Praca doktorska
Ładowanie...
Licencja
Dostęp zamkniętyPolska adaptacja Kwestionariusza MAI (Metacognitive Awareness Inventory), służącego do pomiaru świadomości metapoznawczej
| dc.abstract.pl | Według zgodnej opinii teoretyków i badaczy, pojęcie świadomości metapoznawczej (metapoznania), rozumiane jako „wiedza na temat własnych procesów poznawczych i umiejętność ich regulacji”, jest ściśle związane ze skutecznym, samodzielnym uczeniem się. Odgrywa ważną rolę w zapewnieniu aktywnego uczestnictwa uczniów w procesie nauki, zwiększając efektywność i trwałość zdobywanej wiedzy. Wyniki licznych badań wskazują, że wysoki poziom świadomości metapoznawczej wpływa korzystnie na osiągnięcia w nauce i jest ich predyktorem. Rozwój świadomości metapoznawczej u osób uczących się można stymulować w procesie edukacji, poprzez zastosowanie odpowiednio ukierunkowanego treningu metapoznawczego, którego niezbędnym elementem jest pomiar i ocena aktualnego poziomu kształtowanej cechy, z użyciem wiarygodnego narzędzia pomiarowego. Przegląd literatury źródłowej wskazuje, że w Polsce, mimo rosnących potrzeb w tym zakresie, jak do tej pory nie opracowano zweryfikowanego psychometrycznie i szeroko dostępnego narzędzia, służącego do ilościowego pomiaru świadomości metapoznawczej u adolescentów i osób dorosłych, w badaniach pedagogicznych. Kwestionariusz MAI (Metacognitive Awareness Inventory) opracowany w 1994 r. przez zespół badaczy; G. Schraw i R. S. Dennison (nieadaptowany dotychczas w Polsce), jest narzędziem badawczym, który spełnia wymienione kryteria. MAI jako uznane narzędzie pomiarowe, o potwierdzonych własnościach psychometrycznych, doczekało się licznych, innych adaptacji językowych. Może być stosowane w badaniach świadomości metapoznawczej i jej komponentów nie tylko przez psychologów, ale i przez pedagogów. Ponieważ oryginalna wersja Kwestionariusza MAI została opracowana dla populacji angielskojęzycznej, reprezentującej odmienną kulturę i obszar językowy, wymagało to od autorki przeprowadzenia procesu adaptacji kulturowo-językowej narzędzia, zgodnie z zaleceniami dostępnymi w literaturze naukowej z tego zakresu. Cel badań: Głównym celem pracy było przeprowadzenie procesu adaptacji kulturowo-językowej i opracowanie polskiej wersji Kwestionariusza MAI (MAI PL) oraz pomiar poziomu świadomości metapoznawczej i jej komponentów wśród polskiej populacji. Materiał i metoda: Dla osiągnięcia zakładanych w pracy celów, przeprowadzono cztery badania własne, zgodnie z obowiązującymi procedurami i zasadami adaptacji narzędzi psychometrycznych. Badanie Nr 1 (analiza równoważności konstruktu teoretycznego), przeprowadzono z udziałem trzech sędziów kompetentnych (ekspertów z zakresu psychologii i pedagogiki). W badaniu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, opracowany przez autorkę Arkusz Oceny Nr1. Badanie Nr 2 (ocena równoważności lingwistycznej), objęło wstępnie grupę 33 studentów dwujęzycznych, kierunku wczesne nauczanie języka angielskiego. Po przeanalizowaniu poprawności wypełnienia kwestionariuszy, do dalszej analizy włączono wyniki od 30 ankietowanych (28 kobiet i 2 mężczyzn, w wieku 20-27 lat). W Badaniu Nr 2 wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, a zastosowaną techniką badawczą był, uzyskany w procesie adaptacji lingwistycznej, Kwestionariusz MAI PL (Wersja Nr2 – pilotażowa). Badanie Nr 3 (walidacyjne i normalizacyjne) przeprowadzono w połowie 2017 roku, z zastosowaniem doboru kwotowego próby (zmienna płeć). Badanie objęło wstępnie grupę 665 studentów (w tym 385 kobiet) z 9 uczelni, rozlokowanych w różnych regionach kraju, reprezentujących 6 z 10 kierunków (grup) kształcenia wg. klasyfikacji ISCED-F. Po przeanalizowaniu poprawności wypełnienia kwestionariuszy, do dalszej analizy włączono wyniki od 651 studentów (382 kobiet i 269 mężczyzn, w wieku 18-41 lat). W Badaniu Nr 3 wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Zastosowano następujące techniki badawcze: Kwestionariusz MAI PL (Wersja Nr3) oraz Skala samooceny SES Morrisa Rosenberga. Badanie Nr 4 (test - retest) przeprowadzono w styczniu 2018 roku, w ramach dwóch badań cząstkowych (test – Nr 4A i retest – Nr 4B), w odstępie 1 tygodnia, obejmujących grupę 129 studentów Pedagogiki UW. Po sprawdzeniu poprawności wypełnienia arkuszy, do dalszej analizy statystycznej włączono wyniki od N = 83 ankietowanych (83 kobiety), w wieku 19-44 lat. W Badaniu Nr 4 (test-retest) wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, a techniką badawczą była wersja finalna narzędzia - Kwestionariusz MAI PL (Wersja Nr 3). Wyniki: Na podstawie wyników Badania Nr1 (analizy sędziowskiej konstruktu teoretycznego) potwierdzono dla Kwestionariusza MAI istnienie równoważności konstruktu „świadomości metapoznawczej” między kulturą oryginału a kulturą polską. Stwierdzono, że oceny sędziów kompetentnych są statystycznie zgodne (W Kendalla = 0,513), a średnie ocen liczone indywidualnie dla każdego z 52 stwierdzeń i zbiorczo dla całego narzędzia, są odpowiednio wysokie. Wyniki Badania Nr2, uzyskane metodą odpowiedzi dwujęzycznych, potwierdziły istnienie równoważności lingwistycznej między oryginałem MAI i polską adaptacją Kwestionariusza MAI (MAI PL). Wartość współczynnika korelacji Spearmana (rho) między dwoma zbiorami wyników, uzyskanych dla wersji językowej polskiej i angielskiej MAI, wykazała występowanie silnej, dodatniej korelacji, zarówno dla wyniku ogólnego MAI (rho = 0,878), jak i dla dwóch skal głównych (rho = 0,926 i rho = 0,781) oraz dla 8 podskal narzędzia (rho= 0,697 - 0,876). Wszystkie współczynniki korelacji przekroczyły wartość krytyczną (0,467) dla danej liczebności próby (N = 30), wykazując istotność statystyczną na poziomie p = 0,01. Na podstawie wyników Badania Nr3 (walidacyjnego i normalizacyjnego) oraz Badania Nr 4 (test - retest), dokonano oceny właściwości psychometrycznych Kwestionariusza MAI PL, w zakresie rzetelności i trafności. Rzetelność MAI PL oszacowana na podstawie współczynnika zgodności wewnętrznej alfa Cronbacha osiągnęła wysoką wartość, zarówno dla całego narzędzia (0,893) jak i dla dwóch skal głównych (0,788 i 0,851). Uzyskane współczynniki spełniają wymogi psychometryczne i są porównywalne z uzyskanymi dla wersji oryginalnej MAI oraz innych adaptacji językowych. Z kolei próba oszacowania rzetelności na podstawie współczynnika stabilności bezwzględnej MAI PL nie dała jednoznacznych rezultatów. Mimo uzyskania akceptowalnej korelacji (rho = 0,793; p =0,01 - dla wyniku ogólnego MAI) między wynikami Badania Nr 4 (test - retest), ze względu na niespełniony wymóg równości średnich, nie było możliwe zastosowanie współczynnika stabilności bezwzględnej do oceny rzetelności Kwestionariusza MAI PL. Wymaga to dalszych badań weryfikacyjnych z optymalizacją odstępu czasowego między badaniami cząstkowymi. Trafność Kwestionariusza MAI PL oceniano wieloetapowo z uwzględnieniem jej dwóch aspektów: trafności teoretycznej oraz trafności kryterialnej. Trafność teoretyczną oszacowano na podstawie eksploracyjnej i konfirmacyjnej analizy czynnikowej oraz analizy interkorelacji skal. Wyniki analizy eksploracyjnej dla MAI PL potwierdziły akceptowalną i porównywalną z oryginałem MAI zgodność z zakładaną teoretycznie strukturą narzędzia dla modelu 2– czynnikowego. Stwierdzono jednoczesny brak zgodności z teoretycznym modelem 8- czynnikowym, ujawniając dla danych empirycznych istnienie modelu 5-czynnikowego. Podobną odchyłkę od założeń teoretycznych uzyskali autorzy oryginalnej wersji MAI oraz inni badacze. Czynnikowa analiza konfirmacyjna dla modeli 2 i 8-czynnikowego MAI PL oraz analiza porównawcza z wynikami dwóch zagranicznych analiz konfirmacyjnych MAI wykazała niejednoznaczne wyniki. Z jednej strony istotna część oszacowanych wskaźników dobroci dopasowania (chi-kwadrat / df, RMSEA, SRMR) osiągnęła wartości porównywalne z wynikami uzyskanym dla modeli testowanych w badaniach zagranicznych, których dopasowanie zostało uznane przez ich autorów za akceptowalne. Z drugiej strony brak zadowalających wartości dla innych, istotnych wskaźników dobroci (chi-kwadrat, CFI oraz TLI) wskazuje, że zarówno model 2-czynnikowy (2 skale główne), jak i model 8-czynnikowy (8 podskal) MAI PL nie są w pełni dopasowane do danych empirycznych. Analiza wyników dotyczących interkorelacji skal MAI PL potwierdziła istnienie silnej, dodatniej korelacji między dwoma skalami głównymi; Wiedza o procesach poznawczych - WOPP i Regulacja procesów poznawczych - RPP (rho = 0,628; p < 0,01). Porównywalne wartości korelacji uzyskali autorzy MAI (w Badaniu Nr 1 – r = 0,54, w Badaniu Nr 2 – r = 0,45; brak informacji o poziomie istotności p) oraz inni badacze. Trafność kryterialną MAI PL ustalono poprzez korelację wyników uzyskanych w ramach Badania Nr 3, z użyciem polskich wersji Kwestionariusza MAI oraz Skali Samooceny SES (mierzącej globalną samoocenę – ang. „self-esteem”). Zgodnie z założeniami teoretycznymi oczekiwano, że globalna samoocena powinna dodatnio i istotnie statystycznie korelować z świadomością metapoznawczą, co potwierdziłoby trafność kryterialną narzędzia. Uzyskane wyniki potwierdziły założenia teoretyczne. Stwierdzono istnienie umiarkowanej ale istotnej statystycznie, dodatniej korelacji między wynikiem ogólnym MAI PL oraz wynikiem skali SES (rho = 0,214; p < 0,01). Występowanie zależności korelacyjnej o podobnym kierunku i sile zależności, między różnymi aspektami metapoznania a samooceną, potwierdzono również w pracach innych badaczy. W ostatnim etapie prac badawczych, objętych dysertacją, na podstawie wyników Badania Nr 3 (walidacyjnego i normalizacyjnego), dokonano oceny związków pomiędzy poszczególnymi parametrami socjodemograficznymi osób badanych, a wynikiem pomiaru świadomości metapoznawczej, z użyciem MAI PL. Zmiennymi grupującymi w analizie były: płeć, wiek, kierunek i rok kształcenia, średnia ocen, liczba rodzeństwa oraz kolejność urodzenia respondentów. Oceny dokonano z zastosowaniem jednowymiarowej analizy wariancji ANOVA (p < 0,05), dla całego narzędzia, 2 skal głównych oraz 8 podskal Kwestionariusza MAI PL. Wyniki przeprowadzonych analiz wykazały, że istnienie statystycznie istotnego zróżnicowanie średnich wyników dla zmiennych: płeć, wiek i średnia ocen. Dla pozostałych zmiennych: kierunek kształcenia, rok kształcenia, liczba rodzeństwa, kolejność urodzenia, stwierdzono, że nie różnicują one wyniku ogólnego pomiaru świadomości metapoznawczej z użyciem Kwestionariusza MAI PL. Wykazane zależności były zbieżne z założeniami teoretycznymi. Wnioski: Uzyskane dane pozwalają wnioskować, że Kwestionariusz MAI PL spełnia kryteria psychometryczne (rzetelność i trafność), wymagane dla narzędzi badawczych. W wyniku przeprowadzonej adaptacji MAI, z obszaru języka angielskiego, powstało sprawdzone psychometrycznie narzędzie, służące do badania poziomu świadomości metapoznawczej i jej komponentów, wśród polskiej populacji. MAI PL to narzędzie badawcze, które jest w stanie wskazać różnice w poziomie świadomości metapoznawczej i jej komponentów w grupie adolescentów i dorosłych. Powstanie Kwestionariusza MAI PL może przyczynić się do opracowania metodyki badań świadomości metapoznawczej i jej komponentów. |
| dc.abstract.pl | Theorists and researchers agreed that the concept of metacognitive awareness (metacognition), understood as "knowledge about own cognitive processes and the ability to regulate them", is closely related to effective, self-regulated learning. Metacognitive awareness ensures that students actively participate in the learning process, which increases the efficiency and durability of the acquired knowledge. The research results indicate that the metacognitive awareness has a positive effect on individual learning process and is a strong predictor of academic success. The students’ metacognitive development can be supported in an educational process, through the use of a special, metacognitive training. The key element to efficient metacognitive training is an assessment of current students’ metacognition awareness, using a reliable measuring tool. Systematic literature review indicates, that Poland, despite the growing needs in this area, still lacks a widely available and psychometrically reliable measuring tool for the quantitative assessment of metacognitive awareness in adolescents and adults, in pedagogical research. The Metacognitive Awareness Inventory (MAI) questionnaire developed and tested by Schraw and Dennison (1994) is the measurement tool that fulfils all criteria mentioned above. The MAI is the research instrument with confirmed psychometric properties, that has been adapted into multiple languages. The tool can be used in the study of metacognitive awareness and its components not only by psychologists, but also by pedagogues. Because the original version of the MAI tool was developed for the English-speaking population, representing a different culture and language area, it is required from the author to carry out the cross-cultural adaptation process, in accordance with the recommendations. Objective: The main purpose of the thesis was cross-cultural adaptation and development of the Polish version of MAI (Metacognitive Awareness Inventory) as well as to measure the level of metacognitive awareness and its components among the Polish population. Methods: In order to achieve the assumed thesis objectives, four studies were prepared and carried out by the author of the thesis, in accordance with the applicable procedures and principles of the linguistic and psychometric adaptation. Study 1 (construct equivalence analysis), was carried out with the participation of three independent judges (experts in the field of psychology and pedagogy). The study used a method of diagnostic survey. The research tool was The Evaluation Sheet No. 1 (developed by the author). Study 2 (linguistic equivalence assessment), initially included a group of 33 bilingual students of Early English Teaching faculty. After analyzing the correctness of completing the questionnaires, the results from 30 respondents (28 women and 2 men, aged 20-27) were included in the final analysis. The study used a method of diagnostic survey. The research technique was the MAI PL (Version No. 2 – the pilot), obtained in the process of linguistic adaptation. Study 3 (validation and standardization) was conducted in mid-2017, using quota sample (with respect to gender variable). The study initially included a group of 665 students (including 385 women) from 9 universities, located in different regions of Poland, representing 6 out of 10 education (groups) by ISCED-F classification. After analyzing the correctness of completing the questionnaires, the results from 651 students (382 women and 269 men, aged 18-41) were included in the final analysis. The study used a method of diagnostic survey. The research techniques were: The MAI PL (Version No. 3) and The Rosenberg Self-Esteem Scale (SES). Study 4 (test - retest) was conducted in January 2018, with participation of 129 students of the Faculty of Education at the University of Warsaw, where a one-week gap was used between the first (Study 4A) and second, repeated measurement (Study 4B). After checking the correctness of filling in the questionnaires, the results from N = 83 respondents (83 women), aged 19-44, were included in further statistical analysis. The study used a method of diagnostic survey. The research techniques were: The MAI PL (Version No. 3). Results: The results of Study 1 (construct equivalence analysis), confirmed the equivalence of "metacognitive awareness" construct (measured by MAI tool) between the original and Polish culture. It was found that assessments of independent (competent) judges are statistically consistent (Kendall's W = 0,513), and the average judges’ scores, counted individually for each of 52 statements and collectively for the whole tool, are respectively high. The results of Study 2, obtained by the bilingual response method, confirmed the linguistic equivalence between the original and Polish version of the MAI tool. The Spearman’s rank correlation coefficient (rho) indicates a strong positive correlation between two data sets A high correlation value was found for both the MAI total score (rho = 0.878) and the two main components (rho = 0,926 and rho = 0,781) and for eight MAI subcomponents (rho = 0,697 – 0,876). All correlation coefficients exceeded the critical value (0,467) for a given sample size (N = 30), showing statistical significance at p = 0,01. Based on the results of Study 3 (validation and standardization) and Study 4 (test - retest), the psychometric properties of the MAI PL tool were evaluated in terms of reliability and validity. The reliability of the MAI PL estimated on the basis of the Cronbach's alpha internal consistency coefficient achieved a high value, both for the entire tool (0,893) and for the two main components (0,788 and 0,851). The obtained coefficients meet the psychometric requirements and are comparable to those obtained for the original version of MAI and other language adaptations. An attempt to estimate the MAI PL tool reliability based on the absolute stability coefficient did not give conclusive results. Despite obtaining an acceptable correlation (rho = 0,793, p = 0,01 - for MAI total score) between two measurements of Study 4 (test - retest), due to the unfulfilled requirement of the equality of means, it was not possible to apply the absolute stability factor to assess the reliability of the MAI PL. These discrepancies in results require further verification studies with the optimization of the time interval between partial surveys. The validity of the MAI PL tool was assessed in several stages, taking into account its two aspects: theoretical validity and criterion validity. The theoretical validity of the test was estimated on the basis of exploratory (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) and intercorrelation analysis. The results of the exploratory factor analysis for MAI PL confirmed an acceptable and comparable to the original version of MAI compliance with the theoretically assumed structure of the MAI tool for the 2-factor model. A simultaneous inconsistency with the theoretical 8-factor model was found, revealing for the empirical data the existence of a 5- factor model. A similar deviation from the theoretical model assumptions was obtained by the authors of the original MAI version and other researchers. The Confirmatory Factor Analysis (CFA) conducted to validate the two and eightfactor structure of MAI PL as well as comparative analysis with the results of two foreign MAI confirmatory analyses showed inconclusive results. On the one hand, significant part of the estimated indicators of goodness-of-fit (chi-square / df, RMSEA, SRMR) reached comparable values with the results obtained for models tested in foreign surveys, whose adjustment was considered acceptable by their authors. On the other hand, the lack of satisfactory values for other important CFA indicators (chi-square, CFI and TLI) suggests that both the two-factor model (with two component) and the eight-factor model (with 8 subcomponents) of the MAI PL are not in fully matched to empirical data. The intercorrelation analysis of the MAI PL confirmed the existence of a strong positive correlation between the two main components (scales); Knowledge about cognition and Regulation of cognition (rho = 0,628, p < 0,01). Comparable values of correlation were obtained by the MAI tool authors (in Study No. 1 - r = 0.54, in Study No. 2 - r = 0.45, no information on the significance level p) and other researchers. The criterion validity of the MAI PL was assessed based on the correlation of the metacognitive awareness (measured by MAI PL) with the global self-esteem (measured by SES Self-Assessment Scale). According to theoretical assumptions, it was expected that global self-esteem should positively and significantly statistically correlate with metacognitive awareness, which would confirm the criterion accuracy of the MAI PL. The obtained results confirmed the theoretical assumptions. There was a moderate but statistically significant positive correlation between the total score of MAI PL and the SES score (rho = 0,214, p < 0,01). Comparable direction and strength of the correlation between various components of metacognition and self-esteem, were also confirmed by other researchers. In the last stage of research work covered by the dissertation, based on the results of Study 3 (validation and normalization), the relationships between students’ sociodemographic parameters and the metacognitive awareness level were analyzed . The grouping variables in the analysis were: gender, age, field of study, year of education, grade average, number of siblings and the birth order of respondents. The assessment was made using a one-dimensional ANOVA variance analysis (p <0.05), for the whole tool, two main components and eight sub-components of MAI PL. The results of the conducted analyses showed that there is a statistically significant differentiation of average results for variables: gender, age and grade average. For other variables: the field of study, the year of education, the number of siblings, the birth order, it was found that they do not differentiate the result of the metacognition awareness measurement using the MAI PL. The shown relationships were in line with theoretical assumptions. Conclusions: The conducted studies indicate that Polish version of Metacognitive Awareness Inventory – MAI PL meets the psychometric criteria (reliability and validity) required for research tools. As a result of the MAI cross-cultural adaptation process, a psychometrically tested tool was developed from the area of English-speaking culture to assess the level of metacognitive awareness and its components among the Polish population. The MAI PL is a research tool which can indicate differences in the level of metacognitive awareness and its components in the group of adolescents and adults. The adaptation of the Polish version of the MAI may contribute to the development of methodology for testing metacognitive awareness and its components. |
| dc.affiliation.department | Wydział Pedagogiczny |
| dc.contributor.author | Zych, Katarzyna |
| dc.date.accessioned | 2019-06-07T08:50:14Z |
| dc.date.available | 2019-06-07T08:50:14Z |
| dc.date.defence | 2019-06-18 |
| dc.date.issued | 2019-06-07 |
| dc.description.promoter | Karwowska-Struczyk, Małgorzata |
| dc.description.promoter | Sobolewski, Adam |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/3389 |
| dc.language.iso | pl |
| dc.rights | ClosedAccess |
| dc.subject.en | standard ten scale |
| dc.subject.en | measurement |
| dc.subject.en | reliability |
| dc.subject.en | validity |
| dc.subject.en | cross-cultural adaptation |
| dc.subject.en | MAI PL |
| dc.subject.en | MAI |
| dc.subject.en | metacognitive awareness |
| dc.subject.en | metacognition |
| dc.subject.pl | normy stenowe |
| dc.subject.pl | pomiar |
| dc.subject.pl | rzetelność |
| dc.subject.pl | trafność |
| dc.subject.pl | adaptacja językowo-kulturowa |
| dc.subject.pl | MAI PL |
| dc.subject.pl | MAI |
| dc.subject.pl | świadomość metapoznawcza |
| dc.subject.pl | metapoznanie |
| dc.title | Polska adaptacja Kwestionariusza MAI (Metacognitive Awareness Inventory), służącego do pomiaru świadomości metapoznawczej |
| dc.title.alternative | Polish cross-cultural adaptation of the MAI Questionnaire (Metacognitive Awareness Inventory) |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |