrakcyjnym, któremu z nich generalnie należy przyznać większą wartość. W zależności bowiem od rozstrzygnięcia konkretnej kolizji, większa waga może zostać przyzna bądź to interesowi prywatnemu, bądź publicznemu, co pociągać będzie za sobą określone uregulowanie kwestii wizerunku, przyznając mu większą lub mniejszą ochronę, i skutkuje określoną dopuszczalnością ingerencji w to dobro, a za jego pośrednictwem w inne dobra osobiste i prawa człowieka. W kontekście art. 31 ust. 3 Konstytucji RP oznacza to, że jeśli chcemy ograniczyć jakieś konstytucyjne prawo, ingerować w nie, to konieczne jest zrealizowanie zasady proporcjonalności sensu largo określonej w art. 31 ust. 3, i uzasadnienie ingerencji jednym z interesów wskazanych w tym lub innych określonych przepisach Konstytucji RP. Konieczne jest jednak porównanie tego interesu z interesem, prawem, względem którego występuje zamiar ograniczenia lub ingerencji i wskazanie przy uwzględnieniu wymogów art. 31 ust. 3 interesu przeważającego i zasługującego na uwzględnienie w danym przypadku w większym stopniu. Trudność w jednoznacznym, generalnym rozstrzygnięciu kolizji analizowanych wartości zdaje się wynikać z różnorodności możliwego postępowania z wizerunkiem i odmiennego rozstrzygania kolizji interesów na gruncie poszczególnych uregulowań. Zwrócić należy również uwagę, że linia konfliktu pomiędzy ścisłą ochroną wizerunku i prawa do tego dobra a dopuszczalnością ingerencji, mimo tego, co zaznaczono powyżej, nie zawsze musi przebiegać wzdłuż podziału: interes prywatny – interes publiczny. W związku z powyższym za uzasadnione i konieczne Autor uznał podjęcie próby rozstrzygnięcia wskazanego poniżej konfliktu interesów występującego na gruncie uregulowań dotyczących postępowania z wizerunkiem sprawcy przestępstwa. Ponadto, z uwagi na liczne nieścisłości i kontrowersje związane z obecną formą uregulowania kwestii postępowania z wizerunkiem sprawcy przestępstwa celem pracy było również kompleksowe i gruntowne omówienie problematyki postępowania z wizerunkiem sprawcy przestępstwa, wraz z podjęciem próby wyjaśniania i rozstrzygnięcia wspomnianych wątpliwości, oraz przedstawienia uwag de lege lata i de lege ferenda. W pracy omówione zostały m.in. kwestie ochrony oraz ujawniania wizerunku osoby, przeciwko której toczy się postępowanie przygotowawcze oraz sądowe, problematyka utrwalania przebiegu rozprawy sądowej, a także wykorzystania wizerunku w poszukiwaniach sprawcy przestępstwa oraz zagadnienia związane z publikowaniem wizerunku skazanego.

The subject of the dissertation is an image of a person who is convicted or against whom there are pending criminal proceedings. The main problem considered in the dissertation is a settlement of a conflict between private interest of a perpetrator and public interest (the social interest and the interests of justice) in disclosing and publishing perpetrator`s image. Besides the constitutional analysis connected with this problem, the dissertation discusses protection of an image of a person against whom there is a pending criminal proceeding and refers to the ban on disclosing and publishing an image of above mentioned category of people. On the other hand, regulations that allow to disclose and publish an image of a suspect are analyzed. It was also the subject of the dissertation to describe issues of recording a trial and using an image in searching for a perpetrator. In the end, the matter of publishing an image of a convict was presented.